Bir sinemanın yasaklanmasının ya da sansürlenmesinin altında birçok sebep yatabilir. Bazen içeriğindeki şiddet dozu, bazen politik tutumu sebebiyle yahut içerdiği cinsellik ögeleriyle birtakım sinemalar sinema tarihi boyunca çeşitli ülkelerde sansüre maruz kalmıştır. Baştan söyleyelim bu sinemaların kimileri büsbütün iğrençlik olsun diye çekilmiş, kimileri da belirli bir bildirisi ve alt metni olan sinemalar.
Buyrun içeriğe!
İHTAR: İçerikteki görsellerin birçoğu rahatsız edici özellikler taşımakta olup, bir kısmı da +18'dir.
18. Vefatla Yüzyüze Gelmek (1978) Faces of Death
IMDb: 4.2
"Ölümle Yüzyüze Gelmek", amatör çekim ve televizyonlardaki kimi sahnelerden alınmak üzere, sekiz gerçek vefat sahnesinin derlemesinden oluşuyor.
"Ölümle Yüzyüze Gelmek" tam 46 ülkede yasaklanmış.
17. Bir Sırp Sineması (2010) Srpski Sinema
IMDb: 5.2
Emekli bir porno sinema yıldızı olan Milos, ailesiyle "normal" bir hayat sürdürürken, eski iş arkadaşlarından Lejla bir gün bir teklifle çıkagelir. Milos'un yer almasını istediği "sanat sineması projesi"nde reddedemeyeceği kadar büyük bir para vardır; ancak öte yandan bu işin art yüzü ve ayrıntıları sır üzere saklanmaktadır...
Srdjan Spasojevic'ın Aleksandar Radivojevic ile birlikte senaryosunu kaleme aldığı ve direktörlüğünü üstlendiği sinema ele aldığı bahisler açısından epey sert ve üslup olarak da hiçbir çekincesi olmayan bir üretim.
16. Silent Night, Deadly Night (1984)
IMDb: 5.9
Şimdi 5 yaşındaki Küçük Billy, Noel arifesinde huzurevindeki dedesini ziyarete masraf. Bir orta dedesiyle başbaşa kalan Billy, Noel Baba'nın yalnızca uslu çocuklara ikram getirdiğini, yaramazları ise feci halde cezalandırdığı tarafında vahim bir öykü dinler. Tesadüfe bakın ki, ziyaret sonrası meskene dönerken Noel Baba kostümlü bir hırsız yollarını keser ve anne babasını vahşice öldürür. Yetimhaneye yerleştirilen Billy, sıkı bir disiplinin uygulandığı yerde daima ceza ve azaplara maruz kalır. Billy'nin psikopat bir katile dönüşmesi için gerekli tüm şartlar hazırdır artık...
15. Cannibal Holocaust (1980)
IMDb: 5.8
Gösterime girdiği 1980 yılında içerdiği vahşet, tecavüz ve gerçek hayvan katliamı sahneleriyle büyük reaksiyon toplamıştır. Kimi cinayet ve tecavüz sahnelerinin gerçek sanılması üzerine direktör Deodato tutuklanmış, akabinde direktörün polisleri sinemanın oyuncularla tanıştırmasının akabinde salıverilmiştir.
İtalya, Avustralya ve daha pek çok ülkede yasaklanan Cannibal Holocaust’ın yasağı birtakım ülkelerde ilerleyen yıllarda kaldırılsa da, hala birçok ülkede yayınlanmamakta ve mesken sineması için rastgele bir platformda üretilmemektedir.
14. Sapık Ruhlar (1972) The Possession of Joel Delaney
IMDb: 5.8
Epey varlıklı bir bayan olan Nora, (Shirley Maclaine) bir gün kardeşi Joel'in ruhunu Latin bir hatalının ele geçirdiğin inanır. Erkek kardeşinin Vodoo büyüsü tarafından etkilenmesinden şüphelenir ve Nora ile çocukları için dehşet dolu günler başlar.
