Son Konu

İki Uçağın Havada Birbirine Girdiği, 349 Kişinin Öldüğü Kaza

makaleci

Yeni Üye
Katılım
14 Ocak 2020
Mesajlar
351,088
Tepkime
0
Puanları
36
Yaş
35
Credits
0
Geri Bildirim : 0 / 0 / 0
iki-ucagin-havada-birbirine-girdigi-349-kisinin-oldugu-ucak-kazasi-charkhi-dadri-faciasi-1549206914.jpg

Havacılık dalında hatayı sıfıra yakın tutabilmek için, yüksek teknolojiye sahip uçaklar, gelişmiş sistemlerle donatılmış havalimanları kullanılıyor. Ayıca kaliteli eğitimler almış, yetenekli çalışanlardan oluşan dinamik bir ortam mevcuttur.

Günümüzde, uçuş emniyeti çok yüksek seviyelere erişmiş olsa da güvenlik konusunda bu seviyelere ulaşılması, ne yazık ki yaşanan büyük kazalar ve can kayıpları sonrasında alınan önlemlerle gerçekleşebildi. Havacılıkta sık duyulan bir terim olan “Havacılıkta kurallar kanla yazılır” lafı, vakit hengam en acı şekliyle doğruluğunu bizlere göstermiş oldu.  

12 Kasım 1996, o kuralların yazıldığı günlerden birisi oldu:


8f62163fb1d48a45f0a5d2be22cf8142b7d942b8.jpeg

Hindistan’ın başşehri Yeni Delhi Havalimanı, günümüzde olduğu üzere o yıllarda da en ağır hava trafiğinin yaşandığı kesimlerden biriydi. 12 Kasım 1996 günü hava trafik denetimlerinin (ATC) tabirlerine nazaran, trafik çok ağırdı. Hava trafik kontrolörü V.K. Dutta, o gün çok sayıda uçağın birebir anda emniyetle uçmasından sorumlu olan kişiydi.  

Yeni Delhi Havalimanı, yalnızca bir adet radara sahipti. Hava trafik kontrolörleri uçakların lokasyonlarını iki boyutlu olarak görebiliyor, bu nedenle uçakların hangi irtifada uçtuklarını bilmiyorlardı. İrtifa bilgisini almak için pilotlarla irtibat halinde kalmaları gerekiyordu, tıpkı devranda pilotların verdikleri haberin doğruluğunu da denetim edemiyorlardı. Itimat, her şeydi.

Suudi Arabistan'a bağlı olan bir Boeing 747 ile Kazakistan’a ilişkin IL-76 uçakları, Yeni Delhi Havalimanı sahasındaydı:

c4ab368d45c4d56717af80d619082b64f07a266a.jpeg

Radar hizmetlisi ATC Dutta, sorumluğu olduğu bu uçaklar ile mütemadi irtibatta kalarak, onlara uçuşlarını sürdürecekleri irtifalar hakkında haberleri sunuyordu. Kontrolör, Boeing 747’ye irtifa malumatını verdikten sonra, gayrı uçak IL-76'ya da seyretmesi gereken yüksekliği bildirdi.

Hizmetli, her iki uçağın birbirlerine yanlışsız uçtuklarını, aralarında yalnızca 300 metre kadar bir yükseklik uzaklığı olacağını haberini de pilotlarla paylaştı:

17d7c5418f05e8532e8594e206ed8bf3329d8069.jpeg

Hizmetliyi dinleyen Boeing 747 pilotları, söylenen irtifaya gelerek, stabil bir biçimde uçuşlarına devam ediyorlardı. Sair taraftaki IL-76 uçağı, eski bir askeri uçaktan dönüştürülen bir yocu uçağıydı. Bu nedenle kabin tasarımı biraz daha farklı olan uçağın kokpitinde, tıpkı anda üç kişi mahal alıyordu. Pilotlar uçuş ile ilgilenirken, pilotların art kısmında yan formda oturan kişi de kule ile irtibatları sağlamakla yükümlüydü.

Kuleden aldığı irtifayı pilotlara bildiren art koltuktaki uçuş mühendisi, pilotların önünde nokta alan göstergelere bakmak için biraz uğraş sarf etmeliydi. 

Boeing 747 yanlışsız irtifada gidiyordu. Nitekim IL-76'da bir sorun vardı:

Uçuşunu 747 jumbo jetten 300 metre yüksekte sürdürmesi gereken IL-76, süratle alçalıyordu. Durumu fark eden uçuş mühendisi, pilotlara yanlış irtifada olduklarını, acilen yükselmeleri gerektiğini söyledi. O sırada onlarında dev bir uçak gördüler:  Pilotlar, son hamlelerini yapmış olsalar da uçak yeterli yüksekliğe çıkamadı:

134c1979f7d959cf2bb4838af0243ea57ca1bfcc.jpeg

Hava trafik kontrolörü, hala radarında uçakların yüksekliğini göremiyordu. Her iki uçağın sinyali de kaybolmuştu. O esnada kesimde uçuş yapan bir diğer askeri uçak, kuleye gökyüzünde ‘devasa bir patlama’ gördüğünü; alana sahih düşen iki uçak olduğunu bildirdi.

