Son Konu

Kahve ve Sinirbilim: Kahveli Beyin

morfeus

Yeni Üye
Katılım
12 Kas 2021
Mesajlar
378,918
Tepkime
0
Puanları
36
Yaş
45
Konum
Rusya
Credits
0
Geri Bildirim : 0 / 0 / 0


Hepimiz az ya da çok kafeinin olağan tesirlerini biliyoruz: artan uyanıklık, azalan yorgunluk, titreyen eller, hafif bir korku ve tabi ki acil bir tuvalete gitme gereksinimi. Kafein yoksunluğu ise psikiyatrinin kutsal kitabı olan DSM-5 Teşhis Ölçütleri Müracaat El Kitabı’nda şiddetli baş ağrıları, yorgunluk ve odaklanmada zorluk ile karakterize edilmiştir. Aslına bakılırsa, kafein dünyada en yaygın kullanılan psikoaktif ilaçtır.

Kafein beyninizdeki adenozin reseptörlerini kandırıp bu reseptörleri ustalıkla yönetir. Muhtemelen adenozinin DNA’nızı oluşturan dört nükleozitten biri yahut hücrelerin güç ünitesi olan ATP’nin (adenozin trifosfat) substratı olduğunu duymuşsunuzdur. Duymamış olabileceğiniz ise, bu çok gayeli molekülün birebir vakitte bir nörotransmitter ve vazodilatasyonun yani kan damarlarınızın genişlemesinin bir düzenleyicisi olduğudur. Gün içerisinde adenozin yavaşça postsinaptik alanlarda birikerek uykuyu teşvik eden reseptörleri aktive eder. Tıpkı oyun hamurunu anahtar deliğine sokan yaramaz bir çocuk üzere kafein de adenozin reseptörlerine bağlanır fakat onları aktive etmez. Bu da adenozinin uykuyu teşvik etmesini maniler. Özetle, kafein adenozine onunla birebir reseptörlere bağlanacak kadar benzeri fakat o reseptörleri hakikaten aktive edemeyecek kadar farklıdır. Bu da kahve tutkunlarının hissettiği muazzam uyanıklık ve güçle sonuçlanır.

Hangimiz bir öğlenden sonra gereksinim duyduğumuz bir espressonun tatlı memnunluğunu yaşamamışızdır ki? Ancak yeniden de talihinizi fazla zorlarsınız bir sabah zonklayıcı bir baş ağrısı ile uyanabilirsiniz. Adenozin vazodilatasyonu düzenlediği için adenozin reseptörlerini bloke etmek kan damarlarının daralmasına sebep olacaktır. Kafeinin bu tesiri geçtiğinde ise yeni yeni genişleyen damarlara kanın hamlesi bazen acı verici olabilir. Üstelik nöronlar kafein blokajını telafi etmek için sinapslara yeni adenozin reseptörleri ekleyecek bu da gündüz uyuklamalarına ve artan kafein gereksinimine neden olacaktır. Batı kültüründe sıkça, uykunun en düzgün ihtimalle zahmetli en makûs ihtimalle tembelce olduğu görüşü yüceltilir. İster profesyonel bir muvaffakiyet avcısı olun ister bir haftasonu savaşçısı, “Öldüğümde uyurum” mottosuyla yaşıyorsanız uyku perisini defetmek için her seferinde daha fazlasına muhtaçlık duyduğunuz hırçın bir kafein döngüsüne yakalanmanız kolaydır. Pekala ya öğlenden sonra içtiğiniz kahve saatler sonra uyumadığınızda neden tehlikeli oluyor? Kimi bilgilere nazaran plazma kafein düzeylerinin %80’i beyninizde mevcut ve kafeinin yarılanma ömrü 3-7 saat, bu da demek oluyor ki kandaki kafein seviyeleriniz lakin birkaç saatte bir yarıya düşüyor. Kafeinin uyanık kalmadaki rolü düşünüldüğünde bir sabah kahvesi son derece cezbedici. Yanlışsız ölçüde ve hakikat vakitte kullanıldığında kahve, sabah rutininizin memnuniyet verici ve üretkenlik katıcı bir modülü olabilir. Yalnızca öğlenden sonra bir keyif kahvesi için ayartılmışken dikkatli olun!


 
Üst Alt