13. Salo Ya da Sodom'un 120 Günü (1975) Salò o le 120 giornate di Sodoma
IMDb: 5.9
Sadizm, cinsel sapkınlık ve akla gelmeyecek müthişlikte azaplarla dolu bu sineması izlemeden evvel bir defa daha düşünün deriz zira sahiden rahatsız olabilirsiniz. Konusuna gelecek olursak; Mussolini sonrası İtalya'da yıllardan 1943'tür. Faşist olarak tanınan dört adam Paolo Bonacelli, Giorgio Cataldi, Umberto Quintavalle, Aldo Valetti kurbanlarının bir listesini yapar. Yaşları 12 -18 ortası olan dokuz kız ve erkek çocuğunu kaçırarak bir bölgeye getirirler. Hepsinden de "efendileri"ne tam sadakat istenir. Ve 4 ay (120 gün) boyunca cinsel istismar dahil olmak üzere pek çok azaba maruz bırakılırlar.
Sodom’un 120 Günü izleyici tarafından o denli büyük bir reaksiyonla karşılanır ki, direktör Pasolini Roma’da bir küme öfkeli izleyici tarafından katledilir. Yasaklanan sinemalardan muhtemelen en trajik sonuca sahip olanı olsa gerek.
12. Kanlı Tecavüz (1972) The Last House on the Left
IMDb: 6.0
Wes Craven’ın bu bol kanlı ve rahatsız edici tecavüz sahneleri barındıran birinci sineması sayısız ülkede yasaklansa da şimdi görüntü kasetlerin, sinema sinemaları kadar ağır bir kontrolden geçmemesi sebebiyle yayılması sonucunda kült mertebesine erişir. Yapılan kontrollerin akabinde görüntü kasetleri de yasaklanıp toplansa da, sinema İngiltere’de hiçbir vakit gösterim sertifikası almayı başaramaz.
Avustralya’da ise sinema hiçbir vakit yasaklanmaz lakin kendisine bir distribütör bulmayı başaramadığından gösterime girmez.
11. Pink Flamingos (1972)
IMDb: 6.1
Yazımından kurgusuna, yapımcılığından direktörlüğüne kadar John Waters’a ilişkin olan ve direktörün “Çöp Üçlemesi” ismini verdiği serinin birinci üretimi olan "Pink Flamingos" ensest, mastürbasyon, yamyamlık, tecavüz ve insanın midesini ağzına getiren iğrençlikteki sahnelerine karşın LGBT örgütleri ve eleştirmenler tarafından epey benimsenir.
Sinema başta Avustralya, Norveç ve Kanada’da yasaklansa da bu yasaklar, sinemanın şöhretine gölge düşürmek bir yana dursun, dünya çapındaki popülaritesine katkı sağlayarak onun sinefiller gözünde "kült" mertebesine eriştirdi. Daha sonraki kaset ve DVD’lerin kırpılarak yayınlanması sebebiyle sinemanın yepyeni kurgusuna sahip 1980 devri VHS’leri, koleksiyonerler açısından büyük bir bedele sahip.
10. Mezarına Tüküreceğim (2010) I Spit on Your Grave
IMDb: 6.3
Tutkulu bir bayan müellif, dört adam tarafından tecavüz edilir, azap görür ve vefata terk edilir. Lakin bayan sistemli bir halde bunun intikamını alır. Bu sinemanın içinde bulunan tecavüz sahnesi, sinema tarihinin en rahatsız edici sahnelerinden biri olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Sinema, bayana şiddeti övdüğü gerekçesiyle İskandinav ülkeleri, İrlanda, Batı Almanya ve Kanada'da yasaklanmıştır. Ayrıyeten bu sinemanın de 78 ve 2010 olmak üzere iki versiyonu vardır.
9. The Burning (1981)
IMDb: 6.4
Gişedeki muvaffakiyetini, içerdiği kanlı şiddet sahneleri ve vahşetten alan “slasher” çeşidinin öbür örneklerinden çok da farklı içeriği olmasa da “The Burning”, John Lennon Suikastı ve gençlerin şiddete yönelimi sebebiyle oluşturulan kontrol şurasının kararına kurban sarfiyat ve gösterime girdiği tarihten itibaren tam 30 yıl boyunca yasaklı kalır. Birebir formda sinema İngiltere’de de yasaklanır lakin sinemanın sansürsüz versiyonu kazara VHS formatında konut sinemasına gelir. 2007 yılında ağır şiddet sahneleri kırpılmış halde izleyicisine kavuşan sinemanın imalcisi bugünlerde sayısız taciz savıyla gündeme gelen Hollywood’un efsane ismi Harvey Weinstein.
