Vucutta Gaz Neden Olur
Vucutta Gaz Nedenleri
Vucutta Gaz
İnsanın sindirim sisteminde oluşan gaz miktarı kişiden kişiye ve gıdalara gore değişir Bu nedenle normal gaz tanımı da zordur Her bireyin sindirim kanalında gaz oluşur fakat gazı cıkartmak utandırıcı ve rahatsız edici olabilir
Aşırı Gaz problemi olanlara aşağıdaki sorular sorulur:
Yemeğinizi hızlı veya stres icinde mi yersiniz ?
Kuru fasulye, lahana ve muz gibi gaz ureten besinleri aşırı tuketir misiniz ?
Sigara , puro icer misiniz?
Gevşek takma dişiniz var mı ?
Eğer bu sorulardan birine cevabınız evet ise Aşırı Gaz problemi ile mucadele etmeniz gerekir
Geğirme, aşırı şişkinlik ve gaz cıkarma sorunlarıyla ile muracaat eden hasta sayısı oldukca fazladır Bu sorun can sıkıcı olmakla beraber, genellikle zararsız ve onlenebilir bir sorundur
BAĞIRSAK GAZININ NEDENLERİ:
Mide bağırsak kanalındaki gaz iki kaynak ile oluşur Biri yutulan hava diğeri ise bağırsakta bulunan zararsız mikroorganizmaların gıda artıklarından oluşturduğu gazdır
Hava yutulması (aerofaji) midedeki gazın en onemli nedenidir Herkes yemek yerken veya su icerken az miktarda hava yutar Fakat hızlı yemek yemek, yemek yerken konuşmak, sakız ciğnemek, sıgara icmek ve gevşek takma diş kullanmak yutulan hava miktarını artırır
Geğirme ile yutulan havanın buyuk bir kısmı mideden ağız yolu ile cıkar, geri kalan gaz ince bağırsaklara gecer, bir kısmı ince bağırsaklarda emilir,geri kalanı kalın bağırsağa gecer ve makattan vucudu terk eder
Kalın bağırsakta bulunan zararsız mikroorganizmalar gıda artıklarından gaz uretir Bu mikroorganizmalar, mide bağırsak kanalının daha yukarı kısımlarında sindirilemeyen kompleks karbonhidratları (şeker, nişasta, lif), selulozu sindirebilir Bu sırada gaz acığa cıkar Herkesin kalın bağırsağında belli oranda zararsız mikroorganizma vardır
Yutulan ve bağırsaklarda uretilen hava miktarı değişkendir Mide ve bağırsaklardaki gazın yaklaşık %99 u nitrojen, oksijen, karbon dioksit, hidrojen ve metandan oluşmaktadır Bu 5 ceşit gazda kokusuzdur Hidrojen ve karbon dioksitin karbonhidratların kalın bağırsak da tam olarak emilmemesinden dolayı yoğun miktarda uretilir Metan gazı ise, ancak insanların %30 unda uretilir Metan gazı uretimi diyet bağımlı değildir, daha cok ailesel (kalıtsal) ozellik gostermektedir Gazın hoş olmayan kokusu hidrojen sulfit, amonyum, indol ve skatol gibi diğer kimyasallara aittir
Cıkarılan gaz miktarının yaklaşık yarısı yutulan havadan meydana gelmektedir Sağlıklı bircok insan, gunde yaklaşık 10 kez gaz cıkarmaktadır Ancak normalden daha cok gaz uretiyor yada gaz ureten yiyecekler fazla miktarda alınıyorsa gunde 50100 kez gaz cıkarılabilir
EN SIK RASTALANAN ŞİKAYETLER
Aşırı gaz şikayeti olan hastalar, genellikle şu belirtilerle başvururlar
Hastalar sabah uyandıklarında karınlarını duz olduğunu ve gun icinde giderek şiştiğinden, hatta elbiselerinin onları rahatsız ettiğinden şikayet ederler Bazı kadınlar menstruel kanama oncesi şikayetlerin artmasından rahatsızdırlar
Geğirme
