Yerkürenin en güçlü manyetik yeri unvanı, son 20 yıldır Florida Eyalet Üniversitesi'nin Ulusal Yüksek Manyetik Alan Laboratuvarı’nda bulunan dev bir metal çubuğa aitti. Daha evvel de olduğu üzere rekor yine kırıldı ve bu sefer unvanı alan küçük bir mıknatıs oldu.
Nature mecmuasında yayınlanan makaleye göre MagLab’da çalışan bilim kişileri, elektromıknatısları çok daha kuvvetli bir formda üretmenin ve daha farklı maksatlarla da kullanabilmenin bir yolunu buldular.
MagLab mühendislerinden Seungyong Hahn, yeni bir kapı açtıklarını belirterek “Bu teknoloji, kompakt yapısı sayesinde yüksek (manyetik) alan tatbikleri için ufku büsbütün değiştirebilecek potansiyele sahip” dedi. Araştırmacıya nazaran bu mıknatıs, kendi meydanında elektronik yerinde silikonun yaptığı tesire benzeri bir tesir yaratacak.
Hahn tarafından yaratılan bu minyatür mıknatıs, 45,5 Tesla şiddetinde manyetik alan oluşturabiliyor. Hastanelerde kullanılan MRI cihazlarının ürettiği manyetik alan ise 2-3 Tesla bandında manyetik alan üretiyor. 45-T isimli eski şampiyon resmi olarak hâlâ unvanını koruyor lakin onun ürettiği alan, 45 Tesla gücünde. Yeni küçük şampiyon ise testlerde rekoru yarım Tesla geliştirmeyi başardı.
Yeni elektromıknatıs, gücünü yeni iletkenlere ve hususî mıknatıs dizaynına borçlu. Süperiletkenler kullanılan 45-T, niyobyum temelli alaşımlar üzerine inşa edilmişti. Yeni ufaklığın imalatında ise daha sonra geliştirilmiş olan nadir baryum bakır oksit kullanıldı. Kısaca REBCO olarak isimlendirilen bu süperiletken, nobiyum temelli bileşenlere nazaran iki kat daha çokça akım taşıyabiliyor. Başkaca mıknatısta kullanılan metal, kağıt inceliğinde ve bant halindeydi.
Son olarak da Hahn, mıknatıstan izolasyon katmanını kaldırdı. Böylelikle izolasyonda yaşanacak sıkıntılar nedeniyle ortaya çıkabilen aksaklıklar da önlenmiş oldu. Üstelik böylelikle süperiletkende çok daha az bakır kullanılması sağlandı.
Yasal düzenlemeler nedeniyle 12 mm genişliğinde üretilen REBCO, 4 mm uzunluğunda kesildi. Çok hassas olan bu unsurun hasar görmesine mani olacak bir yol bulan araştırmacılar, dizaynlarıyla bu sorunu aştı.
Girişimde çalışan bilim kişileri, bu süperiletkenin en kıymetli probleminin homojen olmaması olduğunu belirtirken bu uğraşa hazır olduklarının da altını çizdiler. Artık, bu yeni materyal ve yeni mıknatıs modelinin tasarrufu, üretimi ve performansı konusunda daha ziyade araştırma yapılacak. Mıknatısı aşağıdaki görüntüde görebilirsiniz.
