Dudak tümörlerinde biyopsi nasıl yapılır?
Genellikle hem anormal görünümlü alanı hem de sağlıklı dokuyu içeren bir parça bistüri veya başka aletler yardımı ile alınır ve bozulmayı önlemek için özel sıvılar içeren bir kaba konup patoloji laboratuvarına gönderilir.
Bu işlem genellikle lokal anestezi altında hastanın canını yakmadan yapılır. Kimi zaman lezyonun tamamını da çıkartmak söz konusu olabilir. Buna hekim karar verecektir.
Biyopsi sonrası hasta, günlük yaşantısına devam edebilir, sadece bir süre yumuşak ve soğuk besinler ile beslenmesi öğütlenir.
Biyopsi, esas olarak kulak burun boğaz uzmanları tarafından yapılır. Bunun yanı sıra dermatologlar ve kimi zaman da pratisyen hekimler ile diş hekimleri de biyopsi yapabilir. Ancak dokuyu inceleyecek olan her zaman patoloji uzmanıdır.
Dudak kanseri teşhisi için biyopsi şart mı ve biyopsi almak tümörün yayılımını arttırır mı?
Biyopsi almak, tümörün yayılmasına yol açan ve hastaya zarar veren bir işlem değildir. Aksine en doğru tedaviyi bir an önce uygulayabilmek için öncelikle hastalığın adının konması, biyopsi ile mümkündür.
Bu sebeple doğru tanı için biyopsi şarttır. Biyopsi öncesi sadece kanser şüphesinden söz edebiliriz.
Dudak kanserinde evreleme (TNM Sınıflaması) nasıl yapılır?
Tıpta TNM sınıflaması olarak bilinen bu sistemi klinisyenler, hastalığın evresini belirtmek ve prognozu (hastalığın seyri, gidişatı hakkındaki öngörü) tahmin etmek ve sonuçta hasta için en uygun tedaviyi planlamak amacıyla kullanılmaktadırlar.
T; tümörün kaynaklandığı yerdeki boyutu,
N; baş boyun bölgesindeki tümörler için boyun lenf bezelerine metastaz yapmış (sıçramış) olan tümörün boyutu ve durumu,
M; boynun ötesinde, uzak organlarda çoğu kez kan yoluyla metastaz varlığını gösteririr.
Örneğin T1 N0 M0 dudak tümörü, dudak üzerinde en geniş boyutu 2cm’den ufak, boyundaki lenf bezelerine sıçramamış, uzak organlara sıçramamış tümör anlamına gelir. Başka bir sınıflama ile ‘stage’ (evre) 1 yani, en erken evre tümör demektir.
Bu sınıflamada;
T: 1’den 4’e N: 0’dan 3’e
M: 0 veya 1 şeklinde ifade edilmektedir.
Bu üç harften hastalığın seyrine ilişkin en belirleyicisi M (kan yoluyla veya uzak bölgelere hastalığın yayılımı) olmaktadır. Uzak organlara metastaz varlığında M1 olmakta, bu da, diğer sınıflama olan ’stage’ (evre) 4C, yani en son evre hastalık anlamına gelmektedir.
Dudak ve ağız boşluğu kanserlerinde evreleme nasıl yapılır?
Bütün dünyada hekimler arasında kanserin vücuttaki yaygınlığını yani, evresini rapor etmek için kullanılan geçerli sınıflama TNM sınıflaması ve buna bağlantılı olarak ’staging’ (evreleme) dir.
Buna göre;
T; tümörün kaynaklandığı yerdeki boyutu ve yayılımını,
N; baş boyun bölgesindeki tümörler için boyun lenf bezelerinde metastaz (sıçrama) varlığı, metastaz yapmış ise metastazlı lenf bezelerinin sayısı ve boyutunu,
M; boynun ötesinde, uzak organlarda (akciğer, kemik, beyin ve karaciğer) çoğu kez kan yoluyla metastaz olup olmadığını belirtir.
T Kategorisi
Tis:İn situ kanser. Yani kanser, epitel adı verilen döşeyici tabakada çok yüzeydedir ve yayılması için gereken lenf ve kan damarlarına ulaşmamıştır.
T1: Tümörün en büyük boyutu 2cm’den küçüktür.
T2: Tümör boyutu 2cm ile 4cm arasındadır.
T3: Tümör boyutu 4cm’den büyüktür.
T4: Tümör ağız boşluğuna komşu yapılara uzanmıştır.
T4a: Alt çene kemiği (mandibula), üst çene kemiği (maksilla), yüz ve boyun cildine uzanmıştır,
T4b: Tümör, kafatasının alt kısmında ‘kafatabanı’ denilen bölgedeki kemiklere veya karotis ya da karotid arter denilen şah damarına uzanmış ve onu sarmıştır.
N Kategorisi
N0: Boyun lenf bezelerinde saptanabilen bir metastaz yok.
N1: Boyunda, ağız içindeki tümörle aynı tarafta (sağ veya sol), 3cm’den küçük tek bir metastazlı lenf bezi var.
N2a: Boyunda, ağız içindeki tümörle aynı tarafta 3 cm’den büyük, 6 cm’den küçük metastazlı tek bir lenf bezesi var.
N2b: Boyunda, ağız içindeki tümörle aynı tarafta 6 cm’den küçük metastazlı birden fazla lenf bezesi var.
N2c: Boyunda, ağız içindeki tümörün karşı tarafında (örneğin tümör ağız içinde soldaysa boynun sağ tarafında) 6 cm’den küçük metastazlı lenf bezesi var.
N3: Boyunda herhangi bir tarafta 6 cm’den büyük metastazlı lenf nodu var.
M Kategorisi
M0: Uzak organlara metastaz (sıçrama) yok.
M1: Boynun ötesinde, uzak organlarda (akciğer, kemik, beyin ve karaciğer) çoğu kez kan yoluyla metastaz (sıçrama) var.
Evreleme (Staging)
Nihai evreleme, hastaya özgü T, N ve M sınıflamalarının birleşimini ifade eder. Örneğin T1 N0 M0 bir tümör en erken evre, yani, evre 1’dir. Öte yandan beyin veya akciğer gibi uzak organlara sıçramış bir tümör evre 4c (en ileri evre) olarak adlandırılır.
** Önemli Not: Bu karmaşık sınıflama hastalar için kafa karıştırıcı olabilir. Kafanızda oluşabilecek soruları hekiminize danışınız.