Bağırsak gazının en sık sebebi yutulan havadır Hızlı yemek yemek, icecekleri kamış kullanarak icmek, sakız ciğnemek, şeker emmek, sigara icmek ve gevşek takma diş kullanmak hava yutmayı kolaylaştırır Geğirti ile midede biriken aşırı gaz, yemek borusuna oradan da ağız yoluyla geri atılması ile oluşur
Bazı bireyler ardı ardına geğirirler Bu tip geğirtinin yenilen ve icilen gıda ile pek bir ilgisi yoktur Asıl neden, psikolojik olarak yutulan aşırı havadır Yutulan bu hava midede fazla miktarda gaz birikimine ve kronik geğirmeye neden olur Bu durum, midenin aşırı gaz urettiği anlamına gelmemelidir
Sosyal olarak rahatsız edici ve kalın bağırsakta oluşan hidrojen ve karbondioksit gazlarının neden olduğu bir şikayettir Bağırsakta tam olarak emilemeyen karbonhidratların (seluloz gibi) kalın bağırsakta bakteriler tarafından parcalanması sırasında oluşurlar Değişik karbonhidratların tam olarak emilememesi normal bir durumdur Bu emilemeyen karbonhidratlara bakterilerin etkisi nedeniyle gaz uretilir
Kuru fasulyenin gaz oluşturma yeteneği iyi bilinmektedir Kuru fasulye ve lentilin icindeki şekerler ince bağırsaktaki enzimler tarafından parcalanmaya direnclidirler Bu şekerler kalın bağırsağa geldiğinde bakteriler tarafından fermente edilirler ve acığa gaz cıkar
Buğday, yulaf, mısır, patates ve bazı sebze ve meyve icindeki karbonhidratlar da kalın bağırsağa kadar tam olarak sindirilmez ve emilmez Buna ek olarak insanların sut icindeki ana şeker olan laktoz a duyarlılıklarıda değişkendir Bir cok erişkinde laktozu parcalayan ana enzim olan laztaz eksikliği gorulur ve bu insanlar laktozu parcalayıp sindiremezler Laktaz enzimi ayrıca yaşla da miktarı azalan bir enzimdir Sağlıklı insanların %4050 si sentetik bir şeker olan sorbitolun emilimini de yapamazlar Her gun 10 gram sorbitol kullanımı (5 adet şekersiz sakız ciğneme) ile gaz uretimi artar
AŞIRI GAZ URETEN YİYECEKLER ŞUNLARDIR:
Karbonhidrat iceren gıdalar gazın oluşumundan sorumludur Yağlar ve protein gaz oluşumuna neden olamaz fakat kokusunu etkileyebilir
Şekerler:
Gaz uretimine neden olan şekerler rafinoz, laktoz, fruktoz ve sorbitoldur
Rafinoz:
Fasulyede fazla miktarda bulunurken lahana, Bruksel lahanası, brokoli, kuşkonmaz, diğer sebzeler ve hububatta az miktarlarda bulunur
Laktoz:
Laktoz sutte bulunan doğal şekerdir Aynı zamanda sut urunlerinde de bulunur (Sut, peynir, krema, dondurma vs)
Fruktoz:
Soğan, enginar, armut ve buğday da bulunur Fruktoz aynı zamanda bazı iceceklerde ve meyve sularında tatlandırıcı olarak kullanılır
Sorbitol:
Doğal olarak meyvelerde bulunur Elma, armut, erik, şeftalide sorbitol vardır Sorbitol aynı zamanda yapay tatlanmdırıcı olarak yemeklerde, sakız ve şekerlerde bulunur
Nişastalar:
Patates, mısır, sehriye ve buğday kalın bağırsakta gaz uretimine neden olur Nişastalar icinde pirinc gaz uretilmesine neden olmaz
TEDAVİ
Geğirme, Şişkinlik Hissini ve Aşırı gaz cıkarmayı azaltmak icin:
Gıda gunluğu tutulur Kişiyi hangi gıdalar etkiliyorsa onu belirlemeye calışılmalıdır
