Her Çocuğun Zeka Tipi Ayrı
Yedi bambaşka akıl tipi bulunuyor Çocuğunuzun zihinsel gelişimine yardımcı olmak istiyorsanız, başta onun hangi gruba girdiğini öğrenmelisiniz
Önceleri tek bir akıl kavramından bahsedilirken, bugün bütün dünyada bundan böyle 7 ayrı akıl olduğu kabul ediliyor Memory Center Yöneticisi Psikiyatrist Prof Dr Nevzat Tarhan bu akıl tiplerinin neler olduğunu anlattı;
Sözel Zeka: Kelimeleri etkin faydalanma yeteneğidir Bu çocuklar dinleyerek öğrenmeyi severler, duygu ve düşüncelerini sözel ifadelerle aktarırlar İyi yazarlar, iyi anlatırlar, kitap okumayı severler Annebabanın onu konuşturmaya çalışması faydalı olur
Sayısal (Mantıklı) Akıl: Bir Zamanlar yapılan akıl testlerinde, yalnızca bu zeka türü ölçülüyordu Sebepnetice ilişkisi kurmayı ve 'neden' demeyi severler, fazla soru sorarlar Bu çocuklar hesap yapmayı, sayı saymayı, mantık yürütmeyi, bir makineyi söküp nasıl çalıştığını görmeyi sever
Görsel Akıl: Bu çocuklar işittiği bir şeyi yok de, gördüğü bir şeyi daha iyi akılda tutarlar Yaşıtlarına kıyasla çizimleri ve resimleri güzeldir Film ve slayt gösterileri eşliğinde öğrenmeyi severler
Fiziki akıl: Kişinin kendisini açıklama etmesinde ve bir şeyler yaratmakta bedenini faydalanma yeteneğidir Uygun duramazlar, spora ilgileri fazladır El becerileri gelişmiştir Çok rahatlıkla tamir işlerini yapabilirler İyi taklit yaparlar Bu çocuğa öğretirken atölye çalışması yaptırmak gerekir
Müzik (İşitsel) zekası: Seslere hassasiyet bakış kapasitesi ve kendisini müzikle açıklama etme yeteneğidir Nota, solfej bilmeseler bile, melodileri hemen akılda tutarlar Müzik eşliğinde ders çalışırsa o bilgileri daha iyi akılda tutabilirler
Sosyal akıl: İnsanları tanınma konusunda çok başarılıdırlar Önderlik özellikleri vardır Oynayarak, paylaşarak, konuşarak öğrenirler Onu sosyal ortamlara sokup, sosyal becerilerini geliştirmesine fırsat devretmek gerekir
İçsel zeka: Düş kurmayı, düşünmeyi severler, kendilerinin enerjik ve güçsüz yönlerini iyi tahlil ederler Bu çocukları düşünmeye, oturup kafa yorarak zihin üretmeye, bambaşka düşünmeye, düş kurmaya özendirme edebilirsiniz
Yeteneği ortaya çıkarın
Profesör Nevzat Tarhan, bebeklerin kesin bir potansiyele sahip olarak doğduğunu, ama bu potansiyelin faal ülkü getirilmesi için aileye büyük tayin düştüğünü söylüyor;
'Diyelim bir insanın boyu genlerinde 170 olarak yazılı O çocuk iyi beslenirse 170'e kadar boyu uzar Somurtkan durumda boyu 160' larda kalır Zekada da böyledir Sıradan insan zekası 100'dür 80120 arası normaldir 120'nin üzerindekiler yüksek, 140'ın üstündekiler ise üstün zekalıdır Çocuğun diyelim potansiyel zekası 140 Lakin eğitilmedi, zihinsel uyarıyı tam almadı, okumadı, o vakit 100'lerde kalır'
İdeal öğrenme yöntemi
• Sözel zekaya sahip olanlar; şair, yazan, gazeteci ve politikacı,
• Sayısal zekaya sahip olanlar; bilim adamı, matematikçi ve bilgisayar programcısı,
• Görsel zekaya sahip olanlar; artist, mimar, fotoğrafçı ve dekoratör,
