Suyun niteliği anlatılırken tadının ve kokusunun olmadığı söylenir
Ama bir yaz günü içtiğimiz suyun şekerden bile tatlı olduğunu hepimiz biliriz
Her yerde mevcutturBomboş ve taş duvardan yapılmış bir oda içinde dursak bile su vardır
Nerede mi?KendimizdeZira bizlerin % 65’ini su oluşturur
Bu oran patateste %80,domateste %95’e çıkar
Pekçok sıvı madde donduğunda %10 kadar hacim kaybeder
Su da öyledir,ama bir bakıma da öyle değildir
Zira tam donma noktasında ilginç bir fiziksel özellik kazanarak genişler
Donma işlemi bitip katılaştığında eskisinden %10 daha hacimlidir
Buzun bu niteliği çok önemlidirZira suyun üzerinde kalmasını sağlar
Sebebi ise sudan daha az yoğun oluşudur
1 dm3 buz,0,9 dm3 kısmı su yüzeyinin altında kalmak üzere suya batar
Batan kısım nedeniyle 0,9 dm3 su ile yer değiştirir
Yer değiştiren su 1 dm3 buzun tamamı kadar ağırlıktadır
Böylece su,buzu,0,1 dm3 kısmı suyun üstünde kalacak şekilde yüzdürür
Tersi olsaydı,yani buz batsaydı,göller ve denizler diplerinden başlayarak donarlardı
Bir oksijen atomu ile ona bağlanan iki hidrojen atomu su molekülü oluşturur
Oksijen yanmayı sağlayan elementtirHidrojenin bizzat kendisi yanıcı özelliktedir
Yanmaya eğilimli bu iki element uygun oranda birleşince ateş söndürücü hale gelmiş olur
Hidrojen atomları oksijen atomlarına sıkıca bağlanırlar
Ama diğer su molekülleri ile de gevşek bağlar kurarlar
Bir su molekülünü işaretleyip onu gözlemlediğimizi düşünelim
Onun bağlı olduğu molekülü bırakıp diğerine bağlandığını görürdük
Kısa bir süre sonra onu bırakıp bir başkasına bağlanacaktırBöyle sürüp gider
Bir bardak içindeki suyun sakin bir şekilde duruyor gözükmesi aldatıcıdır
Oysa içindeki herbir molekül bir saniye içinde milyarlarca defa başka molekülle bağlantı kurar
Moleküllerin birbirleriyle sağlam olmayan bağlantıları aynı zamanda güçlü olmalarını da sağlar
Suyun yüzeyindeki direnç bu nedenle oluşur
Bir su birikintisinin yüzeyindeki moleküller,alt ve yan taraflardaki moleküller ile bağlantılıdır
Ama bunların bağlantıları,üst taraflarındaki hava molekülleri ile oluşturdukları bağlardan daha güçlüdür
Bu bağlılık,bir böceği taşıyabilecek kadar güçlü bir zar yaratır
Eğer yüzme havuzuna karınüstü atlarsak bu zar direnci yüzünden göbeğimiz acır
Bilimadamları yerküredeki su miktarının 1,3 milyar kilometreküp olduğunu söylüyor
Bu miktar sabittir,eksilmez veya artmazBunun büyük kısmı okyanuslara aittir
Nicelik olarak belirtirsek,yeryüzündeki bütün suların %97’si denizlerde bulunur
Geriye kalan %3 miktarındaki su tatlıdır,onun da çoğu buz katmanları halindedir
KAYNAK
A Short History of Nearly Everything
Ama bir yaz günü içtiğimiz suyun şekerden bile tatlı olduğunu hepimiz biliriz
Her yerde mevcutturBomboş ve taş duvardan yapılmış bir oda içinde dursak bile su vardır
Nerede mi?KendimizdeZira bizlerin % 65’ini su oluşturur
Bu oran patateste %80,domateste %95’e çıkar
Pekçok sıvı madde donduğunda %10 kadar hacim kaybeder
Su da öyledir,ama bir bakıma da öyle değildir
Zira tam donma noktasında ilginç bir fiziksel özellik kazanarak genişler
Donma işlemi bitip katılaştığında eskisinden %10 daha hacimlidir
Buzun bu niteliği çok önemlidirZira suyun üzerinde kalmasını sağlar
Sebebi ise sudan daha az yoğun oluşudur
1 dm3 buz,0,9 dm3 kısmı su yüzeyinin altında kalmak üzere suya batar
Batan kısım nedeniyle 0,9 dm3 su ile yer değiştirir
Yer değiştiren su 1 dm3 buzun tamamı kadar ağırlıktadır
Böylece su,buzu,0,1 dm3 kısmı suyun üstünde kalacak şekilde yüzdürür
Tersi olsaydı,yani buz batsaydı,göller ve denizler diplerinden başlayarak donarlardı
Bir oksijen atomu ile ona bağlanan iki hidrojen atomu su molekülü oluşturur
Oksijen yanmayı sağlayan elementtirHidrojenin bizzat kendisi yanıcı özelliktedir
Yanmaya eğilimli bu iki element uygun oranda birleşince ateş söndürücü hale gelmiş olur
Hidrojen atomları oksijen atomlarına sıkıca bağlanırlar
Ama diğer su molekülleri ile de gevşek bağlar kurarlar
Bir su molekülünü işaretleyip onu gözlemlediğimizi düşünelim
Onun bağlı olduğu molekülü bırakıp diğerine bağlandığını görürdük
Kısa bir süre sonra onu bırakıp bir başkasına bağlanacaktırBöyle sürüp gider
Bir bardak içindeki suyun sakin bir şekilde duruyor gözükmesi aldatıcıdır
Oysa içindeki herbir molekül bir saniye içinde milyarlarca defa başka molekülle bağlantı kurar
Moleküllerin birbirleriyle sağlam olmayan bağlantıları aynı zamanda güçlü olmalarını da sağlar
Suyun yüzeyindeki direnç bu nedenle oluşur
Bir su birikintisinin yüzeyindeki moleküller,alt ve yan taraflardaki moleküller ile bağlantılıdır
Ama bunların bağlantıları,üst taraflarındaki hava molekülleri ile oluşturdukları bağlardan daha güçlüdür
Bu bağlılık,bir böceği taşıyabilecek kadar güçlü bir zar yaratır
Eğer yüzme havuzuna karınüstü atlarsak bu zar direnci yüzünden göbeğimiz acır
Bilimadamları yerküredeki su miktarının 1,3 milyar kilometreküp olduğunu söylüyor
Bu miktar sabittir,eksilmez veya artmazBunun büyük kısmı okyanuslara aittir
Nicelik olarak belirtirsek,yeryüzündeki bütün suların %97’si denizlerde bulunur
Geriye kalan %3 miktarındaki su tatlıdır,onun da çoğu buz katmanları halindedir
KAYNAK
A Short History of Nearly Everything