8. Azap Odası (2008) Martyrs
IMDb: 7.1
Kısa bir mühlet evvel ortadan kaybolan Lucie bir gün tekrar ortaya çıkıverir. Şimdi 10 yaşında olan kızcağızın bedeninde azap izleri bulunur fakat rastgele bir cinsel taarruza ait bulgu yoktur. 1970'li yılların Fransa'sında bu durum merak ve kaygıyla karşılanmıştır. Kimse küçük kızın neden ve nasıl kaçırıldığını anlayamaz. Zira küçük kız konuşmayı unutmuş ve şuuru yarı kapalı bir haldedir. Hastanede Anna isminde bir kızla arkadaşlığı biraz uygun gelse de vakitle olay unutulur üzere olur. Lakin ortadan geçen 15 koca yıl sonra farklı bir gelişme yaşanır. Sıradan bir ailenin kapısı çalar. Konutun babası kapıyı açar ve elinde av tüfeğiyle bekleyen Lucie'yi karşısında bulur. İşkencecisini bulduğuna ikna olan Lucie tetiği çeker. Hit Fransız endişe sineması, sert sahneleri kadar, farklı bir kurguya sahip olan senaryosuyla da ilgi çekiyor...
7. Şeytanın Ölüsü (1981) The Evil Dead
IMDb: 7.5
Sam Raimi’nin, dehşet üstadı H.P. Lovecraft’ın yapıtından referans alarak yarattığı bu bol kanlı ve absürd imal, Amerika Birleşik Devletleri’nde biraz törpülenerek gösterime girmeyi başarsa da, birebir bahtı İngiltere’de uzun müddet yakalayamaz. Kanlı şiddet sahneleri sebebiyle pek çok ülkede yasaklanan The Evil Dead, görüntü kaset furyasından nasiplenir ve sinemanın yepyeni kurgusunu barındıran kasetler sayesinde endişe çeşidinin klasiklerinden biri olur. Gösterime girdikten birkaç yıl sonra ise sinemanın sansürsüz hali gösterime 18 yaş üstü derecelendirilerek gösterime girmeyi başarır.
Babasının yanında çalışmaya dönmek üzere olan Raimi ile taksi sürücülüğü işini bırakan Bruce Campbell’ın ortak çalışması bu sinema, Stephen King’in “en sevdiğim film” kelamı üzerine şöhretine şöhret katar.
6. Teksas Katliamı (1974) The Texas Chain Saw Massacre
IMDb: 7.5
Bir dehşet klasiği olan "Teksas Katliamı", gösterime girdiği yıl yasaklanmış sinemalardan biri. Hatta bir pazarlama stratejisi olarak kullanılan “gerçek hikaye” sloganı sayesinde pek çok izleyiciyi sinema salonlarına çekmeyi başarır. Fakat bir yıl sonra ABD ve İngiltere başta olmak üzere pek çok ülke, içerdiği rahatsız edici vahşet ve azap sahneleri sebebiyle sinemanın gösterimini yasaklar.
5. The Last Temptation of Christ (1988)
IMDb: 7.5
Türkiye’de yasaklanmış sinemalardan biri olan ve Willem Dafoe ve Harvey Keitel’in başarılı oyunculuklarıyla dikkat çeken bu sinemada Hazreti İsa’nın yaşadığı endişe ve ikilemler ön plana çıkıyor. Nazaretli marangoz İsa, Romalılar için çarmıh yapmanın getirdiği suçluluk hissiyle birlikte şeytanın kulağına fısıldadığı ayartıcı sözlerle yoldan çıkacağını hissetmektedir. Bir yandan yeryüzündeki insanlara duyduğu acıma duygusu ruhunu tüketirken başka yandan Tanrı’nın davetine nasıl yanıt vereceğini bilmemesi İsa’yı, içinden nasıl çıkacağını bilmediği karanlık bir boşluğa iter.
