Uzmanlar, H5N8 isimli kuş gribi virüsünün 2020’de hayvanlar ortasında büyük bir salgına dönüştüğünü ve Rusya'da beşere da sıçradığını tabir ediyor.
2020, Kovid-19 pandemisinin yanı sıra global halk sıhhatine tehdit oluşturabilecek öbür bir salgına daha sahne oldu. Yeni bir çalışmaya nazaran epey patojenik (hastalık yapıcı) bir kuş gribi virüsü 46 ülkeye yayıldı.
HPAIV isimli bir kuş gribi virüsünün alt tipi olan H5N8, onlarca yıl evvel tanımlanmış ve Aralık 2020'de birinci sefer beşere sıçramıştı.
Milyonlarca kuş öldü, öldürüldü
Yeni makaleye nazaran bu virüs, 2020’de 46 ülkedeki kuş popülasyonunda görüldü ve görülmeye devam ediyor. Hatta dünya çapında milyonlarca kuşun vefatına yahut katledilmesine yol açtığı bildiriliyor.
Hakemli bilimsel mecmua Science’ta kaleme alınan makalede Weifeng Shi ve George F. Gao isimli iki virolog, "Virüsten etkilenen coğrafik bölgeler daima genişliyor ve en az 46 ülke, yüksek derecede patojenik H5N8 salgını bildirdi" ifadelerine yer verdi.
Muharrirler bu tasa verici eğilim yakından takip ve denetim edilmezse H5N8'in global sıhhate büyük tehdit oluşturacağı ikazında bulundu.
Virüsün insanlara da bulaştığı tespit edildi
H5N8'e karşı en savunmasız hayvanlar ortasında tavuklar ve ördekler üzere çiftlik hayvanları ve yabani, göçmen kuşlar yer alıyor. Fakat son zamanlarda virüsün insana bulaştığı olaylar da tespit ediliyor.
Örneğin 2020 sonunda Rusya'da bir kuş gribi salgını patlak verdi ve ülkenin güneyindeki bir çiftlikte 7 bireyde enfeksiyon görüldü. Bu H5N8'in insanlarda görüldüğü birinci seferdi.
Uzmanlara nazaran bu küçük çaplı salgın, H5N8 açısından birinci olsa da onunla temaslı öteki kuş gribi virüsleri için mutlaka birinci değil.
Shi ve Gao, "Bugüne kadar, Dünya Sıhhat Örgütü’ne (DSÖ) bildirilen, H5N1 virüsüyle ilgili toplam 862 enfeksiyon teyit edildi. 455 kişi hayatını kaybetti” diye yazdı.
'Bu olaylar 17 ülkede görüldü. Yüzde 76'sı Mısır ve Endonezya'daydı'
Bunun yanı sıra 2.3.4 ismi verilen bir H5N8 sınıfı, dünya çapında baskın patojen haline geldi. Uzmanlar bu cinsin birinci olarak 2010'da Çin’in ıslak pazarlarında görüldüğünü belirtiyor.
Makalenin müellifleri, bu sınıfın göçmen kuşlar aracılığıyla global çapta süratle yayıldığını söz ediyor. Aktarılana nazaran bu çeşit virüslerin beşere bulaşma yeteneği de giderek artıyor.
Müelliflerden Shi, Çin'deki Shandong Tıp Üniversitesi’nde, Gao ise Çin’in Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezi'nde misyon alıyor.
İki bilim insanı, 2020'nin başında Sars-Cov-2’yi belgeleyen birinci bilim insanları arasında yer alıyor.