Hayatında hiç kaybı olmayan var mı? Doğduğunuz an, anne karnındaki konforlu ortamı kaybettiniz. Emzik kullanmaya başladığınızda annenizin memesini kaybettiniz. Yürümeye başladığınızda emeklemeyi kaybettiniz. Büyüdüğünüzde çocuk olmayı, evlendiğinizde bekarlığı, çalışmaya başladığınızda boş durmayı kaybettiniz. Bir gün arkadaşınızla kavga edip küstünüz ve artık onunla arkadaş olmayı kaybettiniz veya sevdiğiniz kişi vefat etti artık onunla beraber yaşamayı kaybettiniz. Ölüm kayıptır, büyümek kayıptır… Seçmediğiniz bir diğer seçenek olacağından, yapılan her seçim bir kayıptır. Yani kayıp hayatınızın her anında vardır…
Kayıp varsa acı çekmek, yas tutmak, üzüntü duymak çok normaldir. Esas soru çekilen üzüntü ve acı gerçekliğe ne kadar yakın? Kişinin sabır kapasitesi ne kadar? Kişinin geçmişinde kendi başına gelen veya bir başkasının başına gelmiş, kendisinin şahit olduğu ayrılık, yas travmaları var mıdır ve bu travmalar onarılmış mıdır?
Şok, inkar,üzüntü ve yeniden yapılanma… Bunlar yas sürecinin evreleridir. Kişinin bir kayıp sonrası bu aşamaları yaşaması normaldir. Bazen sıralama kişiden kişiye göre değişiklik gösterebilir. Sıralamayla beraber bu basamakların hangisinde, ne kadar süre kalacağımızda kişiden kişiye göre değişiklik gösterir çünkü hepimiz aynı hayatı yaşamadık. Olaylara vereceğimiz tepkiler genetiğimizden doğduğumuz aileye, sosyal çevremizden eğitimimize göre hep değişiklik gösterir.
Temelde bakılacak olan, kaybettiğiniz şeyin sizin için ne anlam ifade ettiğidir. Anlamlı bir kayıp ile önemsiz bir kayıp aynı duyguları yaratmayacaktır. Her olumsuz duyguda olduğu gibi kişinin kendi duygusunu fark etmesi çok önemlidir. Bunu bastırmamak ve yaşamak gerekir. Bastırılan her duygu hiç beklenmedik bir anda alakasız bir noktadan patlak verebilir. Olumsuz duyguyu yaşıyorum fakat çok uzun süre geçmesine rağmen ne azaltabiliyorum ne de bitirebiliyorum diyebilirsiniz. Bu noktada ise bakacağınız şey geçmiş anılarınızdır. Çocukluğunuzda yaşadığınız veya şahit olduğunuz bir kayıp sağlıklı bir şekilde onarılmadıysa yetişkin halinizle yaşadığınız kayıplara eski travmalarınızın yüküyle yoğun tepkiler veriyor olabilirsiniz.