Acı tablo: Her iki uçaktan da sağ kurtulan olmadı:

9b607b24d4e99463124241e9ca76d398076fa128.jpeg

Yeni Delhi'nin batısındaki bir kasaba olan Çarki Dadri’ye düşen uçaklar için derhal arama kurtarma çalışmaları başlatıldı. Ortama ulaşan ekipler, gördükleri manzara önünde donakaldılar. Uçakların enkazı neredeyse alanın altına gömülmüştü. Yaşayanları bulma eforu ise olumsuz sonuçlandı. 

Evet kazaya sebep olan şey aslında neydi?

Yerküre kazanın haberi ile sarsılırken, kaza araştırma ekipleri derhal kara kutulara ulaşma çalışmalarını başlattılar. Kesimler o kadar derinlere gömülmüştü ki, kazı çalışması yapabilmek için yere iş makineleri getirmek zorunda kaldılar. Kazanın nedeni aylar boyunca bulunamadı. Kazakistan Havayolları, uçaklarının şiddetli bir türbülansa girdiğini, bu nedenle de süratle alçalma yaptığını sav ediyordu. 

510935e837aca5534037323aced2f53ff7cc4139.jpeg

Uzun çalışmalar ahir elde edilen kara kutular sayesinde, detaylı incelemeler yapıldı. Kokpit ses kayıtları dinlendi, uçakların kazadan derhal evvel gerçekleştirmiş oldukları manevralar incelendi. Araştırma ekibi, Boeing 747’nin verilen tüm talimatları konumuna getirdiği, yanlışsız irtifada uçuşu sürdürdüğü konusunda hem fikirdi. Kazak havayollarına ilişkin uçakta ise aykırılıklar kelam konusuydu.

Ses kayıtları dinlendiğinde, pilotların İngilizcelerinin yeteri kadar âlâ olmaması nedeni ile ATC’den gelen komutlar konusunda baş karışıklığı yaşadıkları anlaşıldı. Pilotlar, Boeing 747’ye verilen irtifa haberinin, kendilerine verildiğini zannederek, alçalmaya devam ettiler. Artta oturan uçuş mühendisi, kendisine ilişkin irtifa göstergesine sahip değildi. Bu nedenle süratli alçalmayı anında fark edemedi, bu da felaketi kaçınılmaz kıldı.

Faciada tam 349 kişi hayatını kaybetti. Kazanın neden meydana geldiği ortaya çıkarıldı, lakin akabinde edinilen malumatlar çok daha sarsıcı bir tesir yarattı:

43327984d1a12c4d9c247a3e1c1a6e06cb972be8.jpeg

Havalimanında taraf alan tek radar yüzünden uçakların irtifalarını göremeyen kontrolörler, pilotların verdikleri malumatları kağıtlara yazarak not tutuyorlardı. Aslında o yıllarda, irtifa malumatı sağlayan radar teknolojisi birçok havalimanında kullanılıyordu. Yeni Delhi Havalimanı idaresi de bu radarı çoktan satın almıştı. Planlamalara nazaran kaza tarihinden tam iki hafta evvel radarın takılmış olması gerekiyordu. Şayet bu sistem kurulmuş olsaydı, hava trafik kontrolörü uçakların hareketlerini görebilecek, onları erkenden uyaracak ve bir faciayı önlemiş olacaktı.  

31b7dd236c9992d597bf230dfc12785765642d44.jpeg

Yanlışlar zincirine eklenen bir öteki halka ise uçaklarda yan alması gereken TCAS ihtar sisteminin olmamasıydı. Bu nedenle pilotlar, karşıdan gelen uçak hakkında hiçbir fikirleri olmadan uçmaya devam ettiler. 
  • Not: TCAS sistemi, uçakların havada çarpışmalarını önler. Trafiğin durumu, gelen uçağın cephesi üzere daha birçok malumat vererek, pilotları uyarır. TCAS, gerektiği takdirde “alçal, yüksel” üzere sesli komutlar da vererek kazaların önlenmesinde çok değerli bir yana sahiptir. 
a71e69bc8a3cb5b4d798866b386680eaa68fcb63.jpeg

Yaşanan bu trajediden sonra Yeni Delhi havalimanına 2. radar sistemi kuruldu. TCAS sistemi neredeyse bütün uçaklarda mecburî hale getirildi. Ekiplerin birbirleri ile muhabere sorunu yaşamamaları ismine lisan konusundaki eğitimler ve zorunluluklar arttırıldı. Tüm bu tedbirler, günümüzde havacılığın en inançlı ulaşım yolu olmasına ekte bulundu, lakin ne yazık ki kimi kuralların konması için yüzlerce insanın hayatını kaybetmeleri gerekti.




 
Üst Alt