Ataturk'un hayatı performans odevi
Ataturk'un hayatı donem odevi hazırlama
Ataturkun Hayatı
Mustafa Kemal Ataturk,1881 yılında Selanikte doğdu Babası Ali Rıza Efendi, annesi Zubeyde Hanımdır Ali Rıza Efendi Selanik yerlilerindendi
Uzak dedeleri Vidinden ayrılarak Serezde yerleşmişler, oradan da Selanike gelmişlerdi A1i Rıza Efendi, hayatının ilk devirlerinde gumruk memurluğu yapmış, daha sonraları memuriyeti terkederek kereste ticareti ile meşgul olmuştu Ataturkun annesi Zubeyde Hanım da Selanik yakınlannda Langaza adı verilen kasabada yerleşmiş eski bir Turk ailesine mensuptu Bu aile, soy olarak Anadoludan Rumeliye gecmiş yoruklerdendi ve Varyemez oğulları olarak tanınıyorlardı Bu ailenin Langazada buyuk ciftlikleri vardı; tarım yanında hayvancılıkla meşgul idiler
1871 yılında Zubeyde Hanım ile evlenen Ali Rıza Efendinin henuz elli yaşlarında iken 1888 yılında olmesi uzerine, yedisekiz yaşlarında yetim kalan kucuk Mustafanın buyutulmesi ve yetiştirilmesi gorevi, buyuk Turk kadını Zubeyde Hanıma duştu
OĞRENİM HAYATI
Kucuk Mustafa, ilk oğrenimine bir sure annesinin arzusuna uyarak Hafız Mehmet Efendinin mahalle mektebinde devam etti; fakat cok gecmeden babasının isteği ile Selanikte cağdaş eğitim yapan Şemsi Efendi Mektebine gecti ve ilkokulu burada bitirdi Şemsi Efendi, yeni oğrencisinin yeteneklerini ve zekasını takdir ettiğinden, kucuk Mustafanın kendi okulunda bulunmasından son derece memnundu Kucuk Mustafa, bu okulda okurken babası oldu Bu sıralarda isimleri Makbule ve Naciye olmak uzere kendisinden kucuk iki kız kardeşi bulunuyordu Babaları olduğu zaman kucuk Mustafa yedi, Makbule bir yaşını henuz doldurmuştu; Naciye ise kırk gunluktu Bu en kucuk kardeşleri genc kız iken Selanikte oldu
Ali Rıza Efendinin olumu uzerine, Zubeyde Hanım uc cocuğu ile bir sure Selanik yakınlarındaki Rapla ciftliğinde subaşılık yapan kardeşi Huseyin Efendinin yanına yerleşti Ciftlik hayatı nederiyle kucuk Mustafanın oğrenimi ister istemez bir sure aksamıştı Fakat cok gecmeden Selanike donerek halasının yanında, bıraktığı yerden oğrenimine devam etti
Kucuk Mustafa, Şemsi Efendi İlkokulundan sonra bir sure Selanik Mulkiye Ruştiyesine devam etti ise de Kaymak Hafız adlı Arapca oğretmeninin kendisine haksız yere sopa ile vurması uzerine bu okuldan ayrıldı ve 1893 yılında kendi kararı ile Askeri Ruştiyeye muracaat ederek oğrenimine burada devam etti Yazları, dayısı Huseyin Efendinin yanına gider, okul zamanına kadar ciftlikte kalırdı Mustafa bu okulu gercekten sevmişti Arkadaşları arasında zekası ve ustun yetenekleri ile kısa zamanda kendisini gosterdi ve oğretmenlerinin sevgisini kazandı; oğretmenleri neredeyse kendisine bir arkadaş muamelesi yapma gereğini hissetmişlerdi
