Bir Kara Delik Ne Kadar Büyüyebilir?

[bilgiliadam]

Galaksilerin merkezindeki kara delikler Güneş kütlesinin 50 milyar katı değin kütleyi içerebilir Bu miktar bir kara deliğin bu varlığını ışıma ile gaz diski oluşturacak şekilde kaybetmeye başlamasının limiti olarak sayılıyor University of Leicester ’da yapılan bir araştırmanın sonucu olan bu izah etme, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society ’de ‘How Big Can a Black Hole Grow? ’ (Bir Kara Delik Ne Dek Büyüyebilir?) başlığı ile yayımlanan bir makale ile sunuldu Araştırmayı yürüten benzer üniversiteden Fizik ve Astronomi Profesörü Andrew King, gaz diski ile çevreleri sarılmış ve galaksilerin merkezlerinde bulunan süper kütleli kara delikleri inceliyor id textBu disklerdeki gazlar da enerji kaybederek kara delikleri doyurmak üzere içlerine girebilecek gibi görünse de, iyice güvenilmez oldukları düşünülüyor ve yakın yıldızlara doğru kaçmaya; yıldızların bünyesine dahil olmaya çok meyillilerProfesör King ise bir kara deliğin kendi yörüngesini oluşturacak bir gaz diskinin oluşmasına sebep olmadan ne dek büyüyebileceğini hesaplamaya çalıştı ve sonucun 50 milyar güneş kütlesine yakın bir rakam olduğunu tespit ettiAraştırma gösteriyor ancak, eğer disk oluşmazsa kara delikler büyümeyi durduruyor Bu da 50 milyar güneş kütlesinin bir nevi kütlesel üstteki sınır olduğu anlamına geliyor Tam da bu andan itibaren bir yükselme olması için bir yıldızın dosdoğru kara deliğin içine girmesi ya da mevcut kara delik ile birleşecek ikinci bir kara deliği oluşturması gerekiyorKing ’in bu konudaki açıklaması şöyle: “Keşfin önemi şu fakat; gökbilimciler bu azami kütle limitine sahip kara delikleri, içlerine düşmekte olan gaz disklerinden yayılan dev boyutlardaki radyasyonu gözlemleyerek keşfetmişlerdi Kütlesel sınır; limitten fazla yüksek kütlelere sahip olan kara deliklerin çevrelerinde görülebilir gaz diskleri bulunamayacağından aynı şekilde gözlenemeyecekleri anlamına geliyorPrensipte ise daha büyük kara delikler ve kara delik kütleleri olası — mesela azami kütle sınırına yakın bir kara delik herhangi bir büyük kara delikle birleştiği anda bu limitten fazla daha büyük kütlelere sahip kara delikler oluşabilir – Ama bu bileşkeden hiç ışık çıkmayacak ve hatta ışık (radyasyon kastediliyor) yayabilecek bir gaz diski de oluşamayacağından gözlemlenemeyecektirNe var fakat bu durum da, koskocoman kara delikleri keşfedemeyeceğimiz veya hissedemeyeceğimiz anlamına gelmiyor Fazla yakınlarından geçmekte olan ışık ışınları büküleceğinden ve hatta ola ki yakın gelecekte birleşmiş bölge teorileri ile birlikte keşfedeceğimiz kütleçekim dalgaları büküleceğinden daha büyük kara deliklerin de keşfedilmesi son derece muhtemelKaynaklar*BilimFili Bir Kara Delik Ne Değin Büyüyebilir?http:bilimfilicombirkaradeliknedeğinbuyuyebilir Andrew King How big can a black hole grow? Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters, 2019; 456 (1): L109 DOI:101093mnraslslv186 sizlere bilgilihocamcom farkıyla sunulmuştur