• Somut zekaya sahip olanlar sporcu, aktör, dansçı, heykeltıraş,
• Müzik zekasına sahip olanlar müzisyen,
• Sosyal zekaya sahip olanlar danışman, öğretmen, siyasi lider,
• İçsel zekaya sahip olanlar psikolog ve psikoterapist olmaya daha yatkındır
Oysa Profesör Tarhan, ailelere çocuklarını bu konuda sınırlamamalarını öneriyor 'Çocuğun akıl tipi, onun ileride hangi mesleği seçeceğinden çok, hangi yöntemle öğrenebileceğini ortaya koyar' diyen Tarhan, şunları söylüyor;
'Çocuk hangi akıl alanına yatkınsa, o yöntemin öğrenmede kullanılması gerekir Müzik zekası var diye ille de çocuğa müzik aleti edinmek ya da konservatuara yazdırmak zorunda değilsiniz Örneğin iki saat matematik çalışıyorsa bir saat de müzik dinlemesine imkan vermelisiniz Bunu yaparsanız çocuk matematiği daha çok sever ya da maddesel zekaya sahip çocuklar spor yapmayı sever İlle de sporcu olacak diye bir koşul laf konusu yok, lakin ona derslerinin yanı sıra spor yapma fırsatını tahsis etmek lüzum Çocuğun ileride hangi mesleği seçeceği, kendisinin bileceği bir konudur Annebabaya düşen ödev, onun özelliklerine en yerinde öğrenme ortamını hazırlamaktır
DENEME
Aşağıda çocuklarla ilgili bir takım ifadeler verilmiştir Kendi çocuğunuzun özelliklerini düşünerek, her bir ifadenin yanına 'Yok', 'Az', 'Fazla' ya da 'Çok Fazla' yazın
Sözel zeka
Sayısal akıl
• Okumayı, yazmayı sever
• Sözcük oyunlarını sever
• Espri yapar, öykü anlatır
• İsimleri basit öğrenir ve hatırlar
• Sözcük hazinesi yaşına tarafından zengindir
• İsteklerini iyi ifade eder
• Fazla konuşur
• Her şeyi sorgular
• Bir şeyin nasıl çalıştığını merak eder
• Hesap yapmayı sever
• BozYap'ları, mantık oyunlarını sever
• Sorun çözmeye meraklıdır
• Deney yapmaya heveslidir
• Sayıları basit öğrenir ve hatırlar
Görsel zeka
Somut akıl
• Yaşıtlarından daha hayalcidir
• Okurken kelimelerden fazla resimleri öğrenir
• Sayfalarca resimler çizer
• Sanat etkinliklerinden şımartma alır
• Boyama, çizmeyi zevkle yapar
• Motif çizme, örnek bulmada fazla başarılıdır
• Harita okumada çok başarılıdır
• Yolunu bul, bozyap oyunlarını sever
• Zihinde görüntüleri, simaları basit öğrenir ve iyi hatırlar
• Bir ya da ansızın artı sporda başarılıdır
• Uzun zaman oturmaz hareketlidir
• Amaca yönelik bir şeyler yapar
• Dans gibi eğlenceleri sever
• Yeni şeyleri ellemeye, dokunmaya heveslidir
• Konuşurken mimik ve jestlerini bol kullanır
• Sökyap işlerden hoşlanır
• Hareketli şeyleri basit öğrenir ve hatırlar
İşitsel zeka
İçsel zeka
• Ritmik konuşur, hareket eder
• Çevre seslerine duyarlıdır
• Basit şarkı öğrenir ve söyler
• Müziği iyi tanır
• Sesleri basit öğrenir ve iyi hatırlar
• Koroda söyler, müzik aleti çalar
• Tempo tutmayı sever
• Seslerle kimliği kolay anlar
• Özgüveni yüksektir
• Kendini tanınma çabası içindedir
• Adaleli, çelimsiz yönlerini öğrenme çabası içindedir
• Bağımsız davranmayı sever
• Yalnız çalışmayı daha çok seçim eder
• Kendine maksat koyar
• Durup düşünüp o kadar hareket etmeyi sever
