Kadınlarda bilhassa hamilelik döneminde en sık karşılaşılan kansızlık türü demir eksikliği anemisidir Uzmanlar, hamilelik döneminde görülen kansızlık problemi ve demir ihtiyacı hakkında kayda değer bilgiler veriyor Oksijen kanda hemoglobin adı bahşedilen
Kadınlarda bilhassa gebelik döneminde en sık karşılaşılan anemi türü demir eksikliği anemisidir Uzmanlar, hamilelik döneminde görülen kansızlık problemi ve demir ihtiyacı hakkında önemli bilgiler veriyor
Oksijen kanda hemoglobin adı verilen bir proteine bağlanarak taşınır Alyuvarlarda yer alan hemoglobin bununla birlikte kana kırmızı rengi veren maddedir Hemoglobinin normalden düşük olması ise anemi olarak isimlendirilir
Kadınlarda özellikle gebelik döneminde en sık karşılaşılan kansızlık türü demir eksikliği anemisidir Dr Senai Aksoy, hamilelikte kansızlık ve demir ihtiyacı hakkında data veriyor
Demir, hemoglobinin asıl yapısında bulunan bir elementtir Amerika Birleşmiş Devletlerinde kadınların %10 – 30 ’unun kansız olduğu düşünülmektedir Kadınlar erkeklere göre anemiye azıcık daha eğilimlidirler Bunun temel nedeni adet kanamaları ile uyumlu ve sürekli olarak kan kaybetmeleridir Ayrıca kadınların besin alışkanlıklarının erkeklerden farklı olması da anemiye olan eğilimi arttırmaktadır Hamilelik anemi riskini arttıran bir süreçtir
Kan esas olarak 2 bölümden oluşur Birinci birim şekilli elemanlar denilen lökosit, ikinci kısım ise bu şekilli elemanları taşıyan istikrarsız yani alyuvar gibi hücreler Kırmızı kürelerin (alyuvar, eritrosit) plazmaya tarafından olan yüzdesine hematokrit adı verilir Normalde hematokrit %38 – 45 arasındadır Yani kanın %38 – 45 ’i şekilli elemanlar geri kalanı ise plazma göre oluşturulmaktadır Hamilelik esnasında kan hacmi yaklaşık %50 artar Bu artışın büyük bir bölümü plazma kısmındadır Alyuvarlar plazma değin süratli çoğalamazlar Bu durumda kan içinde alyuvar konsantrasyonu azalır ve hamilelik öncesi dönemde olduğundan daha aşağılara iner Bu şart bilhassa hamileliğin birincil yarısında belirgindir
Hamilelik ilerledikçe alyuvar yapımı artar Yapım artışı ise demire olan ihtiyacı arttırır Ilk başlarda lüzum duyulan demir vücuttaki depolardan karşılanır ancak birçok süre bu depolar ihtiyacı karşılamada yetkisiz kalır Eğer birey diyet veya ilaçlar ile yeteri değin demir almıyor ise anemi ortaya çıkar Bu nesil anemiye hemodilüsyonel kansızlık adı verilir Hamile kadınların takriben %20 ’sinin anemik olduğu bilinmektedir
genellikle hemoglobinin 10 grdL aşağı olması kansızlık olarak tanımlanır Hemodilisyon varlığında hematokrit düzeyi %3845 ’den %34 civarına düşer Çoğul gebeliklerde bu layık %30 ’a değin inebilir Gebeliğe bağlı bu fizyolojik hemodilusyon oksijen taşıma kapasitesinde bir azalmaya neden olmaz ve aneminin hamilelikte doğurduğu riskleri arttırmaz Ana problem olan hamileliğe kansız olarak başlatmak ya da hamileliğin ilk 3 ayında anemik olmaktır
Hamilelikte görülen aneminin mümkün nedenleri
Demir eksikliği anemisinin en sık karşılaşılan nedeni yetkisiz demir alımıdır Demir hayvansal gıdalarda ve yeşil yapraklı sebzelerde çokça bulunur
– Folik asit yetersizliği,
– Mayasıl ya da sanki patolojiler nedeni ile kronik kan kaybı,
– Gelişmekte olan bebeğin annesinin depolarını tüketmesi,
– Travma, kaza gibi durumlarda ani ve fazla miktarda kan kaybı,
– Öteki anemi nedenleri
Demir eksikliğini tetikleyen faktörler
– Çoğul gebelik
– Besin bozukluğu
– Sigara kullanımı (besin maddelerinin emilimini azaltır)
– Içki kullanımı
– Sindirim sistemi hastalıkları
– Bir Takım ilaçların kullanımı
Demir eksikliği belirtileri nelerdir?
