Koronavirüs aşılarının üretim kapasitesini artırmak için fikri mülkiyet hakkının kaldırılmasına yönelik davetler artarken BioNTech'in kurucu ortağı Dr. Türeci'den bir açıklama geldi.
Kovid-19 salgınını daha süratli bitirebilmek ismine aşılar üzerindeki fikri mülkiyet haklarını koruyan patentlerin kaldırılması; ABD'nin takviye açıklamasıyla tekrar gündemin birinci sıralarına yerleşti.
Pfizer ile koronavirüs aşısı üreten Alman biyoteknoloji firması BioNTech'in kurucularından Dr. Hasret Türeci ise ortağı Prof. Dr. Uğur Şahin gibi bu bahse pek sıcak bakmıyor.
Gazete Duvar'ın haberine nazaran Türeci, bunun makûs bir fikir olduğunu, hayata geçirilse dahi gelecek 12 ay içinde hazır edilebilecek aşı dozu ölçüsünün artmasını sağlamayacağını söyledi:
"Patentler aşıların, kelam gelimi bizim aşımızın üretimi konusunda sonlandırıcı faktörler değil. Aşı üretiminde bir dizi kıymetli etken var. Örneğin bizim üretim sürecimiz 50 binden fazla adım içeriyor, ki aşımızın güvenliğini ve müdafaa oranını garanti altına almak için bunların hepsinin gerçek uygulanması gerekiyor. Tecrübeli işçi, özel tesisler, ham hususa erişim gerekiyor. Hasebiyle patentlerin askıya alınması bu mevzuyu çözmeyecek. Aşı üreticileri açısından, bunu uyumlu bir biçimde ve memleketler arası çapta yapabilmek için yasal, idari ve organizasyonel tahlillerin daha değerli olduğuna inanıyoruz."
Türeci, "Yani bunun makus bir fikir olduğunu mu düşünüyorsunuz?" sorusuna ise "Evet" diyerek şöyle devam etti:
"Önümüzeki 12 ay içinde elimizde olabilecek aşı dozunun sayısını artırmayacak. Muhtemelen, üretimde kaosun artmasına yol açacak."
Kimi ülkeler destekliyor, kimileri karşı çıkıyor
ABD Lideri Joe Biden, aşılarla ilgili fikri mülkiyet hakları konusunda ülkesinin tavrında değişikliğe giderek, bu hakların kaldırılması fikrine dayanağını tabir etti. AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen de ABD'nin dayanak verdiği bir fikri tartışmaya hazır olduklarını lisana getirdi.
Rusya önderi Vladimir Putin, Kovid-19 aşılarının fikri mülkiyetinin kaldırılmasını desteklemeye hazır olduklarını belirtti.
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Genel Yöneticisi Tedros Adhanom Ghebreyesus da "Bu, Kovid-19 ile gayrette muazzam bir an" ifadesiyle dayanağını lisana getirdi.
Dünya Ticaret Örgütü, en az 100 ülkenin desteklediği Kovid-19 aşıları ve ilaçları üzerindeki fikri mülkiyet haklarının kaldırılması için teklif hazırlanmasını istiyor.
Bu türlü bir durumda birçok ülkenin aşıları üretme imkanına sahip olacağı belirtiliyor.
Fakat birçok aşı üreticisi firma, aşı geliştirme çalıştırmalarına büyük yatırım yaptıklarını belirterek ve aşıların üretiminde kalitenin düşebileceğini münasebet göstererek bu türlü bir teklife karşı çıkıyor.