Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi'nin (NASA) uzay aracı Perseverance, yedi aylık seyahatini tamamlayıp Mars'a başarılı iniş yaptı.
Bir ton tartısındaki araç, Perşembe günü TSİ 23.55'te Jezero isimli kratere indi. Kraterde milyarlarca yıl evvel dev bir göl olduğu düşünülüyor.
Araç, Kızıl Gezegen'de kalışı mühletince geçmiş ömür izlerini araştıracak.
Perseverance'tan evvelki Mars misyonlarında, daha çok gezegenin yaşanabilirliği üzerine araştırmalar yapıldı. Biyolojik yaşantının varlığı için geçmişteki koşulların uygun olup olmadığına bakıldı. Bu soruya artık olumlu karşılık alınmış durumda.
2000'li yıllarda gezegende araştırmalar yapan Spirit ve Opportunity ile yakın vakit evvel Curiosity, Mars'ın bir vakitler daha sıcak ve ıslak bir gezegen olduğunu, daha kalın bir atmosfere sahip olduğunu ortaya koydu. Perseverance, kendinden evvelki robotların bilgileri ışığında, şayet bir vakitler var oldularsa, ilkel ömür formalarının izini arayacak. Bunun için de bir vakitler devasa bir göl olan Jezero'ya indirildi.
Salda Gölü ile benzerlik
BBC Türkçe'de yer alan habere nazaran, bu kurumuş krater gölünün Burdur'daki Salda Gölü ile emsal nitelikler taşıdığı düşünülüyor. Bilhassa de minerolojilerinin.
Salda'daki hidromagnezit tortular, mikroplar tarafından aşındırılarak şu anki halini almış kayalar. Okyanuslardaki resif yahut mercan kayalıklarına benzeyen bu oluşumlara mikrobiyalit deniyor.
Bilim insanları, Jezero kraterinde misal bir oluşumun kalıntılarına rastlamanın, gezegendeki geçmiş ömür ismine "dev" bir haber olacağını lisana getiriyor.
NASA'nın mevzu ile ilgili makalesinde "Jezero kraterine seyahat edemeyebilirsiniz ancak ona en yakın yeri görmeye gidebilirsiniz: Salda Gölü, Türkiye" tabiri yer alıyor.
Ömür izi aranıyor
Jezero Krateri ismini Bosna-Hersek'teki birebir isimli kentten alıyor. Slav lisanlarında "jezero" birebir vakitte "göl" manasına geliyor.
45 km çapındaki kraterde kil ve karbonat dahil birçok kaya tipi bulunuyor. Bunların içinde bulunacak organik moleküller geçmişe dair ömür belirtisi manasına gelecek.
BBC'ye konuşan California Üniversitesi'nden gezegen bilimci Bethany Ehlmann, tıpkı Dünya'nın birinci hayat formlarının araştırıldığı üzere Mars'ta mikrobiyolojik hayat kalıntısı araştıracaklarını söyledi. Ehlmann, "Bu hayat formlarının Dünya'da 3.5 milyar yıl evvel yaşadığını biliyoruz. Karşılığını aradığımız soru; bunların Mars'ta da 3.5 milyar yıl evvel, göl tabanlarında yaşayıp yaşamadığı" dedi.
Beklenti, Perseverance'ın yapacağı araştırmaların sonuçlarının Dünya'da alınacağı tarafında. Aracın, elde ettiği kaya örnekleri, öbür bir araçla Dünya'ya geri getirilecek.
Ayrıyeten bakınız