Bir pazar sabahıydı, Ankara'dan gelen haber yürekleri yaktı...
Demokrat ve yiğit kimliği ile bilinen gazeteci Uğur Mumcu, otomobiline konmuş bombanın patlaması sonucu ömrünü yitirdi.
24 Ocak 1993'te, özgür basının en kıymetli kalemlerinden, gazeteciliği ile, duruşu ile, hayat çabası ile örnek Mumcu'nun hayatını kaybetmesi, yüzlerce kilometre uzaklardan birçok kişiyi Ankara'da, cenazesinde buluşturdu. Onu kaybedişimizin üzerinden 28 yıl geride kaldı... Yaptıkları ile, çabası ile, demokrat ve vatansever duruşu ile Mumcu'yu yazdık.
Yaşasaydı bugün 74 yaşında olacaktı...
Ömür hikayesi
Kırşehir doğumlu olan Uğur Mumcu, 1942'de dünyaya gelmiştir. İlkokul ve ortaokulu Ankara Bahçelievler Deneme Lisesi'nde okuyan Mumcu, başarılı bir tahsil hayatı sürdürmüştür.
Üniversite devrinde ise, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde okumuş, bu okuldan da 1965'te mezun olmuştur.
'Ordu uyanık olmalı' ve mahpus cezası
Öğrenciliği periyodunda 'Yol Mecmuası'nda yazmaya başlayan Mumcu, bir yazısında kullandığı 'Ordu uyanık olmalı' cümlesi sebebiyle orduya hakaret etmekten gözaltına alındı, 7 yıl mahpus cezasına çarptırıldı. Lakin karar Yargıtay'ca bozuldu ve özgür bırakıldı.
'Sakıncalı Piyade' Uğur Mumcu...
Orduya hakaret davasının üzerinden cezaevi ile tanıştığı için, Uğur Mumcu 'sakıncalı' olarak fişlenmişti, ve askerliğini er olarak yapacaktı.
Tuzla Piyade Okulu'ndaki üç aylık eğitiminden sonra, er olarak Ağrı Patnos'a gönderilen Mumcu, burada kendisinden yedek subaylık hakkını alanlara karşı bir dava açtı ve kazandı. Lakin gitmeyecekti.
O periyotta şu ifadeyi kullanmıştır:
Evet, evet ne olursa olsun, ben Patnos dağlarında halk çocuklarıyla er olarak askerlik yapmayı emekli olduktan sonra siyasal iktidarın uzattığı idare şuralarında, on binlerce lira para alan orgeneral olmaya değişmem!
Araştıran, sorgulayan, çaba eden bir gazeteci profili
Uğur Mumcu, Yeni Ortam gazetesinde müelliflik yaparken, 1975 yılında Cumhuriyet'te yazmaya başladı. 1962 yılında yeniden Cumhuriyet'te yayınlanan 'Türk Sosyalizmi' başlıklı makalesi ile de, Yunus Nadi Ödülü'nü almıştı.
Tahlillerle, yolsuzluk belgeleriyle, incelemelerle dolu dolu bir gazetecilik hayatı bulunan Mumcu'nu çalışmaları şu formdaydı;
-Mobilya Belgesi (Uğur Mumcu’nun birinci Kitabı, S. Demirel'in yeğeninin hayali mobilya ticaretini husus alır)
- Hatalılar ve Güçlüler
- Bir Pulsuz Dilekçe
- Çıkmaz Sokak
- Silah Kaçakçıları ve Terör
- Ağca Belgesi
- Devrimci ve Demokrat
- İnkılap Mektupları
- 12 Eylül Adaleti
- Tarikat – Siyaset – Ticaret
- 40′ların Cadı Kazanı
- Gazi Paşa’ya Suikast
- Sakıncalı Piyade
- Büyüklerimiz
- Tüfek İcad Oldu
- Kelam Meclisten İçeri
- Terörsüz özgürlük
- Liberal çiftlik
- Aybar ile Söyleşi
- Rabıta
- Bir Uzun Yürüyüş
- Kazım Karabekir Anlatıyor
- Kürt İslam Ayaklanması
- Kürt Evrakı (Uğur Mumcu’nun Son Kitabı)
Sorumlu gazetecilik anlayışı
Irkçılığa, mezhepçiliğie ve dinciliğe karşı çıkan; aydın bir demokrattı Mumcu. Çalıştığı birçok haber üzerinde, evrak üzerinde karşısındaki 'tehlikeli oyuncular'ın kim olduğu en uygun o biliyordu, lakin devam etti.