Pek fazla olguda birey beti benzi kaçmış olduğunun haberdar değildir Anemi aniden yok de yavaşça geliştiğinde vücut bu duruma müsamaha geliştirir Kansızlık sıklıkla rutin yapılan incelemeler sırasında anlaşılır En sık karşılaşılan belirtiler şunladır:
– Halsizlik
– Çabuk yorulma
– Soluk dış görünüş
– Çarpıntı
– Meren çıkma, yürüyüş gibi aktivitelerde hemen yorulma ve nefes nefese kalma
– Baş dönmesi, baygınlık
– Baş ağrısı
– Çivi diplerinin soluklaşması
– Sarılık (nadir)
– Karın ağrısı (nadir)
Bu belirtilerin büyük bir kısmının hamileliğin erken döneminde de normalde görülebilen yakınmalar olduğu gözden kaçırılmamalıdır
Anemi tanısı
Aneminin tanısı çok kolaydır Yapılacak olan bir kan sayımı ile anemi varlığı saptanabilir Birincil kontrolde yapılacak olan kan sayımı hamilelik öncesi kansızlık varlığının anlaşılması açısından önemlidir Hamilelik takipleri esnasında kan sayımı 24 – 28 haftalarda tekrarlanmalıdır
Kansızlık tedavisi
Çare sırasında anne adayının demir depolarının bitmiş doldurulması amaçlanır Bundan nedeniyle ağızdan alınan ilaçlar veriler ve demir açısında varlıklı bir gıda programı uygulanır Günlük doz 200 mggün elementer demirdir Tedavi sonucunda kansızlık iyileşse bile demir depolarının dolmasını karşılamak için tedaviye 3 ay daha devam edilir
Anemi tedavisinin bulantı, kusma, ishal, kabızlık, midede rahatsızlık gibi yan etkileri ortaya çıkabilir Yan etkilerden kurtulmak için haplar yemeklerden sonradan alınabilir Anemi tedavisi sırasında anne adaylarının demirin emilimini azaltan besinleri tüketmemesi ve bu tarz ilaçları almaması gerekir Bunlar arasında antiasit ilaçlar, yumurta, kalsiyum tuzları, süt ve süt ürünleri, tetrasiklin türü antibiyotikler, , yer alır Demirin emilimini çoğaltmak için demir ilaçlarının portakal suyu, proteinden varlıklı gıdalar ile birlikte ve aç karnına alınması yerinde olur bununla birlikte karaciğer, kırmızı et, yumurta, kuru bakla, tahıl, taze sebze, kuru meyve gibi demirden yanlamasına zengin gıdaların tüketilmesi gerekir
Demir eksikliği hangi sorunlara yol açar?
Demir eksikliği anemisi hamilelikte bazı sorunlara niçin olabilir Bunların en önemlisi erken doğum riskindeki artıştır
– Erken doğum riskinde büyüme
– Rahim içi gelişme geriliği
– Düşük doğum ağırlıklı bebek
– Doğum sonrası annenin iyileşmesinde geç kalma
– Doğum sonrası annede enfeksiyon riskinde artış
– Doğumda alışılagelmiş miktardaki kan kaybının kansız kadında tehlike yaratacak düzeylere ulaşması
Demir eksikliğine aleyhinde nasıl tedbir alınabilir?
