Mevsimsel duygulanım bozukluğu (MDD) mevsimsel değişikliklerle ilişkili bir depresyon tipidir; hemen her yıl aynı zaman diliminde başlar ve sonlanır. Mevsimsel duygulanım bozukluğu olan kişilerin çoğunluğuna belirtiler sonbahar aylarında başlar ve kış ayları boyunca devam eder, daha az sıklıkla bahar ve yaz aylarında depresyon ortaya çıkar. Her iki durumda da belirtiler hafif şekilde başlar, mevsim ilerledikçe daha şiddetli hale gelir.
Belirtiler:
Hemen hemen her gün, gün boyu süren depresif hissetme, hoşlandığı aktivitelere ilgisini kaybetme, enerji düzeyinde azalma, uyku problemleri, iştah veya kiloda değişiklikler yaşama, huysuz, tutarsız, değersiz, umutsuz, suçluluk hisleri, konsantre olmada güçlük, sık sık ölüm veya intiharı düşünme.
Kış başlangıçlı MDD bazen ‘’KIŞ DEPRESYONU’’ olarak isimlendirilir ve;
-Aşırı uyuma,
-İştah değişiklikleri, özellikle karbonhidrat ağırlıklı besinlere aşerme, kilo alımı,
-Yorgunluk veya düşük enerji gibi belirtilerle seyreder.
Ne zaman psikiyatriste başvurmalı:
Hepimiz için bazı günler düşük modda olmak normaldir. Ancak, günlerce süren ve normalde yapmaktan keyif aldığınız aktiviteleri yapmaya bile motive olamıyorsanız, enerji bulamıyorsanız bir psikiyatri uzmanına görünmelisiniz. Özellikle, uyku ve iştah düzeniniz değiştiyse, rahatlamak ve gevşemek için alkole başvuruyorsanız ve ümitsizlik hiseleriniz varsa veya intihar hakkında düşünüyorsanız uzmana başvurmanız çok önemlidir.
Oluş Nedenleri:
Sonbahar ve kış mevsiminde güneş ışığındaki düşüş bedenimizdeki biyolojik iç saatin ayarlarını bozup depresyona meyil oluşturabilmektedir.
Düşük güneş ışığı serotonin (duygudurumu etkileyen bir beyin nörotransmitteri) düzeyinde düşmeye yol açarak depresyonu tetikleyebilir.
Mevsimsel değişiklikler, uyku örüntüsü ve duygudurumda önemli rol oynayan melatonin düzeyindeki dengeyi bozabilir.
Risk faktörleri:
Kış depresyonu kadınlarda erkeklere göre daha çok görülmektedir. Genç erişkinlerde yaşlılara göre daha sıktır. Mevsimsel depresyon açısından aile öyküsü olanlarda, major depresyon veya bipolar duygudurum bozukluğu öyküsü olanlarda ve ekvatora uzak bölgelerde yaşayan insanlarda daha fazla risk bulunmaktadır.
Tedavi:
Mevsimsel duygulanım bozukluğunun tedavisinde ışık terapisi (fototerapi), antidepresan ilaçlar ve psikoterapiden faydalanılır. Bipolar bozukluk öyküsü olanların bunu doktoruna bildirmesi gereklidir. Çünkü hem ışık terapisi hem de antidepresan ilaçların bir manik epizodu tetikleme potansiyeli vardır.
Yaşam tarzı önerileri:
Evinize ve ofisinize daha fazla güneş ışığı girmesi için perdelerinizi açık tutun.
Sabah ve öğle saatlerinde dışarı çıkın ve güneş ışığından faydalanın.
Düzenli egzersiz yapmaya, yeterli uyumaya, sağlıklı beslenmeye özen gösterin.
Rahatlamak için alkol veya diğer bağımlılık yapıcı maddelere yönelmeyin.
Stresle baş etme yöntemlerini öğrenin.
Sosyalleşin ve mümkün ise kış aylarında güneşli ve ılık yerlere seyahat edin.