Kişi geğirmek icin kendini zorlamamalıdır
Hava oluşturan yiyeceklerin alımı azaltılmalıdır Fırınlanmış gıdalar, ince cekilmiş kremalar, sulfe ve karbonhidratlı yiyeceklerden kacınılmalıdır
Sigara icme, sakız ciğneme, şeker emme, icecekleri kamış kullanarak icme veya dar ağızlı şişelerden icme uygulamalarından kacınılmalıdır
Duzenli yemek yeme
Her oğunlerde eşit oranlarda yemek yenilmelidir
Hızlı yemek yemekten kacınılmalıdır
Gevşek takma dişler duzeltilmelidir
Yemekten hemen sonra yatılmamalıdır
Yağdan zengin gıdalar, kızartmalar, krema ve soslu yiyecekler ve hamur işlerinden kacınılmalıdır (Yağ kısıtlaması ile sindirim sistemi uzerine duşen yuk azalır ve uretilen gaz miktarı da azalır)
Kabızlık sorunu yok ise gaz ve şişkinliğe neden olan lifli gıdalardan kacınılmalıdır
Duzenli fiziksel egzersiz yapılmalıdır
Kişi kendini kotu hissettiren yiyecekler yememeli (yiyeceklere herkesin toleransı farklıdır)
Sut ve urunleri tolere edebilecek miktarda tuketilmeli (Laktaz eksikliği olanlar ancak yarım bardak sut veya yoğurdu tolere ederler)
Diyet urunleri, sorbitol, mannitol gibi diabetik urunleri iceren yiyecekle, şekersiz (tatlandırıcı ile yapılmış) sakız ve tatlılar fazla tuketilmemeli
Aktive komur (karbon) tablet veya kapsuller kullanılabilir Bunlar geniş yuzeylerinde gaz toplarlar (Komur, dışkıya siyah renk verir) (aktive karbon ilac olarak eczanelerde satılır)
Simetikon iceren urunler kullanılabilir Simetikon yuzey gerimlerini duşurerek gaz partikullerini parcalar
Vucutta Gaz Nedenleri
Vucutta Gaz
İnsanın sindirim sisteminde oluşan gaz miktarı kişiden kişiye ve gıdalara gore değişir Bu nedenle normal gaz tanımı da zordur Her bireyin sindirim kanalında gaz oluşur fakat gazı cıkartmak utandırıcı ve rahatsız edici olabilir
Aşırı Gaz problemi olanlara aşağıdaki sorular sorulur:
Yemeğinizi hızlı veya stres icinde mi yersiniz ?
Kuru fasulye, lahana ve muz gibi gaz ureten besinleri aşırı tuketir misiniz ?
Sigara , puro icer misiniz?
Gevşek takma dişiniz var mı ?
Eğer bu sorulardan birine cevabınız evet ise Aşırı Gaz problemi ile mucadele etmeniz gerekir
Geğirme, aşırı şişkinlik ve gaz cıkarma sorunlarıyla ile muracaat eden hasta sayısı oldukca fazladır Bu sorun can sıkıcı olmakla beraber, genellikle zararsız ve onlenebilir bir sorundur
BAĞIRSAK GAZININ NEDENLERİ:
Mide bağırsak kanalındaki gaz iki kaynak ile oluşur Biri yutulan hava diğeri ise bağırsakta bulunan zararsız mikroorganizmaların gıda artıklarından oluşturduğu gazdır
Hava yutulması (aerofaji) midedeki gazın en onemli nedenidir Herkes yemek yerken veya su icerken az miktarda hava yutar Fakat hızlı yemek yemek, yemek yerken konuşmak, sakız ciğnemek, sıgara icmek ve gevşek takma diş kullanmak yutulan hava miktarını artırır
Geğirme ile yutulan havanın buyuk bir kısmı mideden ağız yolu ile cıkar, geri kalan gaz ince bağırsaklara gecer, bir kısmı ince bağırsaklarda emilir,geri kalanı kalın bağırsağa gecer ve makattan vucudu terk eder
