National Geographic tarafından desteklenen yeni bir araştırmaya nazaran, Amazon yağmur ormanları artık depolayabileceğinden daha fazla sera gazı yayıyor. Tahliller, dünyanın en fazla biyolojik çeşitliliğe sahip bölgesinin etraf üzerindeki net tesirinin, insan hareketlerinin bir sonucu olarak negatif hale geldiğini gösteriyor.
Ormansızlaşma, madencilik, yangınlar ve büyükbaş hayvan yetiştiriciliği sellerin artmasına ve daha sık kuraklık görülmesine yol açıyor, bu da ormanın artık karbondioksiti emdiğinden daha yüksek düzeylerde metan ve azot oksit ürettiğimanasına geliyor. Kaygı verici bir formda, araştırmanın sonuçları Amazon yağmur ormanlarının aslında global ısınmayı azaltmaya yardımcı olmaktan fazla daha makûs hale getirebileceğini gösteriyor.
Karbondioksit, atmosferdeki en bol sera gazı olduğu ve Amazon dünyadaki en büyük 'karbon yutağı' olduğu için Amazon'un global ısınma üzerindeki tesirine dair evvelki araştırmaların birçoklarının odak noktası oldu. Bu nedenle, karbon döngüsü devam eden iklim krizini çevreleyen tartışmanın merkezine sıkı bir halde yerleştirildi.
Bununla birlikte, metan ve nitröz oksit, karbondioksitten daha kısa ömre sahip ve çok daha düşük düzeylerde oluşan lakin daha güçlü sera gazları ortasında yer alıyor. Cinsinin birinci örneği olan bir çalışma, sera gazı emisyonlarını etkileyebilecek tüm faktörleri inceledi ve genel olarak Amazon'un tahlilin bir kesimi olmaktan sorunun bir kesimi haline gelebileceğini buldu.
30'DAN FAZLA BİLİM İNSANI ÇALIŞMADA YER ALDI
Bllim insanları Amazon yağmur ormanlarının çevresel tesirine ait evvelden var olan bilgileri tahlil etmekle görevlendirildi. 30'dan fazla bilim insanından oluşan bir grup oluşturuldu ve çalışmanın bulguları yakın bir vakitte Frontiers in Forests and Küresel Change mecmuasında yayınlandı.
TEMEL NEDENİ İNSAN FAALİYETLERİ
Araştırmacılar, "Amazon Havzasında, bilhassa metan ve azot oksitten kaynaklanan mevcut ısınmanın, atmosferik karbondioksit emilimi ile sağladığı iklim hizmetini dengelediği ve büyük olasılıkla aştığı sonucuna vardık" sözlerini kullandı. Bununla birlikte, bu durumun ana nedenin bölgedeki insan faaliyetleri olduğu vurgulandı.
METAN GAZI, KÜRESEL ISINMANIN OLUŞUMUNDA KARBONDİOKSİTTEN 80 KAT DAHA ETKİLİ
Amazon'un 'Dünya üzerindeki en büyük ekosistem karbon havuzlarından biri olduğunu' belirten araştırmacılar, beş yıl boyunca insanlığın ürettiği tüm karbon emisyonlarına muadil olan 200 gigatona kadar karbon depoladığını söyledi Fakat, bölgenin, karmaşık ekosistemi daha birçok beklenmedik tesire yol açıyor. Örneğin, Amazon ağaçları tek başına tüm global metanın yüzde 3,5'ini çeşitli yollarla satıyor. Metanise atmosferdeki ısıyı artırmada CO2'den yaklaşık 80 kat daha tesirli.
AMAZON HAVZASI YÜZBİNLERCE İNEKLE DOLU
Öbür taraftan bilim insanları, Amazon'da da metan emisyonlarının arttığını zira ağaçların büyükbaş hayvan çiftliklerine yer açmak için yasa dışı bir formda kesildiğini aktardı. Bu geniş alanların, büyük ölçülerde sera gazı üreten yüzbinlerce inekle dolu olduğu belirtildi.
HALA GERİ DÖNDÜRÜLEBİLİR BİR NOKTADA
Öte yandan, araştırmacılar, n petrol, kömür ve başka fosil yakıtların kullanımının durdurulması üzere hareketlerle Amazon'a verilen hasarın hala aksine çevrilebilmesinin mümkün olduğunu bildirildi. Amazon ormanlarının dünya için hala çok değerli olduğuna dikkat çeken bilim insanları, onun pahalı bir iklim varlığı haline gelmesi için yapılması gereken tek şeyin ormansızlaşmanın durması gerektiği olduğuna dikkat çekti.
BOLSONARO İNKAR ETMEYE DEVAM EDİYOR
Amazon ormanlarında geçen ağustos ayında ise 10 binden fazla yangının kaydedilmiş, Brezilya Devlet Lideri Jair Bolsonaro ise "Amazon boyunca bir uçuş yapılsa tek bir yangın bile görülmez. Amazon, kendini koruyan ve alev almayan nemli bir ormandır" diyerek reaksiyon çekmişti. Bolsonaro, geçen yıl INPE’nin Amazon'daki orman tahribatına dair raporunu da 'abartılı' bulmuş ve ajansın lideri Ricardo Galvao’yu vazifeden almıştı. "Brezilya'nın Trump"ı olarak ün kazanan Jair Bolsonaro'nun devlet başkanlığında dünyanın akciğerlerini oluşturan Amazon ormanları tümüyle yok olma tehlikesiyle yüz yüze kaldı.
Bolsonaro'nun en güzel korunan kısımlarını oluşturan yerlilerin yaşadığı bölgeleri bile keresteciliğe, çiftçiliğe ve madenciliğe açması nedeniyle ormansızlaşmanın tavan yaptığı Amazon, rekor oranlardaki yangınlarla kül olmaya devam ediyor.