Bu okulda matematik oğretmenliği yapan Yuzbaşı Mustafa Efendi, genc oğrencisinin yetenekleri ve zekası karşısında sınıftaki diğer Mustafalarla aralarındaki farkı belirtmek uzere oğrencisinin adının sonuna Kemal ismini ilave etti Artık genc oğrenci Mustafa Kemal olmuştu
Mustafa Kemal, Selanik Askeri Ruştiyesini bitirdikten sonra 1896 yılında Manastır Askeri İdadisine girdi Burada Omer Naci i1e arkadaşlık etti İlerde unlu bir hatip olarak tanınacak olan bu kişi, Mustafa Kemalin hitabet ve edebiyat sevgisinde etkin rol oynadı Yakın arkadaşlanndan biri olacak olan Ali Fethi (Okyar) de bu okulda oğrenci idi Genc Mustafa Kemal, askeri oğreniminin yanısıra yabancı dil oğrenimini de ihmal etmiyor; yazları izinli olarak Selanike donduğu zaman Fransızca dersleri alıyordu
Genc Mustafa Kemal, Manastır Askeri İdadisini de başarı ile bitirerek 13 Mart 1899 tarihinde İstanbulda Harp Okuluna girdi 3 senelik başarılı bir Harbiye oğreniminden sonra 10 Şubat 1902′de bu okulu Teğmen rutbesiyle bitirdi ve oğrenimine Harp Akademisinde devam etti1903 yılında Usteğmen olmuştu11 Ocak 1905 tarihinde de Kurmay Yuzbaşı rutbesiyle Harp Akademisinden mezun oldu Harp Okulunda ve Harp Akademisinde de zekası, yetenekleri ve ustun kişiliği ile kendisini arkadaşlarına ve hocalarına tanıtmış, onların icten sevgi ve saygısını kazanmıştı Askerlik derslerine buyuk ilgisi yanında matematiğe, edebiyata ve guzel soz soylemeye karşı da merakı ve eğilimi vardı Harbiyede ve Harp Akademisinde, memleket ve millet davaları ile ilgilenmesi, duşuncelerini cesaretle ifadeden cekinmemesi sebebiyle aydın ve inkılapcı bir subay olarak tanınmıştı Devir istibdat idaresi idi ve bu davranışları aleyhine olabilirdi; ancak cevresince gercekten cok sevilişi, duşuncelerinde samimi oluşu, onun herhangi bir tertibe kurban gitmesini onlemişti Bununla beraber Harp Akademisinden mezuniyetini izleyen gunlerde istibdat ve padişahlık rejimi aleyhindeki duşunceleri ve durumu, şuphe cekerek birkac ay İstanbulda tutuklu kaldı; sonra bir nevi surgun olarak vazife ile 5 Şubat 1905 tarihinde Suriye bolgesine, Şama atandı
ATATURKUN ASKERLİK HAYATI
19051907 yılları arasında Şam'da 5 Ordu emrinde gorev yaptı 1907'de Kolağası (Kıdemli Yuzbaşı) oldu 19 Nisan 1909'da İstanbul'a giren Hareket Ordusu'nda Kurmay başkanı olarak gorev aldı 1910 yılında Fransa'ya gonderildi Picardie Manevraları'na katıldı 1911 yılında İstanbul'da Genel Kurmay Başkanlığı emrinde calışmaya başladı
1911 yılında İtalyanların Trablusgarp'a hucumu ile başlayan savaşta, Mustafa Kemal bir grup arkadaşıyla birlikte Tobruk ve Dernede gorev aldı İtalyanlara karşı Tobruk Savaşını kazandı 1 yıl sonra Derne Komutanlığına getirildi
Ekim 1912'de Balkan Savaşı başlayınca Mustafa Kemal Gelibolu ve Bolayır'daki birliklerle savaşa katıldı Dimetoka ve Edirne'nin geri alınışında buyuk hizmetleri goruldu Sofya Ateşemiliterliğine atandı Bu gorevde iken 1914 yılında yarbaylığa yukseldi Mustafa Kemal 19 Tumeni kurmak uzere Tekirdağ'da gorevlendirildi
