Meme kanseri günümüzde her sekiz kadından birinde görülmektedir. Meme kanserinin çoğu hastada öncelikli tedavisi memenin bir kısmının veya tamamının alınmasıdır. Bu ameliyat bazı hastalarda kemoterapi (ilaç tedavisi) ve radyoterapi (ışın tedavisi) sonrası yapılmaktadır.
Meme kanseri ameliyatı sonrası yapılan ameliyata bağlı olarak mutlaka memede bir deformite (şekil bozukluğu) kalmaktadır.
Meme kanseri nedeni ile memenin tamamen ya da kısmen alındığı durumlarda bu şekil bozukluğunun düzeltilmesi veya yeni meme yapılması için plastik cerrahi devreye girmektedir.
Meme kanseri sonrası memesini kaybeden ya da memesinde şekil bozukluğu olan hastaların öncelikle bilmesi gereken nokta şudur; meme alındığında oluşan boşluğa basitçe bir silikon protez yerleştirilerek orada bir kabarıklık oluşturulması meme rekonstrüksiyonu (onarımı) değildir. Benzer olarak memenin bir kısmı alındıktan sonra memede şekil bozukluğu yaratacak biçimde memenin kapatılması da meme onarımı değildir.
Kabul edilebilir bir meme rekonstrüksiyonu için yeni yapılan meme, hastanın diğer memesine şekil, boyut ve pozisyon olarak benzemelidir. Aynı zamanda meme ucu ve etrafındaki koyu renkli halkası da (areol) olmalıdır.
Hastaların, meme kanseri sonrası meme onarımı veya meme estetiği için başvurdukları doktordan daha önce yaptığı benzer ameliyatların resimlerini göstermesini istemeleri sağlıklı karar vermelerine yardımcı olacaktır. Aynı zamanda doktorlarının bu konuda ne kadar yetkin olduklarını da anlamalarını sağlayacaktır. Çünkü meme onarımı özellikli bir ameliyattır. Bu nedenle ameliyatı yapacak kişinin sadece plastik cerrah olması değil aynı zamanda meme rekonstrüksiyonunda da deneyimli olması şarttır.
Meme kanseri sonrası onarım ya da estetik ameliyatının zamanlaması önemlidir. Bu ameliyatlar çoğu hastada eş zamanlı olarak yapılabilir. Buna eş zamanlı onarım denmektedir. Uygun hastalarda meme kanseri ameliyatı sırasında meme onarımı ya da estetiği tek seferde bitirilebilir.
Fakat bazı nedenlerden dolayı eş zamanlı ameliyat yapılamadığı durumlarda meme kanseri ameliyatı sonrası bu işlemler yapılır. Buna da gecikmiş onarım denir.
Meme kanseri sonrası hastaya meme onarımı yapmak için ya silikon protezler ya da hastanın kendi dokuları kullanılır. Hangi yöntemin hasta için uygun olacağına plastik cerrah deneyimlerine göre hastayı değerlendirerek karar verir.
Meme kanseri sonrası meme ameliyatlarında silikon protezler iki türlü kullanılır. Eğer hastanın meme kanseri ameliyatı sonrası kalan deri estetik bir meme oluşturmaya yetecek ise tek seferde silikon protez yerleştirilebilir. Ancak yeterli değilse buraya bir doku genişletici (balon yöntemi) yerleştirilir. Bu doku genişletici 4-6 haftalık bir zamanda şişirilir. Yeteri kadar deri elde edildikten sonra ikinci bir ameliyatta çıkarılıp yerine silikon protez yerleştirilir. Bu yöntemin başlıca dezavantajı; silikon protez hastanın vücudunun bir parçası olmadığı için hasta kilo alıp verdikçe veya yaşlandıkça diğer meme ile simetrisinin zaman içinde bozulmasıdır. Bir diğer dezavantajı ise bu silikon protezlerin 7-10 yılda bir değiştirilmesi gerekliliğidir.
Meme kanseri sonrası meme onarımı ya da estetiği için uygulanan bir diğer yöntem hastanın kendi dokularının kullanıldığı flep (otolog) yöntemidir. Otolog yöntem, form ve fonksiyon oluşturmak için vücudun bir yerinden alınan dokunun kendine ait beslenmesi korunarak başka bir vücut bölgesine taşınmasıdır. Otolog yöntemde ideal bölge genellikle karın bölgesidir. Ancak karın bölgesinde yeterli dokusu olmayan hastalarda sırttan, uyluğun iç yüzünden, kalça bölgesinden de dokular hazırlanarak meme yapılabilir.
Meme kanseri sonrası memeye yönelik tüm ameliyatlar arasında en ideal yöntem hastanın kendi dokularının kullanılmasıdır. Hastanın karın dokusunun karın kasına zarar vermeden kullanıldığı DİEP flep yöntemi tüm yöntemler arasında altın standarttır. Bu yöntemle hastanın eğer koltuk altı lenf bezleri alınmışsa bunlar da yerine konabilir.
Meme ucu ve etrafındaki koyu renkli halka her iki yöntemde de genellikle 3-6 ay sonra yapılır.
Meme kanseri sonrası meme onarımı ya da estetiği yaptıracak hastaların dikkat etmesi gereken noktalar şunlardır;
-
Hangi yöntem olursa olsun bu ameliyatlar genellikle birkaç aşamalıdır,
-
Özellikle radyoterapi (ışın tedavisi) almış ya da alacak hastalarda silikon protezle ilgili ciddi sorun yaşama olasılığı %40’ın üzerindedir. Bu hastalarda kendi dokularının kullanılması gerekir,
-
Hastanın kendi dokuları ile yapılan flep ameliyatları kalıcıdır hasta ömür boyu taşıyabilir.