Sosyal akıl
• Yaşıtları ile konuşmaktan haz alır
• Lider gibi davranır
• Sorunları olanlara fikir verir
• Arkadaş ilişkilerinde toparlayıcıdır
• Meslek organize etmeyi sever
• Yakın arkadaşı çok olur
• Cadde yaşamında beceriklidir
• Kendini savunmayı bilir
• Aracılık eder, ilgi gösterir
• Arkadaşlarının duygularını anlar
DEĞERLEME
Her bir 'Yok' ifadesi için 0, 'Az' ifadesi için 1, 'Fazla' ifadesi için 2 ve 'Fazla Fazla' ifadesi için 3 puan verin Her zeka tipini ayrı ayrı toplayın ve çocuğunuzda hangi zeka tipinin yük kazandığını aşağıdaki tablodan yoklama edin
Sözel Zeka 07 (Yetkisiz) 814 (orta) 15+ (Yüksek)
Sayısal Zeka 07 (Yetersiz) 814 (orta) 15+ (Yüksek)
Görsel Zeka 09 (Eksik 1018 orta 19+ (Yüksek)
Somut Akıl 08 (Yetkisiz) 916 (orta) 17+ (Yüksek)
İşitsel Zeka 08 (Yetersiz) 916 (orta) 17+ (Yüksek)
Sosyal Akıl 010 (Beceriksiz) 1120 (orta) 21+ (Yüksek)
İçsel Zeka 07 (Eksik) 814 (orta) 15+ (Yüksek)
UYARI: Bu deneme önbilgi nedeniyle düzenlenmiştir Akıl becerilerini için ön değerlendirmedir Çocuğunuzu gözlemlemeyi sağlar Hangi zeka daha alçak gruplarının desteğe ihtiyacı olduğunu gösterir Bu ölçeği kişiyi yakından tanıyan iki kişinin doldurması iki puanın ortalamasının alınması önerilir Cevaplar yaşıtlar ile kıyaslanarak işaretlenmelidir Sonuçlarda çelişki olursa uzmana danışılmalıdır 7 yaş ve yukarısı için geçerlidir Bu, standart akıl testi değildir Standart akıl testinin dürüst olabilmesi için klinik psikologlar tarafından uygulanması gerekir *
Yedi bambaşka akıl tipi bulunuyor Çocuğunuzun zihinsel gelişimine yardımcı olmak istiyorsanız, başta onun hangi gruba girdiğini öğrenmelisiniz
Önceleri tek bir akıl kavramından bahsedilirken, bugün bütün dünyada bundan böyle 7 ayrı akıl olduğu kabul ediliyor Memory Center Yöneticisi Psikiyatrist Prof Dr Nevzat Tarhan bu akıl tiplerinin neler olduğunu anlattı;
Sözel Zeka: Kelimeleri etkin faydalanma yeteneğidir Bu çocuklar dinleyerek öğrenmeyi severler, duygu ve düşüncelerini sözel ifadelerle aktarırlar İyi yazarlar, iyi anlatırlar, kitap okumayı severler Annebabanın onu konuşturmaya çalışması faydalı olur
Sayısal (Mantıklı) Akıl: Bir Zamanlar yapılan akıl testlerinde, yalnızca bu zeka türü ölçülüyordu Sebepnetice ilişkisi kurmayı ve 'neden' demeyi severler, fazla soru sorarlar Bu çocuklar hesap yapmayı, sayı saymayı, mantık yürütmeyi, bir makineyi söküp nasıl çalıştığını görmeyi sever
Görsel Akıl: Bu çocuklar işittiği bir şeyi yok de, gördüğü bir şeyi daha iyi akılda tutarlar Yaşıtlarına kıyasla çizimleri ve resimleri güzeldir Film ve slayt gösterileri eşliğinde öğrenmeyi severler
Fiziki akıl: Kişinin kendisini açıklama etmesinde ve bir şeyler yaratmakta bedenini faydalanma yeteneğidir Uygun duramazlar, spora ilgileri fazladır El becerileri gelişmiştir Çok rahatlıkla tamir işlerini yapabilirler İyi taklit yaparlar Bu çocuğa öğretirken atölye çalışması yaptırmak gerekir