I Dunya Savaşı'nda, Mustafa Kemal Canakkale'de bir kahramanlık destanı yazıp İtilaf Devletlerine Canakkale gecilmez! dedirtti
Mustafa Kemal Canakkale Savaşları'dan sonra 1916'da Edirne ve Diyarbakır'da gorev aldı 1 Nisan 1916'da tumgeneralliğe yukseldi Rus kuvvetleriyle savaşarak Muş ve Bitlis'in geri alınmasını sağladı Mustafa Kemal 9 Ordu Mufettişi olarak 19 Mayıs 1919'da Samsun'a cıktı 22 Haziran 1919'da Amasya'da yayımladığı genelgeyle Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararının kurtaracağını ilan edip Sivas Kongresi'ni toplantıya cağırdı
Mustafa Kemal yonetimindeki Turk Kurtuluş Savaşının onemli aşamaları şunlardır:
Sarıkamış (20 Eylul 1920), Kars (30 Ekim 1920) ve Gumru'nun (7 Kasım 1920) kurtarılışı
Cukurova, Gazi Antep, Kahraman Maraş Şanlı Urfa savunmaları (1919 1921)
I İnonu Zaferi (6 10 Ocak 1921)
II İnonu Zaferi (23 Mart1 Nisan 1921)
Sakarya Zaferi (23 Ağustos13 Eylul 1921)
Buyuk Taarruz, Başkomutan Meydan Muhaberesi ve Buyuk Zafer (26 Ağustos 9 Eylul 1922)
Sakarya Zaferinden sonra 19 Eylul 1921'de Turkiye Buyuk Millet Meclisi Mustafa Kemal'e Mareşal rutbesi ve Gazi unvanını verdi
Meclisin Turk Kurtuluş Savaşı'nı başarıyla yonetmesi, yeni Turk devletinin kuruluşunu hızlandırdı13 Ekim 1923'te Cumhuriyet idaresi kabul edildi, Ataturk oybirliğiyle ilk cumhurbaşkanı secildi
Ataturk'un hayatı donem odevi hazırlama
Ataturkun Hayatı
Mustafa Kemal Ataturk,1881 yılında Selanikte doğdu Babası Ali Rıza Efendi, annesi Zubeyde Hanımdır Ali Rıza Efendi Selanik yerlilerindendi
Uzak dedeleri Vidinden ayrılarak Serezde yerleşmişler, oradan da Selanike gelmişlerdi A1i Rıza Efendi, hayatının ilk devirlerinde gumruk memurluğu yapmış, daha sonraları memuriyeti terkederek kereste ticareti ile meşgul olmuştu Ataturkun annesi Zubeyde Hanım da Selanik yakınlannda Langaza adı verilen kasabada yerleşmiş eski bir Turk ailesine mensuptu Bu aile, soy olarak Anadoludan Rumeliye gecmiş yoruklerdendi ve Varyemez oğulları olarak tanınıyorlardı Bu ailenin Langazada buyuk ciftlikleri vardı; tarım yanında hayvancılıkla meşgul idiler
1871 yılında Zubeyde Hanım ile evlenen Ali Rıza Efendinin henuz elli yaşlarında iken 1888 yılında olmesi uzerine, yedisekiz yaşlarında yetim kalan kucuk Mustafanın buyutulmesi ve yetiştirilmesi gorevi, buyuk Turk kadını Zubeyde Hanıma duştu
OĞRENİM HAYATI
Kucuk Mustafa, ilk oğrenimine bir sure annesinin arzusuna uyarak Hafız Mehmet Efendinin mahalle mektebinde devam etti; fakat cok gecmeden babasının isteği ile Selanikte cağdaş eğitim yapan Şemsi Efendi Mektebine gecti ve ilkokulu burada bitirdi Şemsi Efendi, yeni oğrencisinin yeteneklerini ve zekasını takdir ettiğinden, kucuk Mustafanın kendi okulunda bulunmasından son derece memnundu Kucuk Mustafa, bu okulda okurken babası oldu Bu sıralarda isimleri Makbule ve Naciye olmak uzere kendisinden kucuk iki kız kardeşi bulunuyordu Babaları olduğu zaman kucuk Mustafa yedi, Makbule bir yaşını henuz doldurmuştu; Naciye ise kırk gunluktu Bu en kucuk kardeşleri genc kız iken Selanikte oldu
