Çernobil’in Koruma Kalkanı, Kontrollü Bir Şekilde Yıkılacak

[makaleci]

Tarih 26 Nisan 1986'yı gösterdiği vakit, yerkürede eşi gibisi görülmemiş bir felaket yaşandı. Ukrayna sonları içerisinde bulunan Çernobil Nükleer Reaktörü, akıl almaz cürümler silsilesi sonucunda patladı ve atmosfere çok büyük nispette radyoaktif madde yayıldı. Bu maddeler hem Avrupa nahiyesini hem de Karadeniz nedeniyle Türkiye'yi çok önemli manada etkiledi.

Yaşanan vukuatın akabinde büyük uğraşlar verildi gelgelelim yeniden de bu durum radyoaktif unsurların etrafa yayılmasına handikap olamadı. Yetkililer, radyoaktif hususun yayılmasını engellemek için Çernobil Nükleer Santrali'ni uzunluklu boyunca "Lahit" ismi verilen bir yapıyla kapladılar ve bu yapı hala radyoaktif unsurların muhite yayılmasını engelliyor.

Gelgelelim hem inşaatın alelacele yapılması hem o devrin imkanları hem de nahiyenin şiddetli kademede radyoaktif olması, yapılan bu lahitin dayanıklılığını önemli mealde etkiledi. Mühendislerin son çalışmasıyla birlikte, 100 yıl boyunca dayanabilecek yeni bir çelik sistem hazırlandı ancak eski lahit her geçen gün biraz daha gücünü kaybediyor ve artık neredeyse çökmenin eşiğinde.

• Not: Yukarıda bulunan fotoğraf, Çernobil Nükleer Santrali için kazadan sonra yapılan himaye kısmını göstermektedir. Santralin şimdiki muhafaza kalkanı ise biraz daha eğimli bir kubbe formuna sahiptir.

Şimdiyse Çernobil Nükleer Santrali'nin başkanları, eksperlerin yaptığı son araştırma sonucunda birtakım açıklamalarda bulundular. Şirket yetkilileri tarafından yapılan açıklamalarda eski lahitin yalnızca destek betonları üzerinde durduğunun belirlendiği ve bu yüzden her an çökebileceğinin anlaşıldığı ifade edildi. Yapının çökmeden sağlıklı bir halde yıkılmasına karar veren yetkililer, bir inşaat şirketiyle 78 milyon dolarlık bir kontrat imzaladı. Bu kontrat kapsamında inşaat şirketi, 2023 yılına kadar eski lahiti inançlı bir halde yıkacak.

Yapılan açıklamalara nazaran inşaat şirketi, yıkım süreçlerine başlamadan evvel eski lahiti güçlendirmek için kimi çalışmalar yapacaklar. Bu çalışmalar kapsamında robotik vinçler kullanılacak ve yıkım boyunca yapının çökmesinin önüne geçilmesi sağlanacak. Gelgelelim bu durumunda riskleri bulunuyor. Yetkililere nazaran her bir kesimin kaldırılması radyoaktif unsur salınımını artıracak ve bu da lahitin, biraz daha dayanıksız bir hale gelmesine neden olacak. Yıkım süresindeyse beton ve demir malzemeler önce temizlenecek ve akabinde da yok edilme süreçlerine geçilecek.

Yapılacak süreçler yalnızca bu yapının inançlı bir halde yıkılmasını içermiyor. Yıkım süreci tamamlandıktan sonra çalışanlar, 4 numaralı reaktörde bulunan radyoaktif unsurların temizleme süreçlerini de yapacaklar. Böylece kazanın yaşandığı devirlerde ortama dökülen kumun lav haline gelmiş olan radyoaktif kısmının temizlenmesi sağlanacak.

4 numaralı reaktörde hala radyoaktif halde bulunan hususların temizlenmesinin 2065 yılına kadar sürmesi bekleniyor. Ama bilim beşerlerine nazaran bu uzun mühlet 40 binden ziyade yeni kanser vakasına neden olacak.