Kalın bağırsakta bulunan zararsız mikroorganizmalar gıda artıklarından gaz uretir Bu mikroorganizmalar, mide bağırsak kanalının daha yukarı kısımlarında sindirilemeyen kompleks karbonhidratları (şeker, nişasta, lif), selulozu sindirebilir Bu sırada gaz acığa cıkar Herkesin kalın bağırsağında belli oranda zararsız mikroorganizma vardır
Yutulan ve bağırsaklarda uretilen hava miktarı değişkendir Mide ve bağırsaklardaki gazın yaklaşık %99 u nitrojen, oksijen, karbon dioksit, hidrojen ve metandan oluşmaktadır Bu 5 ceşit gazda kokusuzdur Hidrojen ve karbon dioksitin karbonhidratların kalın bağırsak da tam olarak emilmemesinden dolayı yoğun miktarda uretilir Metan gazı ise, ancak insanların %30 unda uretilir Metan gazı uretimi diyet bağımlı değildir, daha cok ailesel (kalıtsal) ozellik gostermektedir Gazın hoş olmayan kokusu hidrojen sulfit, amonyum, indol ve skatol gibi diğer kimyasallara aittir
Cıkarılan gaz miktarının yaklaşık yarısı yutulan havadan meydana gelmektedir Sağlıklı bircok insan, gunde yaklaşık 10 kez gaz cıkarmaktadır Ancak normalden daha cok gaz uretiyor yada gaz ureten yiyecekler fazla miktarda alınıyorsa gunde 50100 kez gaz cıkarılabilir
EN SIK RASTALANAN ŞİKAYETLER
Aşırı gaz şikayeti olan hastalar, genellikle şu belirtilerle başvururlar
Hastalar sabah uyandıklarında karınlarını duz olduğunu ve gun icinde giderek şiştiğinden, hatta elbiselerinin onları rahatsız ettiğinden şikayet ederler Bazı kadınlar menstruel kanama oncesi şikayetlerin artmasından rahatsızdırlar
Geğirme
Bağırsak gazının en sık sebebi yutulan havadır Hızlı yemek yemek, icecekleri kamış kullanarak icmek, sakız ciğnemek, şeker emmek, sigara icmek ve gevşek takma diş kullanmak hava yutmayı kolaylaştırır Geğirti ile midede biriken aşırı gaz, yemek borusuna oradan da ağız yoluyla geri atılması ile oluşur
Bazı bireyler ardı ardına geğirirler Bu tip geğirtinin yenilen ve icilen gıda ile pek bir ilgisi yoktur Asıl neden, psikolojik olarak yutulan aşırı havadır Yutulan bu hava midede fazla miktarda gaz birikimine ve kronik geğirmeye neden olur Bu durum, midenin aşırı gaz urettiği anlamına gelmemelidir
Sosyal olarak rahatsız edici ve kalın bağırsakta oluşan hidrojen ve karbondioksit gazlarının neden olduğu bir şikayettir Bağırsakta tam olarak emilemeyen karbonhidratların (seluloz gibi) kalın bağırsakta bakteriler tarafından parcalanması sırasında oluşurlar Değişik karbonhidratların tam olarak emilememesi normal bir durumdur Bu emilemeyen karbonhidratlara bakterilerin etkisi nedeniyle gaz uretilir
Kuru fasulyenin gaz oluşturma yeteneği iyi bilinmektedir Kuru fasulye ve lentilin icindeki şekerler ince bağırsaktaki enzimler tarafından parcalanmaya direnclidirler Bu şekerler kalın bağırsağa geldiğinde bakteriler tarafından fermente edilirler ve acığa gaz cıkar