Müzik (İşitsel) zekası: Seslere hassasiyet bakış kapasitesi ve kendisini müzikle açıklama etme yeteneğidir Nota, solfej bilmeseler bile, melodileri hemen akılda tutarlar Müzik eşliğinde ders çalışırsa o bilgileri daha iyi akılda tutabilirler
Sosyal akıl: İnsanları tanınma konusunda çok başarılıdırlar Önderlik özellikleri vardır Oynayarak, paylaşarak, konuşarak öğrenirler Onu sosyal ortamlara sokup, sosyal becerilerini geliştirmesine fırsat devretmek gerekir
İçsel zeka: Düş kurmayı, düşünmeyi severler, kendilerinin enerjik ve güçsüz yönlerini iyi tahlil ederler Bu çocukları düşünmeye, oturup kafa yorarak zihin üretmeye, bambaşka düşünmeye, düş kurmaya özendirme edebilirsiniz
Yeteneği ortaya çıkarın
Profesör Nevzat Tarhan, bebeklerin kesin bir potansiyele sahip olarak doğduğunu, ama bu potansiyelin faal ülkü getirilmesi için aileye büyük tayin düştüğünü söylüyor;
'Diyelim bir insanın boyu genlerinde 170 olarak yazılı O çocuk iyi beslenirse 170'e kadar boyu uzar Somurtkan durumda boyu 160' larda kalır Zekada da böyledir Sıradan insan zekası 100'dür 80120 arası normaldir 120'nin üzerindekiler yüksek, 140'ın üstündekiler ise üstün zekalıdır Çocuğun diyelim potansiyel zekası 140 Lakin eğitilmedi, zihinsel uyarıyı tam almadı, okumadı, o vakit 100'lerde kalır'
İdeal öğrenme yöntemi
• Sözel zekaya sahip olanlar; şair, yazan, gazeteci ve politikacı,
• Sayısal zekaya sahip olanlar; bilim adamı, matematikçi ve bilgisayar programcısı,
• Görsel zekaya sahip olanlar; artist, mimar, fotoğrafçı ve dekoratör,
• Somut zekaya sahip olanlar sporcu, aktör, dansçı, heykeltıraş,
• Müzik zekasına sahip olanlar müzisyen,
• Sosyal zekaya sahip olanlar danışman, öğretmen, siyasi lider,
• İçsel zekaya sahip olanlar psikolog ve psikoterapist olmaya daha yatkındır
Oysa Profesör Tarhan, ailelere çocuklarını bu konuda sınırlamamalarını öneriyor 'Çocuğun akıl tipi, onun ileride hangi mesleği seçeceğinden çok, hangi yöntemle öğrenebileceğini ortaya koyar' diyen Tarhan, şunları söylüyor;
'Çocuk hangi akıl alanına yatkınsa, o yöntemin öğrenmede kullanılması gerekir Müzik zekası var diye ille de çocuğa müzik aleti edinmek ya da konservatuara yazdırmak zorunda değilsiniz Örneğin iki saat matematik çalışıyorsa bir saat de müzik dinlemesine imkan vermelisiniz Bunu yaparsanız çocuk matematiği daha çok sever ya da maddesel zekaya sahip çocuklar spor yapmayı sever İlle de sporcu olacak diye bir koşul laf konusu yok, lakin ona derslerinin yanı sıra spor yapma fırsatını tahsis etmek lüzum Çocuğun ileride hangi mesleği seçeceği, kendisinin bileceği bir konudur Annebabaya düşen ödev, onun özelliklerine en yerinde öğrenme ortamını hazırlamaktır
DENEME
Aşağıda çocuklarla ilgili bir takım ifadeler verilmiştir Kendi çocuğunuzun özelliklerini düşünerek, her bir ifadenin yanına 'Yok', 'Az', 'Fazla' ya da 'Çok Fazla' yazın
Sözel zeka
Sayısal akıl
• Okumayı, yazmayı sever
• Sözcük oyunlarını sever
• Espri yapar, öykü anlatır
• İsimleri basit öğrenir ve hatırlar
• Sözcük hazinesi yaşına tarafından zengindir