4. The Devils (1971)
IMDb: 7.8
"The Devils", Rönesans öncesinde Fransa'da yaşanan din temelli güç ve iktidar çabasını, histerik rahibelerin Rahip Grandier'e olan tutkuları ve gelişen olaylar bağlamında anlatan bir sinema. Sinema o kadar yasak yemiş ki, rivayete nazaran yepyeni halini kimse izlememiş.
3. Freaks (1932)
IMDb: 7.9
Todd Browningin yönettiği 1932 tarihli Ucubeler daha gösterime girmeden büyük bir kıyıma uğrar. Sinemanın ön gösterimi sırasında bir bayan MGM’i (Metro Goldwyn Mayer) izlediği sinemanın düşük yapmasına sebep olduğu gerekçesiyle dava etmekle tehdit eder. Bu tehdit karşısında üretimci firma, orjinal mühleti 90 dakikayı bulan sineması kırparak 64 dakikaya indirir. Bu kesintiye karşın "Freaks", sinemada fizikî deformasyona sahip gerçek sirk çalışanları kullanılması sebebiyle gösterime girdiği yıl büyük reaksiyon alır. Sinemanın rahatsız edici görselliğinden ötürü pek çok izleyici ya salonu terk eder ya da sineması izlerken kötülük geçirir. Sinema tam 30 yıl boyunca İngiltere’de yasaklı kalsa da sonunda 1960’lı yıllarda tekrar keşfedilir ve kendi yarattığı bir alt tıbbın tek ve en âlâ örneği olarak sinema klasikleri ortasındaki yerini alır. Sinemanın kesilen 30 dakikalık kısmı ise ne yazık ki yıllar içerisinde kaybolur.
2. Şeytan (1973) The Exorcist
IMDb: 8.0
Endişe sinemasının kültlerinden olan "The Exorcist" küçük bir kızın, mistik güçler tarafından ele geçirilmesiyle başlıyor.
Yeni sinemasının çekimleri sırasında 12 yaşındaki kızı Regan'ın tuhaf hareketler sergilemeye başladığını fark eden aktris Chris MacNeil, kızını doktora götürür. Hekimler beyninde süreksiz bir hasar olabileceğini söyleseler de bu hadise daha evvel rastlanmamış cinstendir. Bir seri tıbbi testten sonra küçük kızın hiçbir sorunu olmadığı ortaya çıkar. Fakat Regan'ın tuhaf halleri sona erecek üzere değildir. Küçük kız son derece şiddetli bir halde titremekte, garip sesler çıkarıp hiçbir manası olmayan hareketlerde bulunmaktadır. Bu ürkütücü durum karşısında çaresiz kalan Chris, kızını birebir vakitte psikiyatr olan Peder Merrin'e götürür. Peder, Regan'ın içine şeytan girdiğini tespit edecek, aile çaresizce bu durumdan kurtulmaya çalışacaktır.
1. Persepolis (2007)
IMDb: 8.0
Bruce Lee’nin öğrencisi olmak üzere hayallerle dolu olan küçük Marji, ihtilal sonrası her geçen gün muhafazakarlaşan İran’da ömrünün nasıl değiştiğini, özgürlüklerini ve haklarını nasıl kaybettiğini bize siyah beyaz estetik karelerde anlatıyor.
İran’da 6 kıymetli sahnesi sansürlense de gösterime girmeyi başaran Persepolis, İran Farabi Fonu isimli örgütün yazdığı tehditvari mektuba karşın 2007 Cannes Sinema Festivali’nde gösterilir. Fakat birebir durum Bangkok Sinema Festivali’nde de yaşanır ve sinema, şenliğin organizatörleri ile İran Büyükelçiliği’nin yaptığı görüşme sonrasında şenlikten kaldırılır.
İran’da yaşananlar üzerinden üniversal bir özgürlük haykırışı sunan Persepolis’in sinemasıyla birlikte çizgi romanı da başta İslam ülkeleri olmak üzere pek çok yerde ya yasaklanmış ya da belirli kısımları sansüre kurban gitmiştir.