Bankart Lezyonu ve Tedavisi
Omuz çıkıklarının ilk kez görülmeleri genellikle büyük travmalar ile gerçekleşmektedir. Eğer bu çıkıklar sonrasında kişiler yeterli ve gerekli tedaviyi görmemişlerse, ikinci ve üçüncü çıkıkları yaşamaları şaşırtıcı şekilde kolay olabilir. Özellikle ilk omuz çıkığı, 20 yaş altında yaşandıysa yeniden çıkık yaşama olasılığı %80’in üzerindedir. İşte bu tekrarlayan omuz çıkıkları, bankart lezyonu olarak ifade edilmektedir.
.Tekrarlayan Çıkık Tipleri Nelerdir?
Travmatik Çıkıklar: Bu çıkık tipi; ilk kez düşme, çarpma ya da trafik kazası gibi önemli bir travma sonucu oluşmuştur ve labrum adı verilen omuz destek kıkırdağının yırtığı ile görülmektedir.
Atravmatik Çıkıklar: Bu çıkıklar, günlük hareketler sonucu zorlamalar ile oluşurlar ve genellikle iki omuzda birden görülürler. Bu tip çıkıkların tedavisi için öncelikle fizik tedavi yöntemi uygulanır. Atravmatik omuz çıkığı yaşayan hastaların omzu çok kolay yerinden çıkar ve tekrar girer. Ancak fizik tedavinin etkili olmadığı durumlarda, cerrahi yöntemlere başvurulmaktadır.
İstemli Çıkıklar: Bu tip çıkıklarda hastalar kendi omuzlarını istemli olarak çıkarıp yerleştirebilirler. Ancak hastalar bundan kaçınmalı ve tedavi olmalıdırlar. Bu çıkıklarda fizik tedavi uygulanabildiği gibi, cerrahi yöntemlere de başvurulabilir.
TANI NASIL KONUR ?
Tekrarlayan çıkıklar omuz ekleminde bozulma ve kireçlenmelere neden olurken omuz çevresi kas ve tendonlarda kalıcı hasarlar oluşturabilir. Ayrıca beklenmeyen zamanlarda oluşan omuz çıkıkları ek sakatlıklara da neden olur. Bankart lezyonun tanısı fizik muayene, çıkık öyküsü ve MR gibi görüntüleme yöntemlerinin yardımı ile konur.
HASTALIK ÖYKÜSÜ
Travmatik çıkıklarda düşme, çarpma ve trafik kazası gibi ciddi travma öyküleri vardır ve bu sebeple ortaya çıkan çıkıklarda labrum yırtığıda gözlenir. Kesinlikle cerrahiye gitmesi gerekir. Atravmatik çıkıklarda ise travma öyküsü yoktur, omuz ani veya tekrarlayan zorlayıcı hareketler nedeni ile disloke olmuştur. Bu tip çıkıklarda fizik tedavi ile anlamlı iyileşme sağlanabilmektedir, bu grup hastaların çok az bir kesimi tedaviye cevap vermeyerek cerrahiye gider.
Cerrahi müdahale de hekimler atroskobik yöntem kullanarak kemiğe taktıkları özel vidalara labrumun yırtık olan kısmını diker ve o noktayı tekrar stabil hale getirirler. Bazı durumlarda eklem kapsülü de daraltılır.
Tedavi Nasıldır ?
Hekim cerrahiye karar vermemişse hasta mutlaka fizyoterapi almalıdır. Kolu içeride tutan kasların iyice güçlendirilmesi sağlanarak omuz çıkıklarının önüne geçilmektedir.Hasta bu rahatsızlık nedeniyle cerrahi geçirmişse cerrahi sonrası fizyoterapistler eşliğinde rehabilitasyon programına alınırlar. Kol 4 hafta askıda kalır, kolun askıda olduğu dönemde omuz sallama egzersizleri verilir. 4-6 haftalar arasında pasif hareketlerin yanı sıra bazı aktif hareketlere de izin verilir. 6-10 haftalar arasında hastalar bir çok günlük hareketi yapabilir, fizik tedavide hastaların hareket yeteneğinin artırılması hedeflenir.10-12 haftalarda fırlatma hareketi dışında tüm hareketlere, 12-16 haftalar arasında tüm hareketlere izin verilir. 16 haftadan sonra bazı sporlara, 6 aydan sonrada basketbol gibi aşırı kol hareketi gerektiren spora dönüş gerçekleşir.