Çocuklarda sık görülen tavır bozukluklarından birisi de saldırganlıktır Bazı çocuklar davranışlarıyla saldırganlıklarını açıkça sergiler Çocuk akranlarına ya da çevresindeki öteki insanlara vurur, tekme atar, bir şeyler fırlatır Etrafındaki insanlara maddi hasar verir Bir Takım kavgacı çocuklar ise etrafındaki insanlara maddi hasar vermez; ama düşmanca oyunlar oynayarak, oyuncakları kırarak saldırganlığını ortaya çıkarır Çocuğun sergilediği bu davranışları ne sıklıkla yaptığı ve ne düzeyde olduğu çok önemlidir Ufak çocukların büyük bir kısmında bu stil hareketler gözlenebilir; oysa çocuk bu davranışları kesintisiz ve yineleyerek sergiliyorsa, bulunduğu ortamlarda özellikle arkadaşlarına karşısında kavgacı davranıyorsa bu davranışların aile tarafından dikkate alınması gerekir
Saldırganlık ufak çocuklarda bayağı bir tepki biçimidirÇocuğun güvenlik,sevinç yada diğer bir gereksiniminin şekil değiştirerekbaşka bir biçimde ortaya çıkmasıdır Saldırganlığı bireysel bir yaralanmanın birbaşka şekilde sonuçlanması olarak tanımlayabiliriz Bu yaralanma sonucundaçocuğun akranlarına vurması, ısırması, eşyaları fırlatması, tekmelemesi,tükürmesi ve hasar vermeyi amaçlayan tehditler şeklinde sözelsaldırılarda bulunmasıdır
Kesintisiz ve aşırı biçimde agresif olan çocuk sinirli,anlaşılmaz, eyleme hazırlanmış ve fazla geçimsizdir İlişkileri gergin vesürtüşmelidir Hemencecik parlar ve kavgaya hazırdır Tekrar Tekrar kuralları çiğner veceza görür Bu çocuklar cezadan aldırmaz yada kısa süreli etkilenmişgibi görünürler Herzamanki anlaşmazlıkları bile bilek gücüyle çözmeye çalışırlarTepkileriölçüsüz ve durumla orantısızdır Öfkesini yenemez ve hep kendini haklıçıkarmaya çalışır Bu çocuklar evde okulda sürekli sorun yaratırlar veyetişkinlerle kesintisiz çatışma içindedirler Çoğunlukla erkek çocuklar dahasaldırgandırlar
SALDIRGANLIĞIN NEDENLERI
1 Saldırgan davranışların ebeveynlertarafından ödüllendirilmesi Geleneksel kültürün erkek çocuğun saldırganlığınıonaylaması(Ör: parkta iki çocuk birbirini döver Biri daha çok dayak yerse,annesinin çocuğunun kendisini savunamadığı düşüncesiyle üzülmesi)
2 Çocuğun yetişkinlerden katı canice,anlayışsızlık ve beceriksiz sevgi görmesi
3 Babanın uzun süreli yokluğunda, anneninsürekli çocuğun civarda olmasıyla ortaya çıkan ortam
4 TV Ve kitle iletişimim araçlarınınolumsuz etkisi(Kurtlar Vadisi örneği ver)
5 Asılbaba tutumlarının olumsuzluğu,çocukla aralarındaki iletişimin iyi olmaması
6 Çocuğun belli başlıbabasından dayak yemesi
7 Beyin zarı iltihabı, beyin zedelenmesigibi fizyolojik sorunlar
SALDIRGAN DAVRANIŞLARI NASIL ÖNLEYEBILIRIZ?