– Yeterli miktarda demir içeren besinler tüketin
– Tatmin Edici miktarda folik asit taşıyan besinler tüketin
– Tatmin Edici miktarda C vitamini alın C vitamini demirin bağırsaklardan emilimini kolaylaştırır
– Kontrollerinizi ihmalkârlık etmeyin
– Doktorunuz tarafından verilen vitamin ve demir ilaçlarını düzenli olarak kullanın
h 3Gebelikte kansızlık ve demir ihtiyacı
Kadınlarda bilhassa gebelik döneminde en sık karşılaşılan anemi türü demir eksikliği anemisidir Uzmanlar, hamilelik döneminde görülen kansızlık problemi ve demir ihtiyacı hakkında önemli bilgiler veriyor
Oksijen kanda hemoglobin adı verilen bir proteine bağlanarak taşınır Alyuvarlarda yer alan hemoglobin bununla birlikte kana kırmızı rengi veren maddedir Hemoglobinin normalden düşük olması ise anemi olarak isimlendirilir
Kadınlarda özellikle gebelik döneminde en sık karşılaşılan kansızlık türü demir eksikliği anemisidir Dr Senai Aksoy, hamilelikte kansızlık ve demir ihtiyacı hakkında data veriyor
Demir, hemoglobinin asıl yapısında bulunan bir elementtir Amerika Birleşmiş Devletlerinde kadınların %10 – 30 ’unun kansız olduğu düşünülmektedir Kadınlar erkeklere göre anemiye azıcık daha eğilimlidirler Bunun temel nedeni adet kanamaları ile uyumlu ve sürekli olarak kan kaybetmeleridir Ayrıca kadınların besin alışkanlıklarının erkeklerden farklı olması da anemiye olan eğilimi arttırmaktadır Hamilelik anemi riskini arttıran bir süreçtir
Kan esas olarak 2 bölümden oluşur Birinci birim şekilli elemanlar denilen lökosit, ikinci kısım ise bu şekilli elemanları taşıyan istikrarsız yani alyuvar gibi hücreler Kırmızı kürelerin (alyuvar, eritrosit) plazmaya tarafından olan yüzdesine hematokrit adı verilir Normalde hematokrit %38 – 45 arasındadır Yani kanın %38 – 45 ’i şekilli elemanlar geri kalanı ise plazma göre oluşturulmaktadır Hamilelik esnasında kan hacmi yaklaşık %50 artar Bu artışın büyük bir bölümü plazma kısmındadır Alyuvarlar plazma değin süratli çoğalamazlar Bu durumda kan içinde alyuvar konsantrasyonu azalır ve hamilelik öncesi dönemde olduğundan daha aşağılara iner Bu şart bilhassa hamileliğin birincil yarısında belirgindir
Hamilelik ilerledikçe alyuvar yapımı artar Yapım artışı ise demire olan ihtiyacı arttırır Ilk başlarda lüzum duyulan demir vücuttaki depolardan karşılanır ancak birçok süre bu depolar ihtiyacı karşılamada yetkisiz kalır Eğer birey diyet veya ilaçlar ile yeteri değin demir almıyor ise anemi ortaya çıkar Bu nesil anemiye hemodilüsyonel kansızlık adı verilir Hamile kadınların takriben %20 ’sinin anemik olduğu bilinmektedir
genellikle hemoglobinin 10 grdL aşağı olması kansızlık olarak tanımlanır Hemodilisyon varlığında hematokrit düzeyi %3845 ’den %34 civarına düşer Çoğul gebeliklerde bu layık %30 ’a değin inebilir Gebeliğe bağlı bu fizyolojik hemodilusyon oksijen taşıma kapasitesinde bir azalmaya neden olmaz ve aneminin hamilelikte doğurduğu riskleri arttırmaz Ana problem olan hamileliğe kansız olarak başlatmak ya da hamileliğin ilk 3 ayında anemik olmaktır
Hamilelikte görülen aneminin mümkün nedenleri
Demir eksikliği anemisinin en sık karşılaşılan nedeni yetkisiz demir alımıdır Demir hayvansal gıdalarda ve yeşil yapraklı sebzelerde çokça bulunur
– Folik asit yetersizliği,
– Mayasıl ya da sanki patolojiler nedeni ile kronik kan kaybı,
– Gelişmekte olan bebeğin annesinin depolarını tüketmesi,
– Travma, kaza gibi durumlarda ani ve fazla miktarda kan kaybı,
– Öteki anemi nedenleri
Demir eksikliğini tetikleyen faktörler
– Çoğul gebelik
– Besin bozukluğu
– Sigara kullanımı (besin maddelerinin emilimini azaltır)
– Içki kullanımı
– Sindirim sistemi hastalıkları
– Bir Takım ilaçların kullanımı
Demir eksikliği belirtileri nelerdir?
