Simülasyon hipotezinin temeli, Antik Yunan’da yaşamış düşünürlerin öne sürdükleri fikirlerle atıldı. Her çağ ve her devirde gerçekliğe ait tenkitler yapıldı. Kişiler farklı araçlarla ya da söylemlerle yaşadığımız gerçekliğin bir yapaylıktan ibaret olabileceğini anlattı.
Binlerce yıldır süregelen bu karşılık arayışında, 21. yüzyılın 5’te birini tamamlamak üzereyiz. Elimizdeki en güçlü anlatı aracı ise film. Geçtiğimiz 20 ila 25 yıl boyunca beyaz perdede simülasyon hipotezine ait çok önemli göndermeler yapıldı. Gelin o sinemalara yakından bakalım.
Not: Listede beklentilerin bilakis yalnızca bilim kurgu çeşidinde imalatlar yok. Elimizden geldiğince her usulde imalata konum vermeye çalıştık.
Dehşet Kapanı (The Cabin in the Woods):
- Cins: Kaygı
- IMDb puanı: 7,0
- Rotten Tomatoes notu: %91
Issız bir ormanda yan alan küçük bir meskende hafta sonu tatili yapmak isteyen bir küme genci izliyoruz. Bu cümle sinemanın bir klişe olduğuna işaret etse de inanılmaz halde yanıltıyor. Bulundukları küçük hanenin Ancient One isminde mistik bir varlığın sığınağının üzerine inşa edildiğini anlayan gençler, sinemanın ahir o denli bir şeye ulaşıyorlar ki aklınız alanından çıkabilir.
Bu sinemada işlenen simülasyon hipotezinin menşesi Jean Baudrillard'ın görüşlerine dayanıyor. Boudrillard, aslında medyanın gerçekliğin bir simülasyonu olduğunu savunan kıymetli bir sosyologdu. Sinema hakkında daha ziyade tadınızı kaçırmak istemiyoruz. Endişe cinsini de seviyorsanız muhakkak izleyin.
Yarının Haddinde (The Edge of Tomorrow):
- Çeşit: Aksiyon, bilim kurgu
- IMDb puanı: 7,9
- Rotten Tomatoes notu: %90
Ele aldığı bahisle direkt simülasyon kavramını işleten bu sinemada Tom Cruise abimiz, birebir günü tekrar tekrar yaşayan bir ere hayat veriyor. Birebir günü tekrar tekrar yaşama kurgusu, 'de javu' ve 'rüya' gibi fenomenleri andıran bir bilim kurgu hikâyesine sırtını yaslıyor.
Bay Hiçkimse (Mr. Nobody):
- Tıp: Dram, fantastik, bilim kurgu
- IMDb puanı: 7,8
- Rotten Tomatoes notu: %67
Film sitelerinde asla hak ettiği puana sahip olmadığı anlaşılan Mr. Nobody, gelecek ve geçmiş arasında örülen kontakların tercihlerimizden ne kadar etkilendiğini gösteriyor. Sinemadaki ana karakterimiz Nemo'yu derhal acilen her yaşta görüyor, her çağı onunla birlikte yaşıyoruz. Nemo'nun kendi gerçekliğini keşfetme uğraşı ise bize 'kelebek etkisi' dahil pek çok hadisenin açıklamasıyla sunuluyor. Yerküre üzerinde birbiriyle alakasız olan her şey, aniden birbiriyle bağlantı kurabiliyor.
Aç Gözünü (Abre los ojos):
- Çeşit: Dram, gizem
- IMDb puanı: 7,8
- Rotten Tomatoes notu: %85
İspanyol filminin en bilinen örneklerinden olan Aç Gözünü, bir adamın hayatının aşkını bulduktan sonra kararan hayatını mevzu alıyor. Artık bunun simülasyon ile ne ilgisi olduğunu çok merak edeceksiniz. Edin ve izleyin diye buradasınız. En nihayetinde her şeyi de söyleyecek değiliz ya
Vanilla Sky:
- Tıp: Dram, gizem
- IMDb puanı: 7,8
- Rotten Tomatoes notu: %85
Yukarıdaki Aç Gözünü sinemasının Amerikan versiyonu olan Vanilla Sky, bu kere başrolde Tom Cruise'a mahal veriyor. Sinemadaki bayan oyuncu ise İspanya versiyonunda da birebir karaktere hayat veren Penelope Cruz. Tıpkı sinemanın iki farklı devletteki versiyonunda tıpkı karakteri oynaması hayli enteresan bir detay.
