İsrailli 'NSO Grup' şirketinin geliştirdiği 'Pegasus' isimli casus yazılımın kimi otoriter devletler tarafından kullanıldığı ve ortalarında aktivistler, gazeteciler, iş insanları ve siyasetçilerin bulunduğu çok sayıda kişinin maksat alındığı tez ediliyor.
Bilgi sızıntısı sonucu başlayan araştırma, The Washington Post, The Guardian ve Le Monde'un da ortalarında olduğu 16 medya kuruluşu tarafından gerçekleştirildi.
Sızıntının 50 binden fazla cep telefonu numarasını kapsadığı belirtiliyor.
Yazılımım, maksat alınan kişinin telefona yanıt vermesi halinde dahi yüklenebildiği belirtiliyor.
Amerikan Ulusal Güvenlik Kurumu'nun (NSA) zımnî dokümanlarını ifşa eden eski istihbarat çalışanı Edward Snowden da mevzuyla ilgili bu paylaşımı yaptı: 'Ne yapıyorsanız bırakın ve bunu okuyun. Yılın sızıntı öyküsü olacak'
Araştırmaya katılan medya kuruluşlarından The Guardian gazetesinde yer alan habere nazaran, global olarak maksat alınan gazeteciler ortasında, CNN, The New York Times, Al Jazeera, Le Monde, Bloomberg üzere kuruluşlarda çalışan isimler de yer alıyor.
Washington Post gazetesi, 50 ülkeden 1000 numaranın sahiplerinin belirlenebildiğini aktarıyor. Bu listede Arap kraliyet ailelerinin üyeleri ile 65 iş insanı, 85 aktivist, 189 gazeteci ile ortalarında devlet liderlerinin da olduğu 600'den fazla siyasi yer alıyor.
Numaraların ilişkin olduğu şahıslar üzerinde yapılan araştırma, listenin toplam 10 ülke üzerinde ağırlaştığını gösteriyor. Bu ülkeler; Azerbaycan, Bahreyn, Macaristan, Hindistan, Kazakistan, Fas, Ruanda, Meksika Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri.
"Kaşıkçı cinayetinde kullanıldı" savı
Suudi Arabistan'ın kelam konusu yazılımı, İstanbul'daki konsolosluğunda öldürülen Cemal Kaşıkçı cinayetinde de kullandığı tez ediliyordu. Kaşıkçı'nın bir küme arkadaşı, NSO şirketine İsrail ve Kıbrıs'ta dava açmıştı. Şirket, muhalif isimleri gaye almakta Suudi Arabistan'a yardım etmekle suçlanıyordu.
Çıkan haberlere nazaran casus yazılımla cep telefonlarına ulaşılan bireyler ortasında Kaşıkçı'nın nişanlısı Hatice Cengiz de bulunuyor. Cengiz'in cep telefonuna, Kaşıkçı'nın vefatından dört gün sonra Pegasus yazılımı ile ulaşılmış.
Hindistan hükümeti reddetmişti
Washington Post gazetesi, 'Pegasus' ile sızılan telefon listesinin haber tertipleri ile Forbidden Stories isimli Paris merkezli, kar gayesi gütmeyen bir gazetecilik oluşumu ve Milletlerarası Af Örgütü tarafından paylaşıldığını duyurdu.
Gazete, gerçekte ne kadar bireye ilişkin telefon üzerinde casusluk yapıldığının bilinmediğini lakin listedeki 15 bin numaranın Meksika'yı kapsadığını bildiriyor.
Listede numarası yer aldığı bildirilen isimler ortasında, bir araç yıkama noktasında öldürülen Meksikalı bir hür gazeteci de yer alıyor. Bu gazetecinin telefonu bulunamamıştı.
Hindistan'da yer alan bir araştırmacı gazetecilik sitesi olan The Wire, numaralardan 300'ünün ülkedeki çeşitli gazetecilere, muhalif siyasetçilere, bilim beşerlerine ve aktivistlere ilişkin olduğunu duyurdu.
Hindistan hükümeti 2019 yılında, WhatsApp'ın NSO Grup'a dava açması sonrası, ülke vatandaşlarının casus yazılım ile amaç alındığı tezlerini yalanlamıştı.
Firma tezleri reddediyor
Pegasus yazılımı, sızdığı telefonun tüm özelliklerinin uzaktan kumanda ile denetim edilmesine imkan sağlıyor.
NSO firması Pazar günü yayımlanan haberler sonrası bir açıklama yaparak, haberlerin "desteksiz teoriler ve yanlış çıkarımlar" içerdiğini savundu ve dava açma tehdidinde bulundu.
NSO firması, Cemal Kaşıkçı cinayetinde bu teknolojinin kullanıldığı tezini da yalanladı ve yazılımın sırf "incelenmiş ülkelerin güvenlik güçleri ve istihbarat örgütlerine satıldığını" açıklandı.
Şirket, Pegasus isimli yazılımının Avrupa'daki bir stadyuma düzenlenmesi planlanan bir hücumun engellenmesine ve Meksikalı uyuşturucu baronu El Chapo'nun yakalanmasına katkıda bulunduğunu söylüyor.
BBC Türkçe