Pek fazla olguda birey beti benzi kaçmış olduğunun haberdar değildir Anemi aniden yok de yavaşça geliştiğinde vücut bu duruma müsamaha geliştirir Kansızlık sıklıkla rutin yapılan incelemeler sırasında anlaşılır En sık karşılaşılan belirtiler şunladır:
– Halsizlik
– Çabuk yorulma
– Soluk dış görünüş
– Çarpıntı
– Meren çıkma, yürüyüş gibi aktivitelerde hemen yorulma ve nefes nefese kalma
– Baş dönmesi, baygınlık
– Baş ağrısı
– Çivi diplerinin soluklaşması
– Sarılık (nadir)
– Karın ağrısı (nadir)
Bu belirtilerin büyük bir kısmının hamileliğin erken döneminde de normalde görülebilen yakınmalar olduğu gözden kaçırılmamalıdır
Anemi tanısı
Aneminin tanısı çok kolaydır Yapılacak olan bir kan sayımı ile anemi varlığı saptanabilir Birincil kontrolde yapılacak olan kan sayımı hamilelik öncesi kansızlık varlığının anlaşılması açısından önemlidir Hamilelik takipleri esnasında kan sayımı 24 – 28 haftalarda tekrarlanmalıdır
Kansızlık tedavisi
Çare sırasında anne adayının demir depolarının bitmiş doldurulması amaçlanır Bundan nedeniyle ağızdan alınan ilaçlar veriler ve demir açısında varlıklı bir gıda programı uygulanır Günlük doz 200 mggün elementer demirdir Tedavi sonucunda kansızlık iyileşse bile demir depolarının dolmasını karşılamak için tedaviye 3 ay daha devam edilir
Anemi tedavisinin bulantı, kusma, ishal, kabızlık, midede rahatsızlık gibi yan etkileri ortaya çıkabilir Yan etkilerden kurtulmak için haplar yemeklerden sonradan alınabilir Anemi tedavisi sırasında anne adaylarının demirin emilimini azaltan besinleri tüketmemesi ve bu tarz ilaçları almaması gerekir Bunlar arasında antiasit ilaçlar, yumurta, kalsiyum tuzları, süt ve süt ürünleri, tetrasiklin türü antibiyotikler, , yer alır Demirin emilimini çoğaltmak için demir ilaçlarının portakal suyu, proteinden varlıklı gıdalar ile birlikte ve aç karnına alınması yerinde olur bununla birlikte karaciğer, kırmızı et, yumurta, kuru bakla, tahıl, taze sebze, kuru meyve gibi demirden yanlamasına zengin gıdaların tüketilmesi gerekir
Demir eksikliği hangi sorunlara yol açar?
Demir eksikliği anemisi hamilelikte bazı sorunlara niçin olabilir Bunların en önemlisi erken doğum riskindeki artıştır
– Erken doğum riskinde büyüme
– Rahim içi gelişme geriliği
– Düşük doğum ağırlıklı bebek
– Doğum sonrası annenin iyileşmesinde geç kalma
– Doğum sonrası annede enfeksiyon riskinde artış
– Doğumda alışılagelmiş miktardaki kan kaybının kansız kadında tehlike yaratacak düzeylere ulaşması
Demir eksikliğine aleyhinde nasıl tedbir alınabilir?
– Yeterli miktarda demir içeren besinler tüketin
– Tatmin Edici miktarda folik asit taşıyan besinler tüketin
– Tatmin Edici miktarda C vitamini alın C vitamini demirin bağırsaklardan emilimini kolaylaştırır
– Kontrollerinizi ihmalkârlık etmeyin
– Doktorunuz tarafından verilen vitamin ve demir ilaçlarını düzenli olarak kullanın
h 3Gebelikte kansızlık ve demir ihtiyacı