Teknoloji, gelişmeye ve ilerlemeye başladığından beri tüm dünyanın işini kolaylaştırmış, insan gücü gerektiren birçok zorluğu ortadan kaldırmıştır. Biz teknolojinin nimetlerinden yararlanırken, yeni gelişmeler sonucu artık profesyonel olduğu işlerini kaybetmiş tahminen de binlerce insan bulunuyor.
Gelecek kuşağın mesleklerini tehdit eden teknolojik yenilikler, geçmişte de birçok mesleği ortadan kaldırdı ve biz farkında olamasak da bir vakitler işlerin tıkırında yürümesini sağlayan insanların yerini elektronik aygıtlar, yapay zeka ve robotlar aldı. Pekala insanlığın teknolojiye kaptırdığı, bu yüzden tahminen de meskenine ekmek götüremedi meslekler neler?
Çalar saatlerden çok daha evvel; uyandırıcılar
- Faal olduğu yıllar: 1920 - 1970
Bilhassa İngiltere ve İrlanda üzere bölgelerde, her sabah birebir saatte mahalleleri dolaşan, bizim ramazan davulcularıyla bir nevi birebir vazifesi gören uyandırıcılar (knocker upper) bulunuyordu. Uyandırıcıların ramazan davulcularından tek farkı, yalnızca parasını ödeyen şahıslara hizmet vermeleriydi.
Uyandırıcılar, her sabah muhakkak bir saatte uyanmak isteyen müşterilerin konutlarının önüne sarfiyat, camlarına uzun bir çubuk aracılığıyla tıklatırlardı. Sanayi ihtilalinin ilerlemesi ve çalar saat üretiminin yayılmasıyla birlikte bu meslek 1950’li yılların sonuna hakikat yavaş yavaş gölgelenmeye başladı.
Labut yerleştiriciliği
- Faal olduğu yıllar: 1840 - 1930
Labut sisteminin icadından çok daha evvel bowling salonlarında yalnızca labut yerleştirmekle vazifeli beşerler bulunuyordu. Ekseriyetle çocuklardan oluşan bu personeller, insanların cümbüşlerini kesintisiz bir biçimde devam ettirmeye çalışır, devrilen labutları her seferinde birebir nizamda yerine dizerdi.
Bill Gates’ten evvel onlar vardı; insan bilgisayarlar
- Faal olduğu yıllar: 1750 - 1949
İnsan bilgisayar iş tarifinde yüzlerce boş sayfa üzerine haftalarca süren matematik süreçleri, şirket raporlamaları ve stok girdisi üzere vazifeler bulunuyordu. 20. yüzyılın ortalarında bilgisayar ve hesap makinesi kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte insan bilgisayarlar, mesleklerini teknolojiye devretmiş oldu.
Asansör vazifelileri
- Faal olduğu yıllar: 1970 - 2000’li yılların başlangıcı
Büyük otellerde, iş yerlerinde ve lunapark üzere geniş çaplı tesislerde misyon alan asansör vazifelileri, asansöre binmek isteyen şahısları karşılar ve hangi kata gitmek isterlerse, asansörü büyük bir kol ilebirlikte üst ya da aşağı hareket ettirirlerdi. Kimi lüks oteller, bu geleneği klaslıklarından ödün vermemek için devam ettiriyor lakin asansörlere eklenen tuşlar sayesinde artık yalnızca gideceğimiz istikameti kendimiz seçebilmekle kalmıyor, rastgele bir durum olduğunda acil yardım tuşlarını bile kullanabiliyoruz.
Banka veznecileri
- Aktif olduğu yıllar: 1797 - Sayıları azalsa da günümüz
Daha evvel ATM’nin açılımını hiç merak ettiniz mi? ATM, İngilizcede Automated Teller Machine, yani otomatik vezne makinesi manasına geliyor. ATM’lerin yaygın olarak kullanılmasından evvel, bakiye öğrenme, hesap çekme ve yatırma, para transferi ve borç ödeme üzere süreçleri yalnızca bankalarda bulunan vezneler aracılığıyla gerçekleştirilebiliyordu.
Fabrika emekçilerinin yerini alan üretim bantları ve robotlar
Bildiğiniz üzere Sanayi Devrimi’nden çabucak sonra fabrikalar, üretim zincirinin en büyük modülü haline gelen emektar personellerle doldu. Fabrika personelleri çok uzun bir müddet misyonlarını yapmaya devam etti lakin teknolojiyle birlikte gelişen robotlar, insan gücünün yerini aldı.
Elbette teknoloji, bütün fabrika emekçilerinin vazifesini elinden almadı lakin insan gücünü zorlayan birçok işin artık mekanik kollara ve seri üretim bantlarına kaldığını söyleyebiliriz.
Buz kesiciler
- Faal olduğu yıllar: 1800 - 1920
Bu dolaplar için buzların kesilmesi, o denli herkesin yapabileceği tipten bir iş değildi. Yalnızca bu iş için misyonlu, yılın makul vakitlerinde günde en az 12 saat buz kırmakla vazifeli beşerler bulunuyordu. 1900’lü yılların başlangıcında buzdolabının icat edilmesiyle birlikte buz kesicilere de gereksinim kalmadı.
Lamba vazifelileri
- Faal olduğu yıllar: 18. yüzyıl - 1930
Lamba vazifelileri olarak nitelendirilen bu emekçiler, sabah olunca sokak lambalarını söndürür, güneş batmaya yakın da lambaların yağlarını tazelerdi. Ayrıyeten yalnızca lambaları yakıp söndürmekten değil, bakım ve tamirlerinden da sorumlulardı.
Sifonun icadına en çok sevinen beşerler: lağım personelleri
- Faal olduğu yıllar: 14. yüzyıl - 16. yüzyıl
Lağım çalışanları ekseriyetle bellerine kadar dışkıyla dolu çukurlara girer, kürekle topladıkları dışkıları otomobillere atarmış. Bu iş için en uygun olan şahıslar çoklukla kısa uzunluklu beşerler olduğu için birçok vakit bu iş için çocuk çalışanlar tutulurmuş. Kanalizasyonların yapılması ve İngiliz Sir John Harington’ın 1596 yılında icat ettiği tuvaletin, uzun bir müddet sonra yaygın olarak kullanılmaya başlanması lağım emekçilerini büyük bir kaygıdan kurtarmış.