Ali Rıza Efendinin olumu uzerine, Zubeyde Hanım uc cocuğu ile bir sure Selanik yakınlarındaki Rapla ciftliğinde subaşılık yapan kardeşi Huseyin Efendinin yanına yerleşti Ciftlik hayatı nederiyle kucuk Mustafanın oğrenimi ister istemez bir sure aksamıştı Fakat cok gecmeden Selanike donerek halasının yanında, bıraktığı yerden oğrenimine devam etti
Kucuk Mustafa, Şemsi Efendi İlkokulundan sonra bir sure Selanik Mulkiye Ruştiyesine devam etti ise de Kaymak Hafız adlı Arapca oğretmeninin kendisine haksız yere sopa ile vurması uzerine bu okuldan ayrıldı ve 1893 yılında kendi kararı ile Askeri Ruştiyeye muracaat ederek oğrenimine burada devam etti Yazları, dayısı Huseyin Efendinin yanına gider, okul zamanına kadar ciftlikte kalırdı Mustafa bu okulu gercekten sevmişti Arkadaşları arasında zekası ve ustun yetenekleri ile kısa zamanda kendisini gosterdi ve oğretmenlerinin sevgisini kazandı; oğretmenleri neredeyse kendisine bir arkadaş muamelesi yapma gereğini hissetmişlerdi
Bu okulda matematik oğretmenliği yapan Yuzbaşı Mustafa Efendi, genc oğrencisinin yetenekleri ve zekası karşısında sınıftaki diğer Mustafalarla aralarındaki farkı belirtmek uzere oğrencisinin adının sonuna Kemal ismini ilave etti Artık genc oğrenci Mustafa Kemal olmuştu
Mustafa Kemal, Selanik Askeri Ruştiyesini bitirdikten sonra 1896 yılında Manastır Askeri İdadisine girdi Burada Omer Naci i1e arkadaşlık etti İlerde unlu bir hatip olarak tanınacak olan bu kişi, Mustafa Kemalin hitabet ve edebiyat sevgisinde etkin rol oynadı Yakın arkadaşlanndan biri olacak olan Ali Fethi (Okyar) de bu okulda oğrenci idi Genc Mustafa Kemal, askeri oğreniminin yanısıra yabancı dil oğrenimini de ihmal etmiyor; yazları izinli olarak Selanike donduğu zaman Fransızca dersleri alıyordu
Genc Mustafa Kemal, Manastır Askeri İdadisini de başarı ile bitirerek 13 Mart 1899 tarihinde İstanbulda Harp Okuluna girdi 3 senelik başarılı bir Harbiye oğreniminden sonra 10 Şubat 1902′de bu okulu Teğmen rutbesiyle bitirdi ve oğrenimine Harp Akademisinde devam etti1903 yılında Usteğmen olmuştu11 Ocak 1905 tarihinde de Kurmay Yuzbaşı rutbesiyle Harp Akademisinden mezun oldu Harp Okulunda ve Harp Akademisinde de zekası, yetenekleri ve ustun kişiliği ile kendisini arkadaşlarına ve hocalarına tanıtmış, onların icten sevgi ve saygısını kazanmıştı Askerlik derslerine buyuk ilgisi yanında matematiğe, edebiyata ve guzel soz soylemeye karşı da merakı ve eğilimi vardı Harbiyede ve Harp Akademisinde, memleket ve millet davaları ile