Hakikaten, suikastten üç gün evvel yeniden o periyotta Cumhuriyet'te olan İlhan Selçuk'a, 'Ağabey, seni ve beni öldürecekler' dediği biliniyor. Yani yaşanacaklardan haberdardı.
Tehlikeye yıllar öncesinden dikkat çekmişti...
Uğur Mumcu, yıllar evvel bir yazısında cemaat tehlikesine dikkat çekmiş ve ‘’Tarikatlara ve cemaatlere alınan genç çocuklar, 30 yıl sonra General olacaklar ve Cumhuriyete karşı ayaklanacaklar” demişti.
Uğur Mumcu cinayetinin faili kim?
Faili meçhul de denilmektedir, faili devlet de denilmektedir...
Mumcu suikasti, birinci olarak radikal islamcı kümeler İslami Hareket, İBDA-C, Hizbullah üzere örgütler tarafından üstlenilmiştir. Lakin bunun 'paravan' olma ihtimali de var, gerçekten Uğur Mumcu o devirde birçok değerli husus üzerinde araştırma yürütüyordu.
Barzani-Mossad alakası
Uğur Mumcu, Barzani ile Mossad ortasındaki ilgiyi ortaya çıkarmak ismine çalışmalar yürütüyordu. O devir, İsrail Büyükelçisi'nin ısrarla Uğur Mumcu ile görüşmek için davet gönderdiği biliniyor. Mumcu tek başına görüşmek istemese de, ağabeyi Ceyhan Mumcu'ya nazaran bu görüşme gerçekleşmiştir.
Talabani'ye giden silahlar
Ergenekon Davası'nda sakınlarından Ümit Oğuztan ise, Uğur Mumcu'nun o devir seri numarası silinmiş ve Celal Talabani'ye götürülen silahlar ile ilgili yaptığı araştırmadan ötürü öldürüldüğünü belirtmiştir.
Devlet namus borcunu şimdi ödemedi.
Demokrat, vatansever ve kalemi kuvvetli bir gazeteci olan Uğur Mumcu'nun, birçok değerli evrak üzerinde çalışırken, emperyalist aktörler ve faaliyetlerini deşifre ederken böylesine hain bir suikaste kurban gitmesi, herkeste şok tesiri yaratmıştı.
Devrin Başbakanı Demirel, Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü 'cinayeti çözmenin devletin namus borcu' olduğunu söylemiştir. 24 Ocak 1993'ten bugüne, bu failimeçhul olayın karanlık perdesi hala aralanamamıştır.
Kızı Özge Mumcu Aybars, babası için yazdığı iletide "Bir konuşmasını açsanız, bir yazısını okusanız ne hoş olur..." yazdı
Mumcu'nun 1975'teki kaleme aldığı 'Sesleniş'i paylaşıyoruz: Vurulduk ey halkım, unutma bizi!
Dağ üzere karayağız birer delikanlıydık. Babamız sırtında yük taşıyarak getirirdi aşımızı, ekmeğimizi.Otomobiller şırıl şırıl ışıklarıyla caddelerden geçerken bizler bir mumun ışığında bitirirdik kitaplarımızı. Kendimiz üzere yaşayan binlerce fakirin yüreğini, yüreğimizde yaşayarak katıldık o büyük hengameye. Ecelsiz öldürüldük. dövüldük, vurulduk, asıldık.
Vurulduk ey halkım, unutma bizi...
Yoksulluğun bükemediği bileklerimize çelik kelepçeler takıldı. Azap hücrelerinde sabahladık kaç defa. İsteseydik, diplomalarımızı, mor binlikler getiren birer senet üzere kullanırdık. mimardık, mühendistik, doktorduk, avukattık. yazlık kışlık katlarımız, otomobillerimiz olurdu. Yüreğimiz, çalışanla birlikte attı. Hayatımızın en hoş yıllarını, birer taze çiçek üzere verdik topluma. Bizleri yok etmek istediler daima. Öldürüldük ey halkım unutma bizi...