Her iki sinemanın de açılış sahnelerini aşağıdan karşılaştırmalı olarak izleyebilirsiniz:
Karanlık Kent (Dark City):
- Cins: Gizem, bilim kurgu
- IMDb puanı: 7,7
- Rotten Tomatoes notu: %75
Geçmişine dair tuhaf anılarla savaş eden bir adam, bu anılarında hiç hatırlamadığı bir bayanla eş olduğunu görür. Velev yaşadığı yerkürenin ve kentin de bir Güneş'i yoktur. Karanlık Kent, uyandıktan sonra detaylarını unuttuğunuz bir düş üzere sinemadır.
Başlangıç (Inception):
- Tıp: Aksiyon, bilim kurgu, gizem
- IMDb puanı: 8,8
- Rotten Tomatoes notu: %86
Christopher Nolan'ın kariyer tepelerinden birisi olan Inception sinemasını, filme aşık olup da bilmeyen yoktur diye düşünüyoruz. İnsan bilincinin tahminen de en gizemli eseri olan hayallere odaklanan bu sinemanın kendisi baştan sona bir düş üzere. Nolan'ın başka başarılı girişimleri için aşağıdaki içeriğe de göz atmayı unutmayın.
Truman Show:
- Cins: Komedi, dram
- IMDb puanı: 8,1
- Rotten Tomatoes notu: %94
Mevzuyu işleyiş üslubuyla hâlâ ders olarak okutulan ve üzerine ilmî araştırmalar yapılan bir sinemadır Truman Show. Hayatının başlangıcından itibaren bir televizyon şovu olarak yayımlanan Truman Burbank'in özgürlük savaşını izleriz. İzlemekle kalmaz, yaşarız. Sinemada simülasyon hipotezlerine dair en besbelli formda ortaya atılan görüşler, yeniden ünlü sosyolog Jean Boudrillard'a aittir. İnsanın çocukluk, gençlik ve yetişkinlik periyodunda tekrar tekrar izlemesi gereken nadir imalatlar arasında gösterilir.
Matrix:
- Çeşit: Aksiyon, bilim kurgu
- IMDb puanı: 8,7
- Rotten Tomatoes notu: %88
Bahis simülasyon hipotezleri olunca Matrix serisinin yarattığı etkiyi uzun uzun tartışabiliriz. Bu sinema yazılımlar, robotlar, insansı yapay zekaların ötesinde şeyler anlatır. Her ne kadar popülerliğinin kıymetli bir kısmını periyodunda çığır açan görsel efektleri ve kurgusuyla kazansa da felsefi dayanakları üzerine sayısız ilmî araştırma yapılmıştır. Şayet bugün simülasyon hipotezinin bu kadar tanınan olmasını sağlayan bir tesir laf hususuysa, Matrix bu tesirin büyük kısmını tek başına yaratmıştır.
13. Kat (The Thirteenth Floor):
- Cins: Gizem, bilim kurgu, tansiyon
- IMDb puanı: 8,7
- Rotten Tomatoes notu: %88
Sanal gerçekliği günümüzün en tanınan teknolojik gelişimlerinden birisi olarak görmek mümkün. Çıkalı tam 20 yıl olan bu film şaheseri ise daha kişilerin bilgisayarlarla bu kadar haşır neşir olmadığı bir devirde gündem yaratmıştı. Bir bilgisayar bilimcisinin 1937 yılındaki yerküreye simüle eden yazılım geliştirmesiyle başlayan sinemada, devir ve mekan dahil bütün sorgulara açık oluruz. Sinemanın günümüz çözünürlük standartlarına uyarlanmış versiyonlarıyla izlemenizi tavsiye ederiz.
Simülasyon teorisinin kökeni her ne kadar kişilerin ilmî çalışmalar dışında geliştirdikleri niyet akımları olsa da bugün, simülasyon konusu fizikçilerin bile aklını kurcalıyor. Film bilinen ve düşünülen ihtimalleri göstermenin en tesirli yollarından birisi. Listemizin sonuna geldik ancak tahminen de bir gayrı gerçeklikte bu sinemaları hepsini çoktan izlediniz.
