Evlat Marazları arasında yaygın olarak görülebilen havale, her ana ve pederin bilinçli olması gereken bir mevzudur. Havale nöbeti sırasında yanlış bir müdahalede bulunmamak için bilinmesi gereken değerli malumatları sizlere derledik. Evet havale nöbetindeki evlada birinci olarak ne yapılmalı, ne yapılmamalı? Ateşli havale neden olur? Havale sonrası kalıcı hasar görülür mü? Çocuklarda havale belirtileri ve nedenleri neler?
Ana ve pederlerin çocukluk devrinde görülebilen illetler arasında en çok korktukları ve evham yaptıkları havale nöbeti, ateşle birlikte görülebilen bilinç kaybı ya da ateşlenmeden kasılmalarla kendini gösteren bilinç kaybı eşliğinde ortaya çıkar. Havale geçiren evlatların münhasıran de ateşlenmeye meyilli ya da ailesel manada genetik yatkınlığı bulunanların 6 ay ile 6 yaş aralığında görülme riskinin daha ziyade olduğu bilinmektedir. Dimağda olması gereken elektrik akımlarının alışılagelmiş seyrinde gitmemesi sebebiyle bedensel hareketlerde, hislerde ve davranışlarda meydana gelebilen muvakkat değişiklikler havale (Konvülziyon) olarak tanımlanmaktadır. Süratli ve şiddetli hareketler neticesinde ortaya çıkan bu nöbet durumu bilinç kaybına da neden olarak kimi sorunları beraberinde getirebilmektedir. Pekala bu denli kıymetli bir sorun olan havale hakkında bilmemiz gerekenler neler? Bilirkişisinden çok değerli malumatlar...
ATEŞLİ HAVALE (FEBRİL KONVÜLZİYON) NEDİR? HAVALE NE KADAR SÜRER?
Vücut ısısının birdenbire yükselmesinin neden olduğu ateşli havale durumu, kişinin vücudunu denetim edemeden sergilediği hareketler ve bilinç kaybı sonucunda ortaya çıkar. Ana ve pederlerin evlatlarında ateşli havaleden şüphelenebilmesi için birinci olarak evladın gözlerinde içe dönme, vücudunda kalınlaşma, kol ve bacaklarında istem dışı hareket ya da kasılma üzere belirtileri görmesi gerekir.
Yaklaşık 1-5 dk arasında geçirilen bu nöbetler için yapılan araştırmalarda ateşli havalenin sonrasında rastgele bir kalıcı tesirinin olmadığı gözlemlenmiştir.
Bebeklik periyodunda geçirilen havale nöbetinin ilerleyen devirlerde tekrarlama mümkünlüğünün hiç geçirmeyenlere nazaran daha çokça olduğu bilinmektedir.
(FEBRİL KONVÜLZİYON) ATEŞLİ HAVALE NEDEN OLUR?
Yüksek ateş eşliğinde girilen havale nöbetinin nedenlerine baktığımızda viral yahut bakteriyel enfeksiyonların tesirli olduğunu söyleyebiliriz. Orta kulak ve bademcik iltihapları, menenjit ve zatürre üzere birtakım marazlar vücut üzerinde ateşlenmeye yol açabilir.
ATEŞLİ HAVALE BELİRTİLERİ:
- Gözleri sırf bir tarafa odaklayarak bakma,
- Vücut hareketlerinde kasılma,
- Ağızdan köpük köpük salya gelmesi,
- Morarma,
- İdrar ve dışkı kaçırma,
- Bilinç kaybı üzere belirtiler ateşli havalenin en yaygın göstergelerindendir.
HAVALE GEÇİREN EVLADA BIRINCI NASIL MÜDAHALE EDİLMELİ?
Nöbet geçiren evlatları önünde evhamlanan anne ve pederlerin bu durumda yapması gereken birinci şey, evhamlarını ve tedirginliklerini bir kenara bırakarak soğukkanlı olmalarıdır. Akabinde nöbet müddetini hesap edebilmek için saate bakıldıktan sonra sert olmayan bir yere baş kısmını yana bakacak biçimde yatırdıktan sonra vücudun geri kalanı aşağıya bakmalıdır.
Su bile olsa o esnada yiyecek ya da içecek mutlaka verilmemelidir. Aksi halde boğulma tehlikesiyle karşı zıdda olunabilir. Şayet ağız içerisinde bir şey varsa da parmağınızla çengel üzere yaparak kıvırma hareketi ile ağzını boşaltmalısınız.
Nöbet bittikten sonra biraz sakin kalabilmesi için yeniden başı yana bakacak üzere altına yastık koyup uyumasını isteyebilirsiniz. Birinci müdahale sonrasında gerekli bilgiyi almak için hekiminizi arayabilirsiniz. Şayet doktora ulaşamadıysanız bu sırada vücudu ıslak bezle silip ateşin hafiflemesi sağlanmaya çalışılabilir.
Ateşi düşürmek için banyo yaptırmak yeterli bir fikir olmayabilir. Nedeni ise bir defa daha tekrarlama riski olabilen nöbette su yutma durumunun olabileceğidir.
15 dakikadan uzun süren nöbetlerde muhakkak 112 aranmalıdır. Şayet daha öncesinde bu durum yani ateşli havale gerçekleşmişse hekimin makul gördüğü havale önleyici ilaçlar kullanılabilir.
HAVALE GEÇİRİLDİĞİNDE MUHAKKAK YAPILMAMASI GEREKEN DAVRANIŞLAR
- Nöbet geçiren kişinin kendine gelmesi için bilinçsizce kolonya dökme üzere davranışlarda bulunulmamalıdır. Gözlerini koruyamadığı için riskli bir davranış olabilir.
- Kolların ve bacakların muhite zarar vermemesi için sert bir halde tutulmaması gerekir. Aksi takdirde kaz yırtıkları ve kemik kırılmaları oluşabilir.
- Hekim iyi görmediyse başınıza nazaran ilaç ya da ateş düşürücüler kullanılmamalıdır.
- Yiyecek ya da içecek mutlaka verilmemelidir.