1 Her şeyden önce belli başlıbaba çocuğasaldırganlık modeli olmamalıdır (Evde dayak yiyen bir çocuk varsa kardeşinidövüyor Kardeşi yahut okulda en küçük bir sorunda arkadaşına vuruyor Yadahayvanlara eziyet ediyor) Çünkü dayak herkes için negatif duygular yaratır
2 Çok fazla agresif davranışlara toleransgösterilmemelidir Çocuğun istekleri bu alıcı davranışlar yapınca yerinegetiriliyorsa, çocuk isteklerini yaptırmada araç olarak görmeye başlar Buyolla istekleri yerine getirilmemelidir Kavgacı davranışlarödüllendirilmemeli ve onun bu davranışının istenmeyen bir tavır olduğu hemengösterilmelidir
3 Kavgacı davranışlar kuşkusuz dayaklacezalandırılmamalıdır Esasbabanın ilgisi sevgisi azaldığında ve fizikselcezalar uzun vakit devam ettiğinde, çocukta agresif, asi, güvenilmez davranışlargelişir Kavgacı davranışlar ortaya çıktığında, yetişkinler ağırbaşlı davranmalı,olağandışı hissi tepkiler yerine ben dilini kullanmalıdır (Böyle davrandığıniçin üzüldüm) Dayak agresif davranışın hemencecik bitiminde uygulandığı vakit,onun anında kesilmesini sağlayabilir ama, çocukta düşmanca duygulargeliştirir
4 Çocuk gergin ve sinirliyken onunlatartışmamalı, sakinleşmesini beklemeli ve sonradan davranışı ile ilgilikonuşulmalıdır
5 Çocuğa sosyal olgunluğuna uygun çeşitlisorumluluklar verilmeli, başarabileceği kadarıyla bir çok Şeyleri başlatıp,bitirmesi sağlanmalıdır Çocuk başarma duygusunu yaşamalıdır
6 Çocuğa bu davranışın dezavantajlarıgösterilmelidirSaldırgan davranışları ile isteklerini elde edemeyeceğini,istediği Şeyleri kaybettiğini görmeli ve yaşamalıdır
7 Olumlu davranışı pekiştirme: Başlıcababa vediğer yetişkinler çocuğun olumlu davranışını görüp, negatif davranışıgörmezlikten gelmelidir Çocuk bu davranışı yapmadığında sözel olaraködüllendirilmelidir Örn:10dk Kavga etmeden ve bağırmadan oynadığında budavranışını sözel olarak bahşetme vb
8 Çocuğun dıştan oynamasına müsade verme,bu çocuğun gerilimini azaltır ve enerjisini boşaltma imkanı sağlar
9 Agresif tutum diğer çocuklarıngüvenliğini ciddi bir Şekilde korkutma etmedikçe bu davranışın üstünde durmamakgerekir
10 Kendi kendine söylev:Çocuk oldukçadürtüsel davranıyorsa ve onun bu yönünü kontrol etmede güçlük yaşanıyorsa;çocuğa başkalarına vuracağı vakit, kendi kendini engelleyici cümleler söylemesiöğretilebilir Örn: 10 a kadar say ve ona vurma gibi
11 Çocuk kavgacı modellerle karşısında karşıyagetirilmemelidirTV deki zorlama taşıyan programları seyretmesi engellenmelidirEğer kuşkusuz engel olunamıyorsa, belli başlıbaba çocukla birlikte seyrederekşiddetin sonuçlarını tartışabilirler Keza bu kuvvet filmlerinin gerçekyaşamın modeli yok, kurmaca olduğu çocuğa anlatılabilir
12 Kızgınlıktan kurtulmak için alternatiflerbulunabilir Yumruklanabilen kil, çakılabilen çiviler, fotoğraf çizme, boyamaçocuğun öfke duygularını denetleme altına almayı sağlayabilir Ayrıcafutbol, basketbol gibi sporlar kabul gören çıkış yollarıdır
13 Her yaş ve dönemdeçocuğun esas ihtiyaçları zamanında yerine getirilmelidir
14 Bu çocukların bilhassa baba ile daha çokbirlikte olması sağlanmalıdır
15 Annebabalar bu çocuklarla iletişimkurarken ben dilini kullanmalıdır Örn: Böyle tartışma ettiğin zaman rahatsızoluyorum, üzülüyorum gibi Kişiler duygu, düşünce ve ihtiyaçlarını davranışanında dile getirmelidir *
Saldırganlık ufak çocuklarda bayağı bir tepki biçimidirÇocuğun güvenlik,sevinç yada diğer bir gereksiniminin şekil değiştirerekbaşka bir biçimde ortaya çıkmasıdır Saldırganlığı bireysel bir yaralanmanın birbaşka şekilde sonuçlanması olarak tanımlayabiliriz Bu yaralanma sonucundaçocuğun akranlarına vurması, ısırması, eşyaları fırlatması, tekmelemesi,tükürmesi ve hasar vermeyi amaçlayan tehditler şeklinde sözelsaldırılarda bulunmasıdır
Kesintisiz ve aşırı biçimde agresif olan çocuk sinirli,anlaşılmaz, eyleme hazırlanmış ve fazla geçimsizdir İlişkileri gergin vesürtüşmelidir Hemencecik parlar ve kavgaya hazırdır Tekrar Tekrar kuralları çiğner veceza görür Bu çocuklar cezadan aldırmaz yada kısa süreli etkilenmişgibi görünürler Herzamanki anlaşmazlıkları bile bilek gücüyle çözmeye çalışırlarTepkileriölçüsüz ve durumla orantısızdır Öfkesini yenemez ve hep kendini haklıçıkarmaya çalışır Bu çocuklar evde okulda sürekli sorun yaratırlar veyetişkinlerle kesintisiz çatışma içindedirler Çoğunlukla erkek çocuklar dahasaldırgandırlar
SALDIRGANLIĞIN NEDENLERI
1 Saldırgan davranışların ebeveynlertarafından ödüllendirilmesi Geleneksel kültürün erkek çocuğun saldırganlığınıonaylaması(Ör: parkta iki çocuk birbirini döver Biri daha çok dayak yerse,annesinin çocuğunun kendisini savunamadığı düşüncesiyle üzülmesi)
2 Çocuğun yetişkinlerden katı canice,anlayışsızlık ve beceriksiz sevgi görmesi
3 Babanın uzun süreli yokluğunda, anneninsürekli çocuğun civarda olmasıyla ortaya çıkan ortam
4 TV Ve kitle iletişimim araçlarınınolumsuz etkisi(Kurtlar Vadisi örneği ver)
5 Asılbaba tutumlarının olumsuzluğu,çocukla aralarındaki iletişimin iyi olmaması
6 Çocuğun belli başlıbabasından dayak yemesi
7 Beyin zarı iltihabı, beyin zedelenmesigibi fizyolojik sorunlar
SALDIRGAN DAVRANIŞLARI NASIL ÖNLEYEBILIRIZ?