Buğday, yulaf, mısır, patates ve bazı sebze ve meyve icindeki karbonhidratlar da kalın bağırsağa kadar tam olarak sindirilmez ve emilmez Buna ek olarak insanların sut icindeki ana şeker olan laktoz a duyarlılıklarıda değişkendir Bir cok erişkinde laktozu parcalayan ana enzim olan laztaz eksikliği gorulur ve bu insanlar laktozu parcalayıp sindiremezler Laktaz enzimi ayrıca yaşla da miktarı azalan bir enzimdir Sağlıklı insanların %4050 si sentetik bir şeker olan sorbitolun emilimini de yapamazlar Her gun 10 gram sorbitol kullanımı (5 adet şekersiz sakız ciğneme) ile gaz uretimi artar
AŞIRI GAZ URETEN YİYECEKLER ŞUNLARDIR:
Karbonhidrat iceren gıdalar gazın oluşumundan sorumludur Yağlar ve protein gaz oluşumuna neden olamaz fakat kokusunu etkileyebilir
Şekerler:
Gaz uretimine neden olan şekerler rafinoz, laktoz, fruktoz ve sorbitoldur
Rafinoz:
Fasulyede fazla miktarda bulunurken lahana, Bruksel lahanası, brokoli, kuşkonmaz, diğer sebzeler ve hububatta az miktarlarda bulunur
Laktoz:
Laktoz sutte bulunan doğal şekerdir Aynı zamanda sut urunlerinde de bulunur (Sut, peynir, krema, dondurma vs)
Fruktoz:
Soğan, enginar, armut ve buğday da bulunur Fruktoz aynı zamanda bazı iceceklerde ve meyve sularında tatlandırıcı olarak kullanılır
Sorbitol:
Doğal olarak meyvelerde bulunur Elma, armut, erik, şeftalide sorbitol vardır Sorbitol aynı zamanda yapay tatlanmdırıcı olarak yemeklerde, sakız ve şekerlerde bulunur
Nişastalar:
Patates, mısır, sehriye ve buğday kalın bağırsakta gaz uretimine neden olur Nişastalar icinde pirinc gaz uretilmesine neden olmaz
TEDAVİ
Geğirme, Şişkinlik Hissini ve Aşırı gaz cıkarmayı azaltmak icin:
Gıda gunluğu tutulur Kişiyi hangi gıdalar etkiliyorsa onu belirlemeye calışılmalıdır
Kişi geğirmek icin kendini zorlamamalıdır
Hava oluşturan yiyeceklerin alımı azaltılmalıdır Fırınlanmış gıdalar, ince cekilmiş kremalar, sulfe ve karbonhidratlı yiyeceklerden kacınılmalıdır
Sigara icme, sakız ciğneme, şeker emme, icecekleri kamış kullanarak icme veya dar ağızlı şişelerden icme uygulamalarından kacınılmalıdır
Duzenli yemek yeme
Her oğunlerde eşit oranlarda yemek yenilmelidir
Hızlı yemek yemekten kacınılmalıdır
Gevşek takma dişler duzeltilmelidir
Yemekten hemen sonra yatılmamalıdır
Yağdan zengin gıdalar, kızartmalar, krema ve soslu yiyecekler ve hamur işlerinden kacınılmalıdır (Yağ kısıtlaması ile sindirim sistemi uzerine duşen yuk azalır ve uretilen gaz miktarı da azalır)
Kabızlık sorunu yok ise gaz ve şişkinliğe neden olan lifli gıdalardan kacınılmalıdır
Duzenli fiziksel egzersiz yapılmalıdır
Kişi kendini kotu hissettiren yiyecekler yememeli (yiyeceklere herkesin toleransı farklıdır)
Sut ve urunleri tolere edebilecek miktarda tuketilmeli (Laktaz eksikliği olanlar ancak yarım bardak sut veya yoğurdu tolere ederler)
Diyet urunleri, sorbitol, mannitol gibi diabetik urunleri iceren yiyecekle, şekersiz (tatlandırıcı ile yapılmış) sakız ve tatlılar fazla tuketilmemeli
Aktive komur (karbon) tablet veya kapsuller kullanılabilir Bunlar geniş yuzeylerinde gaz toplarlar (Komur, dışkıya siyah renk verir) (aktive karbon ilac olarak eczanelerde satılır)
Simetikon iceren urunler kullanılabilir Simetikon yuzey gerimlerini duşurerek gaz partikullerini parcalar