• İsteklerini iyi ifade eder
• Fazla konuşur
• Her şeyi sorgular
• Bir şeyin nasıl çalıştığını merak eder
• Hesap yapmayı sever
• BozYap'ları, mantık oyunlarını sever
• Sorun çözmeye meraklıdır
• Deney yapmaya heveslidir
• Sayıları basit öğrenir ve hatırlar
Görsel zeka
Somut akıl
• Yaşıtlarından daha hayalcidir
• Okurken kelimelerden fazla resimleri öğrenir
• Sayfalarca resimler çizer
• Sanat etkinliklerinden şımartma alır
• Boyama, çizmeyi zevkle yapar
• Motif çizme, örnek bulmada fazla başarılıdır
• Harita okumada çok başarılıdır
• Yolunu bul, bozyap oyunlarını sever
• Zihinde görüntüleri, simaları basit öğrenir ve iyi hatırlar
• Bir ya da ansızın artı sporda başarılıdır
• Uzun zaman oturmaz hareketlidir
• Amaca yönelik bir şeyler yapar
• Dans gibi eğlenceleri sever
• Yeni şeyleri ellemeye, dokunmaya heveslidir
• Konuşurken mimik ve jestlerini bol kullanır
• Sökyap işlerden hoşlanır
• Hareketli şeyleri basit öğrenir ve hatırlar
İşitsel zeka
İçsel zeka
• Ritmik konuşur, hareket eder
• Çevre seslerine duyarlıdır
• Basit şarkı öğrenir ve söyler
• Müziği iyi tanır
• Sesleri basit öğrenir ve iyi hatırlar
• Koroda söyler, müzik aleti çalar
• Tempo tutmayı sever
• Seslerle kimliği kolay anlar
• Özgüveni yüksektir
• Kendini tanınma çabası içindedir
• Adaleli, çelimsiz yönlerini öğrenme çabası içindedir
• Bağımsız davranmayı sever
• Yalnız çalışmayı daha çok seçim eder
• Kendine maksat koyar
• Durup düşünüp o kadar hareket etmeyi sever
Sosyal akıl
• Yaşıtları ile konuşmaktan haz alır
• Lider gibi davranır
• Sorunları olanlara fikir verir
• Arkadaş ilişkilerinde toparlayıcıdır
• Meslek organize etmeyi sever
• Yakın arkadaşı çok olur
• Cadde yaşamında beceriklidir
• Kendini savunmayı bilir
• Aracılık eder, ilgi gösterir
• Arkadaşlarının duygularını anlar
DEĞERLEME
Her bir 'Yok' ifadesi için 0, 'Az' ifadesi için 1, 'Fazla' ifadesi için 2 ve 'Fazla Fazla' ifadesi için 3 puan verin Her zeka tipini ayrı ayrı toplayın ve çocuğunuzda hangi zeka tipinin yük kazandığını aşağıdaki tablodan yoklama edin
Sözel Zeka 07 (Yetkisiz) 814 (orta) 15+ (Yüksek)
Sayısal Zeka 07 (Yetersiz) 814 (orta) 15+ (Yüksek)
Görsel Zeka 09 (Eksik 1018 orta 19+ (Yüksek)
Somut Akıl 08 (Yetkisiz) 916 (orta) 17+ (Yüksek)
İşitsel Zeka 08 (Yetersiz) 916 (orta) 17+ (Yüksek)
Sosyal Akıl 010 (Beceriksiz) 1120 (orta) 21+ (Yüksek)
İçsel Zeka 07 (Eksik) 814 (orta) 15+ (Yüksek)
UYARI: Bu deneme önbilgi nedeniyle düzenlenmiştir Akıl becerilerini için ön değerlendirmedir Çocuğunuzu gözlemlemeyi sağlar Hangi zeka daha alçak gruplarının desteğe ihtiyacı olduğunu gösterir Bu ölçeği kişiyi yakından tanıyan iki kişinin doldurması iki puanın ortalamasının alınması önerilir Cevaplar yaşıtlar ile kıyaslanarak işaretlenmelidir Sonuçlarda çelişki olursa uzmana danışılmalıdır 7 yaş ve yukarısı için geçerlidir Bu, standart akıl testi değildir Standart akıl testinin dürüst olabilmesi için klinik psikologlar tarafından uygulanması gerekir *