Sjögren sendromu

[bilgiliadam]

Sjögren sendromu sjögren sendromu sjögren sendromu lenfoma ve hamilelik nebati tedavi Sjögren sendromu nedir? Sjögren sendromu kuru göz ve kuru ağız bulguları ile karakterize kronik yani uzun süreli bir hastalıktır Adını, ilk tanımlayan İsveç’li göz doktoru Henrik Sjögren’den almıştır Çoğunlukla romatoid artrit, lupus eritematozus, skleroderma ve polimiyozit gibi romatizmal hastalıklarla birlikte bulunur Fakat hastaların takriben yarısında tek başına görülür Sjögren sendromu nasıl gelişir? Nedeni bütün bilinmemektedir Kalıtımsal veya viral enfeksiyonların bilinmeyen mekanizmalarla Sjögren sendromuna neden olabildiğine dair bulgular vardır Bu hastalığın esas olarak bağışıklık (immün) sistemindeki bozukluktan kaynaklandığı düşünülmektedir Bağışıklık sistemi, hastalıklara karşı vücudun korunma mekanizmasıdır Sjögren sendromunda bağışıklık siteminin alışılagelmiş denetleme mekanizmasında bir bozukluk vardır, bunun sonucu olarak fazla miktarda beyaz kan hücreleri yapılır Lenfosit adı verilen bu hücreler gözyaşı ve tükrük bezlerine artan bir şekilde bu dokularda harabiyet yapar bu nedenle de hem tükrük bezlerinde ayrıca de göz yaşı bezlerinde salgıda azalma yani kuruluk meydana kazanç aynı zamanda bu hücreler “otoantikor adı verilen protein yapısında maddeler salgılar ve bunlar kanda tespit edilebilir Bu otoantikorlar bağışıklık sisteminin sürükleyici çalışmadığının bir göstergesidir ve tükrük ile gözyaşı bezlerinde harabiyet yapma potansiyeline sahiptir Sjögren sendromunda eklem, akciğer, böbrek, asap, tiroid, karaciğer ve beyin gibi öteki organlarda da tutulum görülebilir Sjögren sendromu kimlerde görülür? Sjögren sendromu herhangi bir yaşta görülebilirse de maksimum 45 yaşının üzerindeki kadınlarda ortaya çıkmaktadır 20 yaş aşağıda fazla nadirdir Sjögren sendromunda bulgular nelerdir? Genel Olarak yavaş başlar Hasta gözlerinde ve ağzında şiddetli kuruluk hisseder Çoğunda kuru bir öksürük ve boğazda gıcık hissi de vardır Tükrük bezlerinde şişkinlik, tat alma ve koklama duyusunda deformasyon izlenebilir Gözlerde kuruluğa tabi kızarıklık, yanma, kaşıntı ve ışığa aşırı hassasiyet gelişir Uygun çare edilmezse “kornea adı verilen gözün en dışındaki şeffaf zarda ülserler, ara sıra de körlük gelişebilir Sjögren sendromu yer alan hastalarda burun, deri ve kadın genital organlarında da kuruluk izlenebilir Ağız kuruluğu sebebiyle çiğneme, yutma ve konuşmada güçlük hissedilebilir böylece hastalar bolca istikrarsız almalıdırlar Hastalarda diş çürükleri de sık görülür Çünkü tükrük, bakterilere karşısında savaşan ve çürüklerin oluşmasını engelleyen bir sıvıdır Sjögren sendromunda tükrük salınımı bozulduğu için çürüklerin oluşumu kolaylaşmıştır Ara Sıra hastalarda “lenfoma adı verilen bir değişiklik lenf bezi kanseri gelişebilir Nadir olsa da hastaların muayenesinde ve takibinde akılda tutulmalıdır Sjögren sendromu tanısı nasıl konur? Ağızda ve gözlerde kuruluk hisseden hastalarda bu tanıdan şüphelenilmelidir Tetkik esnasında kızarmışkaşıntılı gözler, tükrük bezlerinde şişlik, kuru bir dil, boyundaki lenf bezlerinde genişleme gibi bulgular tespit edilebilir Kan tetkiklerinde de otoantikorların varlığı tanıyı destekler Favori kuruluk “Schirmer testi ile saptama edilir Korneanın bir göz doktoru göre incelenmesi de kuruluk hakkında data verecektir Tükrük bezlerin düzgün çalışıp çalışmadığını denetlemek için “sialogram yapılabilir Bu deneme tükrük bezi içine boya enjekte edildikten daha sonra özel filmlerin çekilmesi ile yapılır Sjögrensendromunun kesin tanısı için dudak biopsisi, yani dudak içindeki küçük tükrük bezlerinden ufak bir parça alınıp mikroskop altında lenfositlerin varlığı açısından değerlendirilmesi gereklidir Akciğer ve böbrek fonksiyonlarının lüzum doğrudan doğruya grafilerle gerekse de laboratuvar testleri ile takibi asistan olabilir Sjögren sendromu nasıl çare edilir? Bu hastalığın kesin tanısı olmasa da bulgulara yönelik özel tedavilerle hastaların yakınmaları giderilebilir ve yaşam kaliteleri düzeltilebilir Her hastada benzer bulgular olmadığından çare programı hekim tarafından hastanın ihtiyaçlarına göre bireysel olarak planlanmalıdır Düzenli hekim ve diş kontrolü şarttır Gözlerdeki kuruluk için suni göz yaşı ve göz damlaları kullanılabilir Ağızdaki kuruluk için en etkili rahatlama yollarından biri bol akışkan alımıdır Yine özel sakızlar (çürümeye önlemek için tatsız olmaları koşulu ile), diş macunları, ahenkli diş fırçalama hastalara tezgâhtar olacaktır id Ciltte kuruluk varsa alıngan ciltler için önerilen nemlendiriciler kullanılabilir Evde ve işyerinde buhar havayı nemlendiren buhar makinalarının kullanılması önerilebilir Hastalarda şişlik, katılık, kas ağrıları ve eklem inflamasyonunun engellenmesi nedeniyle steroidolmayan antiromatizmal ilaçlar kullanılabilir Ağır hastalarda kortizon da önerilebilir ancak ast etkilerinin ciddiyeti açısından mutlaka doktor kontrolünde alınması önerilir Hastalarda eşlik eden başka bir romatizmal rahatsızlık varsa (romatoid artrit, lupus vb gibi) bunun tedavisi de esasdır Yürüme, yüzme gibi hafif egzersizler kasların ve eklemlerin elastikiyetinin korunması için faydalıdır Egzersizlerin eklem hasarını engelleyici etkisi de bulunduğundan mutlaka tedavi programında yer almalıdır Ayrıca hastalara hastalığı ile bilgiler ve stresini azaltmaya yönelik tavsiyeler de verilmelidir Sjögren sendromu bulunan kadın hastalarda kanda yer alan belirtilmiş bir “antikor ara sıra yenidoğan çocuklarda kalp problemleri ile ilgili olabilir böylece hamile olan veya çocuk sahibi edinmek isteyen bayan hastaların mutlaka doktorlarına bunu danışmaları gerekir Sjögren sendromu genel olarak hayatı korkutma eden bir rahatsızlık değildir Fakat ağız ve gözdeki kuruluk uzun sürelidir ve hayatın geri kalan kısmı her tarafında devam edebilir Suni nemlendiricilerin kullanılması ve diş hijyenine dikkat edilmesi ile genel olarak ciddi problemlerin engellenmesi mümkün olacaktır