ilgilenmesi, duşuncelerini cesaretle ifadeden cekinmemesi sebebiyle aydın ve inkılapcı bir subay olarak tanınmıştı Devir istibdat idaresi idi ve bu davranışları aleyhine olabilirdi; ancak cevresince gercekten cok sevilişi, duşuncelerinde samimi oluşu, onun herhangi bir tertibe kurban gitmesini onlemişti Bununla beraber Harp Akademisinden mezuniyetini izleyen gunlerde istibdat ve padişahlık rejimi aleyhindeki duşunceleri ve durumu, şuphe cekerek birkac ay İstanbulda tutuklu kaldı; sonra bir nevi surgun olarak vazife ile 5 Şubat 1905 tarihinde Suriye bolgesine, Şama atandı
ATATURKUN ASKERLİK HAYATI
19051907 yılları arasında Şam'da 5 Ordu emrinde gorev yaptı 1907'de Kolağası (Kıdemli Yuzbaşı) oldu 19 Nisan 1909'da İstanbul'a giren Hareket Ordusu'nda Kurmay başkanı olarak gorev aldı 1910 yılında Fransa'ya gonderildi Picardie Manevraları'na katıldı 1911 yılında İstanbul'da Genel Kurmay Başkanlığı emrinde calışmaya başladı
1911 yılında İtalyanların Trablusgarp'a hucumu ile başlayan savaşta, Mustafa Kemal bir grup arkadaşıyla birlikte Tobruk ve Dernede gorev aldı İtalyanlara karşı Tobruk Savaşını kazandı 1 yıl sonra Derne Komutanlığına getirildi
Ekim 1912'de Balkan Savaşı başlayınca Mustafa Kemal Gelibolu ve Bolayır'daki birliklerle savaşa katıldı Dimetoka ve Edirne'nin geri alınışında buyuk hizmetleri goruldu Sofya Ateşemiliterliğine atandı Bu gorevde iken 1914 yılında yarbaylığa yukseldi Mustafa Kemal 19 Tumeni kurmak uzere Tekirdağ'da gorevlendirildi
I Dunya Savaşı'nda, Mustafa Kemal Canakkale'de bir kahramanlık destanı yazıp İtilaf Devletlerine Canakkale gecilmez! dedirtti
Mustafa Kemal Canakkale Savaşları'dan sonra 1916'da Edirne ve Diyarbakır'da gorev aldı 1 Nisan 1916'da tumgeneralliğe yukseldi Rus kuvvetleriyle savaşarak Muş ve Bitlis'in geri alınmasını sağladı Mustafa Kemal 9 Ordu Mufettişi olarak 19 Mayıs 1919'da Samsun'a cıktı 22 Haziran 1919'da Amasya'da yayımladığı genelgeyle Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararının kurtaracağını ilan edip Sivas Kongresi'ni toplantıya cağırdı
Mustafa Kemal yonetimindeki Turk Kurtuluş Savaşının onemli aşamaları şunlardır:
Sarıkamış (20 Eylul 1920), Kars (30 Ekim 1920) ve Gumru'nun (7 Kasım 1920) kurtarılışı
Cukurova, Gazi Antep, Kahraman Maraş Şanlı Urfa savunmaları (1919 1921)
I İnonu Zaferi (6 10 Ocak 1921)
II İnonu Zaferi (23 Mart1 Nisan 1921)
Sakarya Zaferi (23 Ağustos13 Eylul 1921)
Buyuk Taarruz, Başkomutan Meydan Muhaberesi ve Buyuk Zafer (26 Ağustos 9 Eylul 1922)
Sakarya Zaferinden sonra 19 Eylul 1921'de Turkiye Buyuk Millet Meclisi Mustafa Kemal'e Mareşal rutbesi ve Gazi unvanını verdi
Meclisin Turk Kurtuluş Savaşı'nı başarıyla yonetmesi, yeni Turk devletinin kuruluşunu hızlandırdı13 Ekim 1923'te Cumhuriyet idaresi kabul edildi, Ataturk oybirliğiyle ilk cumhurbaşkanı secildi