Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi'ndeki bilim kişileri, geçmişte İstanbul ve etrafında yaşanan zelzeleleri inceledikten sonra İstanbul'un güneyindeki Kuzey Anadolu Fayı'nda da 7'nin üzerinde sarsıntılar beklediklerini belirtti.
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü, yaptığı araştırmalar sonucunda İstanbul'da büyük bir zelzelenin beklendiğini bildirdi. Son 1500 yılda gerçekleşen sarsıntıların olgularıyla hazırlanan makalenin muharrirleri arasında Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü Yöneticisi Prof. Dr. Haluk Özener, Jeodezi Anabilim Kolu talim üyeleri Doç. Dr. Fatih Bulut, Doç. Dr. Aslı Yanlışsız, İTÜ Jeoloji Mühendisliği Kısmı tedrisat üyesi Prof. Dr. Cenk Yaltırak ve Ankara Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği tedrisat üyesi Prof. Dr. Bahadır Aktuğ nokta aldı.
Araştırmada bölge alan bilim kişilerinden Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü Jeodezi Anabilim Kısmı talim üyesi Doç. Dr. Fatih Bulut, ellerindeki olgular sonucunda fayın en son ne vakit kırıldığı ve bir sonraki kırılmada ne kadar kuvvet açığa çıkaracağı malumatlarına ulaştıklarını bildirdi. Bulut, açıklamalarına şu tabirlerle devam etti:
"Bu parametreleri bulmak için tarihi sarsıntılara, Marmara Denizi'ndeki fayların yapısına ve GPS yoluyla da yeryüzünün yanal olarak yılda ne kadar hareket biriktirdiğine baktık zira, Kuzey Anadolu Fayı yanal bir sistem. Bu bulguları birleştirdiğimizde şöyle bir sonuç ortaya çıkıyor. Bir fay segmentinin oluşturacağı zelzele büyüklüğü o segmentin uzunluğu, derinliği ve üzerinde biriktirdiği hareket ölçüsünün bir fonksiyonudur. Örneğin harekete geçecek segmentin uzunluğunu ve derinliğini yaptığımız jeolojik ve sismolojik çalışmalar ışığında biliyoruz. Jeodezik donelere nazaran, 250 yıl evvel kırılan bir fay segmenti yılda yaklaşık 1 santimetre hareket biriktiriyorsa, şu anda harekete geçse zelzele anında fay üzerinde ortalama 2,5 santimetrelik bir yan değiştirme oluşturur."
Son 500 yılın ehemmiyetine de vurgu yapan Bulut, bu sürecin Marmara Denizi'ndeki tüm fayların kırılmasını kapladığını belirtti. Çınarcık Havzası'nda bulunan fayın en son 1509 yılında hareket ettiğini belirten Bulut, tüm bu hareketlere hakim olmanın gerekliliğini de belirtti.
Eski tarihlerde yaşanan sarsıntıların tahlilleri yapıldığı hengam günümüzde 7.2, 7.4 ve 7.5 büyüklüğünde sarsıntıların beklendiğini de vurgulayan Bulut, fay hattının incelenmesi sonucunda bu kestirimlere ulaşıldığını aktardı.
1500 yıllık vakit aralığını 7 kesime ayıran Bulut, her kesimde en az 4, en ziyade 6 sarsıntının bulunduğunu belirterek "7. vakit aralığını şimdi tamamlamadık ve yakın tarihlerde bu kapsamda yalnızca iki sarsıntı yaşadık. Hasebiyle 7. hengam aralığını tamamlamak için istatistiki olarak en az 2 en ziyade 4 sarsıntı daha yaşayacağımız görülüyor" açıklamalarında bulundu.
Bulut'un hususa ait son yorumlarıysa şu halde oldu:
"Anadolu'da da irili ufaklı pek çok fay var ancak bunlar Kuzey Anadolu Fayı'na nazaran hareketi daha yavaş biriktiriyorlar ve sarsıntı hazırlık süreçleri oralarda elimizdeki kayıtlara nazaran çok daha uzun sürdüğü için biz onların nerede ve ne büyüklükte sarsıntı üreteceğini öngöremiyoruz. Örneğin bir fay 2 bin yıldır suskun üzere görünüyor fakat her yıl az da olsa 1-2 milimetrelik bir hareket biriktirdiği için bir gün beklenmedik bir anda büyük bir sarsıntı meydana getirebiliyor. Zelzelesi Marmara'da beklerken Van'da ya da Kütahya'da olabiliyor, zira orada bu süreç gözle rahat görülemeyecek yavaşlıkta ve çok uzun bir vadede yaşanıyor. Aslında Türkiye'nin birçok alanı için bu tehlike mevcut ancak İstanbul nüfusunun ziyade olması muhtemel kayıp risklerini artırmakta."
