Hong Kong'lu direktör Elizabeth Lo'nun, İstanbul'un sokak köpeklerini husus aldığı Stray isimli belgeseli bu ay ABD'de yayınlanacak.
Hong Kong doğumlu, ABD'de yaşayan direktör Elizabeth Lo'nun İstanbul'un sokak köpeklerini husus aldığı "Stray" isimli belgeseli bu ay ABD'de afisilver.afi.com, virtualavalon.org ve themiracletheatre.com gibi platformlarda yayımlanarak daha geniş bir izleyici kitlesiyle buluşacak.
Independent Türkçe'nin aktardığına nazaran Washington Post'a röportaj veren Lo, "köpeklerin özgürce dolaştığını, bu epey gelişmiş kentte hayatı kendi kurallarına nazaran yaşadığını görmekten" çok etkilendiğini belirtiyor. Lo, İstanbulluların köpeklerle alakasının de kendisini şaşırttığını ekliyor.
"American Wildlife", "Notes From Buena Vista", "Treasure Island", "Last Stop In Santa Rosa" üzere sinemaların de direktörlüğünü yapan Lo, İstanbulluların köpekleri kendilerinden biri üzere gördüğünü şu tabirlerle anlatıyor:
İstanbul'da 400 bin ila 600 bin sokak köpeğinin ve kedisinin olduğunu kestirim ediliyor
Lo'nun görsel açıdan ilgi cazibeli sineması Zeytin, Nazar ve Kartal isimli üç köpeğin İstanbul'daki gündelik maceralarını anlatıyor. Sinema, İstanbulluların aşina olduğu manzaraları köpeklerin bakış açısından sunuyor.
Belgesel, köpeklerin İstanbul'daki çekişmeli geçmişine, hem insanların hem de köpeklerin hayatlarını etkileyen toplumsal ve kentsel dinamiklere atıfta bulunuyor.
İBB Muhtarlıklar ve Besin Daire Lideri Ahmet Atalık, İstanbul'da 400 bin ila 600 bin sokak köpeğinin ve kedisinin olduğunu varsayım ediyor. Lakin yeniden de sokak hayvanlarının sayısını tam olarak belirlemek güç. Bununla birlikte 2015'te Bizans devrinde liman olarak kullanılan Yenikapı bölgesinde yapılan hafriyatta yüzlerce köpek kafatasının bulunması köpeklerin kentteki geçmişinin çok eskilere dayandığını gösteriyor.
İstanbul'un somut olmayan kültürel varlıkları kapsamında kentteki sokak hayvanları üzerine çalışma yapan SUNY Buffalo State College'da antropolog Kimberly Hart köpeklerin geçmişine dair şu sözleri kullanıyor:
1910'da 80 bin köpek Sivriada'ya gönderilmiş, aç ve susuz formda mevte terk edilmişti
Köpeklerin kentteki uzun macerasının yanı sıra Lo'nun belgeseli Suriyeli sokak çocuklarının da kentin savunmasızları ortasında yer aldığını gösteriyor. Onların sayısının da 3,6 milyona yaklaştığı kestirim ediliyor.
Bunların yanı sıra İstanbul'un köpek popülasyonunun 1800'lü yılların başından itibaren azaltılmaya çalışıldığı ve bunun 1990'lara kadar devam ettiği belirtiliyor. Bu olayların en çarpıcı olanıysa 1910'da 80 bin köpeğin Sivriada'ya gönderilmesi. Köpekler adada aç ve susuz biçimde yavaş bir vefata terk edilmişti.
Tarihçiler bu olayı geç devir Osmanlı hükümdarlarının gündelik hayatın kamusal alanlara taşınmaya başlamasıyla birlikte sokakların tanzim edilerek "Batılılaştırılması" teşebbüsleriyle ilişkilendiriyor.
Antropolog Hart köpeklerin kentteki ömrüne dair şunları ekliyor:
Lo'nun sinemasında sokak köpekleri ve çocuklarının inşaat alanlarında sığındığının görülmesi de bir seviyede Hart'ın işaret ettiği noktayı örnekliyor.
Stray belgeselinin fragmanı
Ceyda Torun'un 'Kedi' isimli belgeseli de ABD'de ilgi çekmişti
Ceyda Torun'un 2017'de yayımlanan ve İstanbul'un kedilerini mevzu alan sineması "Kedi" de ABD'de oldukça ilgi çekmişti. "Kedi", ABD'de dokuzuncu haftasında 2 milyon 200 bin dolar hasılat elde etmişti.