Geçtiğimiz Kasım ayında Amazon ve Apple, Amazon üzerinden Apple'ın direkt iPhone, iPad ve Apple Watch satmasına müsaade veren bir mutabakat yapmışlardı. Düzenleyici kurumlara bakan MLex ise bu haftanın başlarında Birleşik Ticaret Komisyonu'nun (FTC), direkt Amazon tarafından satılmayan birtakım eserler için satış olguları arayan duruşma celbi çıkardığını belirtti. Buradaki sorun ise Apple ve Amazon'un bu iştirakinin, üçüncü parti satıcılarının yeni yahut yenilenmiş Apple eseri satmasının çok daha sıkıntı hale gelmesi.
(Apple tarafından Amazon'da satılan iPad)
The Verge'ün haberinde belirtilene nazaran Verge, daha evvelden Amazon'da yenilenmiş (refurbished) MacBook'lar satan John Bumstead isimli insanla görüştü. Bumstead, FTC tarafından sorgulandığını ve FTC'den gelen adamların Amazon ile Apple arasındaki ittifakın kendisini nasıl etkilediğini sorduklarını söyledi. Bumstead ile konuşan FTC üyelerinden biri, Teknik Hizmet Gücü (Tech Task Force) üyesi üzere görünüyor.
Bu arada hatırlatmak isteriz; Birleşik Ticaret Komisyonu'nun hizmeti, iş tatbiklerinin adilce gerçekleştiğinden emin olman ve yarışmanın düzgün çerçevelerde ilerlemesini korumaktır.
Amazon, bu ittifaktan sonra yasadışı halde davranmış olabilir.
Bumstead, mutabakat gerçekleştikten sonra kendisine iki aylık bir ihtar müddeti verildiğini söylüyor. Bumstead, şu anda yenilenmiş MacBook satamadığı üzere, satmaya devam etmek içinse birtakım "gereklilikleri" tamamlaması gerekiyor. Bunlar nispeten ağır: yılda 10 milyon dolarlık mal satın almak üzere.
Farklı bir deyişle, Amazon'un Apple ile itilafı, Apple eserlerini kullanan küçük üçüncü parti tüccarların platformundan çıkarılmasına yol açıyor. Amazon'un burada yaptıklarının yasadışı olduğunu düşünüyorsanız, haklı olabilirsiniz. Amazon-Apple ittifakının bir "brand-gating" olduğunu söyleyen antitröst mütehassısı Sally Hubbard, bunun yarışmaya külliyen ters olduğunu savunuyor.
Brand-gating hadisesini da kısaca açıklayalım: Bu durum, bir platformdaki bir markanın, üçüncü tarafların o markayı daha düşük fiyatlara satmasının engellenmesi ismine markayla itilaf yaptığında gerçekleşir. Yukarıdaki Bumstead örneğinden devam edecek olursak, Amazon'un Apple ile ittifakı sonrasında refurbished iPhone fiyatlarının yüzlerce dolar yukarı çıktığı biliniyor.
Elbette bu fiyat artışı çok ani ve tüketiciye zarar veren bir durum olduğundan, aslında işin art planında neler olup bittiğinin anlaşılması ismine FTC devreye girmiş bulunuyor. Bakalım ilerleyen günlerde neler olacak.