ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), kısa bir müddet evvel Mars'ta kritik değer arz eden bir vazife başlattı. Bundan aylar evvel uzaya gönderilen Perseverance (Azim) isimli keşif aracını Mars'a indirmeyi başaran NASA, bu keşif aracıyla Mars'ta ömrün mümkün olup olmayacağına ait izler arayacak. Elde edilecek bulgular, Mars'ta daha evvelden hayat olup olmadığına dair de kıymetli bilgiler sağlamış olacak.
NASA'nın bu kadar kıymetli bir vazife yürütüyor, ayrıyeten bu misyonun uzayda gerçekleşiyor oluşu, kullanılan teknolojilerin çağının ötesinde olduğunu düşündürüyor. Sonuçta Kızıl Gezegen'e gidip, otonom iniş gerçekleştirip, data toplayarak bu bilgileri Dünya'ya ulaştırmak pek de kolay bir şey olmasa gerek. Lakin durum pek de bu türlü değilmiş üzere görünüyor. Çünkü NASA'nın, Perseverance'te artık demode hale gelmiş olan bir işlemci kullandığı açığa çıktı.
Perseverance, gücünü 1998 model iMac G3'te kullanılan PowerPC 750'den alıyor
New Scientist'te yer alan bir habere nazaran NASA, Perseverance'te PowerPC 750 işlemci kullandı. Bu işlemci, 1998 yılında piyasaya sürülen Apple iMac G3'e hayat vermişti. Pekala NASA, o yıllar için değerli özellikler sunuyor olsa da artık tüketici elektroniği eser kümesinde tercih edilmeyen bu işlemciyi neden kullanıyor?
PowerPC 750, tek çekirdekli yapısında 233 MHz üzere çok düşük düzeyde sürat sunuyor. Sonuçta bugün piyasaya sürülen işlemcilerde 8 çekirdek ve 5.0 GHz sürat standart hale gelmeye başladı. Haliyle NASA, çok daha süratli bir işlemci tercihinde bulunarak işleri kolaylaştırabilirken, bundan yaklaşık 23 yıl evvel kullanılan bir işlemciyi tercih etmiş durumda. Lakin bu işlemciyi özel kılan bir durum var. İşte NASA, bu özel durumdan faydalanmak için Power PC 750'yi tercih ediyor. Yalnız, tek neden de bu özel durum değil.
Motorola tarafından üretilen PowerPC 750, bugün en yeni işlemcilerde bulunan dinamik iddia özelliğini kullanabilen birinci işlemciydi. Bu özellik, işlemci verimliliğini artırmak için eğitiliyor ve bir sonraki süreç için iddiada bulunulmasını sağlıyordu. Geliştiriciler, işlemciye ne kadar çok bilgi işlerlerse, gerçek süreçlerdeki hakikat kestirim mümkünlüğü da o derecede artıyordu. Yalnız NASA; Perseverance'te kullandığı işlemciyi üstte kullandığınız dizaynda kullanmıyor.
Havacılık ve savunma sanayi teknolojileri üzerinde çalışan İngiliz şirketi BAE Systems, NASA'nın kullanacağı işlemcilere özel bir süreç uyguluyor. Yapılan bu süreç, PowerPC 750'nin çok yüksek düzeyde radyasyona güçlü hale gelmesini sağlıyor. Ayrıyeten bu işlemci, yapılan süreçler sonrasında da 125 santigrat derece üzere yüksek sıcaklıklarda kullanılabilir oluyor. Bu özelleştirilmiş PowerPC 750'ye de "RAD750" deniliyor. Mevzuyla ilgili açıklamalarda bulunan BAE Systems yetkililerinden James LaRosa, bu türlü bir sürecin uygulanmaması durumunda aygıtların bozulabileceğini tabir ediyor.
NASA bundan yıllar evvel PowerPC 750 ile ilgili kimi açıklamalarda bulunmuştu. Matt Lemke tarafından yapılan açıklamalarda, bu işlemcinin Intel Core i5 ya da akıllı telefonlarda kullanılan işlemcilerden çok daha yavaş olduğu belirtilmiş fakat buradaki sıkıntının para ya da sürat olmadığı söylenmişti. Bu işlemcinin daha evvel de kullanıldığını ve sağlamlık ile güvenilirlik açısından kendini ispatladığını vurgulayan Lemke, bu tıp projelerde kullanılan bir bileşenin işe yarayıp yaramayacağı konusunun daha olduğunun altını çizmişti. Yani NASA, 3 milyar dolarlık uzay misyonunda risk almadan, daha evvel kullandığı bileşenlerle yoluna devam etmeyi tercih etmiş durumda.
Bu ortada; PowerPC 750, sadece NASA tarafından kullanılmıyor. Dünya yörüngesinde bulunan ve GPS, hava durumu, yeryüzü gözleme üzere farklı maksatlar uğruna kullanılan en az 100 uyduda bu işlemci bulunuyor. Öte yandan, askeri maksatla kullanılan uydularda da yeniden PowerPC 750'lerden faydalanılıyor. Yani bu çeşit bir tercih, rastgele alınmış bir karar değil...