Doğu Karadeniz’de, mayıs ayında başlayacak çay tarımı için hasat periyodunda geçen yıl olduğu üzere büyük kentlerden bölgeye 100 binin üzerinde üreticinin gelmesi bekleniyor. Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Faruk Aydın, Türkiye’de Covid-19 olaylarında ‘Çok yüksek riskli’ kategorisinde yer alan Doğu Karadeniz’deki vilayetlere çay toplamak için gelecek üretici ve emekçilerin virüsü taşıyabileceğine dikkat çekerek, "Mayıs ayına girilmeden evvel olayları azaltmak için daha fazla efor harcanması gerekiyor” ihtarında bulundu.
Doğu Karadeniz’deki Rize, Trabzon, Artvin ve Giresun vilayetlerinde, 830 bin dekar alanda 1 milyon üretici aile tarafından yapılan yaş çay üretiminde hasat dönemi yaklaşıyor. Çay tarımında geçen yıl olduğu üzere büyük kentlerden bölgeye 100 binin üzerinde üretici ve personel gelecek. Büyük çoğunluğu İstanbul ve Ankara'dan bölgeye gelecek üreticilerin mayıs ayı başında yola çıkması bekleniyor. Sıhhat Bakanlığı'nın datalarına nazaran 'Çok yüksek riskli iller' ortasında yer alan Karadeniz vilayetlerine yapılacak çay göçü hadise artışlarına neden olabileceği kaygısı oluşturdu. Uzmanlar bu tarihe kadar olayların azaltılmasının kıymetli olduğu ihtarında bulunuyor.
"Virüs taşıma ihtimalleri var"
KTÜ Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Faruk Aydın, Karadeniz’in kıymetli ekonomik eserlerinden çay tarımında dönem öncesi ikazlarda bulundu. Türkiye’de Covid-19 olaylarında ‘Çok yüksek riskli’ kategorisinde yer alan Doğu Karadeniz’e çay toplamak için gelecek çalışanların virüsü taşıyabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Faruk Aydın, mayıs ayına girilmeden evvel olayları azaltmak için daha fazla uğraş harcanması gerektiğini tabir etti.
Çay toplamak üzere Covid-19 hadiselerinin yüksek seyrettiği Doğu Karadeniz’de gelecek çalışanların meşakkat yaşayabileceğine vurgu yapan Prof. Dr. Faruk Aydın, "Yaz dönemine hazırlandığımız bu günlerde çok yakın bir vakitte çay dönemi başlıyor. Çay dönemi Karadeniz için çok kıymetli bir ekonomik sektör ve bölge iktisadının temellerinden biridir. Çay döneminde da çalışana çok fazla gereksinim vardır. Vilayet dışından, bölge hatta ülke dışından emekçiler çay sürgünlerini toplamak üzere gelmektedir. Bu sayı pozitifliğin devam etmesi durumunda çalışanların buraya gelmesinde sorunlu oluşturacaktır. Gelse dahi bulaş mümkünlüğü olduğu için de bunların dönüşlerinde gittikleri bölgelere virüsü taşıma ihtimalleri var. O nedenle bölgenin önemli derecede kendini yine değerlendirmesi lazım ve bu ekonomik bir kayba neden olacağı açık olan kırmızı alanda bulunma durumundan süratlice kurtulmak için yeni değerlendirmeler yapmak lazım” dedi.
"Mayıs'a sarkıtmamamız lazım"
Çay tarımının etkilenmemesi için dönem öncesinde sıkı önlemler alınması ikazında bulunan Prof. Dr. Aydın, "En azından bunu mayıs ayına asla sarkıtmamamız gerekiyor. O nedenle toplumdan ve bütün dallardan bu hususta dayanak istiyoruz. Bu virüsün bulaşını bir biçimde durdurmamız lazım. Devletin alacağı tedbirlerin yanında burada vatandaşların da yapacağı çok şey var. O nedenle vatandaş devlet el ele bunu başarabilir” diye konuştu.
"Aynı yanılgının tekrarı üzere olur"
Geçen yıl çay döneminde Covid-19 taşıyıcısı şahısların bölgeye gelerek olayların artmasında etken olduğuna vurgu yapan Prof. Dr. Aydın, "Bu yıl ise risk kaynağı hem bölge içerisinde hem de dışarıda. Geçen yıl uygulanan sıhhat taramalarının bu dönem artırılarak yapılmasını gerekiyor. Tarımla uğraşan beşerler bunun için ortak karar alınmasını sağlayabilirlerse, çay tarımında çalışan personellerin taramaları yapılabilir, aşılılar, hastalığı geçirenler, testleri yapılıp sıhhat sorunu olmayanlarla çalışılırsa risk azaltılabilir. Virüsün geçen yıl dışarıdan geldiği üzere düşünüldüyse artık yerli kaynaklardan olabilecek. Sonuçta ömür ve çalışma biçimi elden ele temas üzere faktörlerde bulaştırıcılığa elverişli bir ortam. Virüsü taranmış ve bulaştırıcı olmayan insanların istihdam edilmesi temel tahlildir. Bunun yapılmaması durumunda geçen yıl yapılan yanılgının biraz daha değiştirilerek yeniden bölgenin kendi içinden kaynaklanan bir bulaşa sebebiyet verebiliriz ve tıpkı kusurun tekrarı üzere olur. Bu da kabul edilmesi sıkıntı bir durumdur. O nedenle tarım personelleri çalıştırılırken sıhhat durumlarının gözden geçirilmesi, gerekiyorsa testlerinin yapılması, aşı ve HES kodlarının denetimiyle mutlak denetlenerek kesimde istihdam edilmeleri gerekiyor. Aksi halde sorun geçen yıl tıpkı halde tekrarlar" dedi.