Fidan üzere genç kızlardık. Hayat, şakırdayan bir şelale üzere akardı göz bebeklerimizden. Yirmi yaşında, yirmi bir yaşında, yirmi iki yaşında, işkencecilerin acımasız ellerine terk edildik. Direndik küçük yüreğimizle, direndik genç kızlık gururumuzla. tükürülesi hızlarına karşı bahar çiçekleri üzere taptaze inançlarımızı fırlattık boş birer eldiven üzere. Utanmadılar insanlıklarından, utanmadılar erkekliklerinden. Hücrelere atıldık ey halkım, unutma bizi...
Ölümcül hastaydık. Bağırsaklarımız düğümlenmişti. Hipokrat yemini etmiş tabip kimlikli işkencecilerin elinde öldürüldük acımaksızın. Gelinliklerimizin ütüsü bozulmamıştı daha. Cezaevlerine kilitlenmiş kocalarımızın taptaze hislerine, birer mezar taşı üzere savrulduk. Vicdan sustu. Hukuk sustu, insanlık sustu.
Göz nazaran göre öldürüldük ey halkım, unutma bizi...
Kanserdik. Vefat, her gün bir sinsi yılan üzere dolaşıyordu derilerimizde. Uydurma davalarla kapattılar hücrelere. Hastaydık. yurtdışına gitseydik kurtulurduk tahminen. Bir buçuk yaşındaki kızlarımızı öksüz bırakmazdık. Evvel kolumuzu, omuz başından keserek yurtseverlik borcumuzun diyeti olarak fırlattık önlerine. sonra da otuz iki yaşında bırakıp gittik bu dünyayı, ecelsiz.
Öldürüldük ey halkım, unutma bizi...
Giresun'daki köylüler, sizin için öldük. Ege'deki tütün emekçileri, sizin için öldük. Doğudaki topraksız köylüler, sizin için öldük. İstanbul'daki, Ankara'daki personeller sizin için öldük. Adana7da, paramparça elleriyle, ak pamuk toplayan personeller, sizin için öldük.
Vurulduk, asıldık, öldürüldük ey halkım, unutma bizi...
Bağımsızlık, Mustafa Kemal'den armağandı bize. Emperyalizmin ahtapot kollarına teslim edilen ülkemizin bağımsızlığı için kan döktük sokaklara. mezar taşlarımıza basa basa, devleti yönetenler, saklı buyruklarla başlarımızı ezmek, kanlarımızı emmek istediler. Amerikan üsleri kaldırılsın dedik, sokak ortasında sorgusuz sualsiz vurdular.
Yirmi iki yaşlarındaydık öldürüldüğümüzde ey halkım, unutma bizi...
Yabancı petrol şirketlerine karşı devletimizi savunduk; komunist dediler. Ülkemiz bağımsız değil dedik; kelepçeyle geldiler üstümüze. Kurtuluş Savaşında emperyalizme karşı dalgalandırdığımız bayrağımızı daha dik tutabilmekti bütün gayretimiz. bir defa dinlemediler bizi. Bir defa anlamak istemediler.
Vurulduk ey halkım unutma bizi...
Şimdi çocukluğumuzu bile yaşamamıştık. Bir bayan eli değmemişti ellerimiz. bir sevgiliden mektup bile almamıştık daha. bir gece sabaha karşı, pranga vurulmuş ellerimiz ve ayaklarımızla çıkarıldık idam sehpalarına. herkes şahittir ki korkmadık. İçimiz titremedi hiç. Mezar toprağı üzere taptaze, mezar taşı üzere dimdik boynumuzu uzattık yağlı kementlere.
Asıldık ey halkım, unutma bizi...
Bizi öldürenler , bizi asanlar, bizi sokak ortasında vuranlar, ağabeyimiz, babamız yaşlarındaydılar. ya bu tertibin kirli çarklarına ortak olmuşlardı ya da susmuşlardı bütün olup bitenlere. öfkelerini bir gün bile karşısındakilere bağırmamış insanların gözleri önünde öldürüldük. Hukuk ismine, özgürlük ismine, demokrasi ismine, batı uygarlığı ismine, bizleri, bir şafak vakti ipe çektiler.
Korkmadan öldük ey halkım, unutma bizi...
Bir gün mezarlarımızda güller açacak ey halkım, unutma bizi...Bir gün sesimiz, hepinizin kulaklarında yankılanacak ey halkım, unutma bizi.
Özgürlüğe adanmış bir top çiçek üzereyiz artık., daima birlikteyiz ey halkım, unutma bizi,
unutma bizi,
unutma bizi...
Sesleniş, Uğur Mumcu'nun, 25 Ağustos 1975'te kaleme aldığı yazıdır.