1 Her şeyden önce belli başlıbaba çocuğasaldırganlık modeli olmamalıdır (Evde dayak yiyen bir çocuk varsa kardeşinidövüyor Kardeşi yahut okulda en küçük bir sorunda arkadaşına vuruyor Yadahayvanlara eziyet ediyor) Çünkü dayak herkes için negatif duygular yaratır
2 Çok fazla agresif davranışlara toleransgösterilmemelidir Çocuğun istekleri bu alıcı davranışlar yapınca yerinegetiriliyorsa, çocuk isteklerini yaptırmada araç olarak görmeye başlar Buyolla istekleri yerine getirilmemelidir Kavgacı davranışlarödüllendirilmemeli ve onun bu davranışının istenmeyen bir tavır olduğu hemengösterilmelidir
3 Kavgacı davranışlar kuşkusuz dayaklacezalandırılmamalıdır Esasbabanın ilgisi sevgisi azaldığında ve fizikselcezalar uzun vakit devam ettiğinde, çocukta agresif, asi, güvenilmez davranışlargelişir Kavgacı davranışlar ortaya çıktığında, yetişkinler ağırbaşlı davranmalı,olağandışı hissi tepkiler yerine ben dilini kullanmalıdır (Böyle davrandığıniçin üzüldüm) Dayak agresif davranışın hemencecik bitiminde uygulandığı vakit,onun anında kesilmesini sağlayabilir ama, çocukta düşmanca duygulargeliştirir
4 Çocuk gergin ve sinirliyken onunlatartışmamalı, sakinleşmesini beklemeli ve sonradan davranışı ile ilgilikonuşulmalıdır
5 Çocuğa sosyal olgunluğuna uygun çeşitlisorumluluklar verilmeli, başarabileceği kadarıyla bir çok Şeyleri başlatıp,bitirmesi sağlanmalıdır Çocuk başarma duygusunu yaşamalıdır
6 Çocuğa bu davranışın dezavantajlarıgösterilmelidirSaldırgan davranışları ile isteklerini elde edemeyeceğini,istediği Şeyleri kaybettiğini görmeli ve yaşamalıdır
7 Olumlu davranışı pekiştirme: Başlıcababa vediğer yetişkinler çocuğun olumlu davranışını görüp, negatif davranışıgörmezlikten gelmelidir Çocuk bu davranışı yapmadığında sözel olaraködüllendirilmelidir Örn:10dk Kavga etmeden ve bağırmadan oynadığında budavranışını sözel olarak bahşetme vb
8 Çocuğun dıştan oynamasına müsade verme,bu çocuğun gerilimini azaltır ve enerjisini boşaltma imkanı sağlar
9 Agresif tutum diğer çocuklarıngüvenliğini ciddi bir Şekilde korkutma etmedikçe bu davranışın üstünde durmamakgerekir
10 Kendi kendine söylev:Çocuk oldukçadürtüsel davranıyorsa ve onun bu yönünü kontrol etmede güçlük yaşanıyorsa;çocuğa başkalarına vuracağı vakit, kendi kendini engelleyici cümleler söylemesiöğretilebilir Örn: 10 a kadar say ve ona vurma gibi
11 Çocuk kavgacı modellerle karşısında karşıyagetirilmemelidirTV deki zorlama taşıyan programları seyretmesi engellenmelidirEğer kuşkusuz engel olunamıyorsa, belli başlıbaba çocukla birlikte seyrederekşiddetin sonuçlarını tartışabilirler Keza bu kuvvet filmlerinin gerçekyaşamın modeli yok, kurmaca olduğu çocuğa anlatılabilir
12 Kızgınlıktan kurtulmak için alternatiflerbulunabilir Yumruklanabilen kil, çakılabilen çiviler, fotoğraf çizme, boyamaçocuğun öfke duygularını denetleme altına almayı sağlayabilir Ayrıcafutbol, basketbol gibi sporlar kabul gören çıkış yollarıdır
13 Her yaş ve dönemdeçocuğun esas ihtiyaçları zamanında yerine getirilmelidir
14 Bu çocukların bilhassa baba ile daha çokbirlikte olması sağlanmalıdır
15 Annebabalar bu çocuklarla iletişimkurarken ben dilini kullanmalıdır Örn: Böyle tartışma ettiğin zaman rahatsızoluyorum, üzülüyorum gibi Kişiler duygu, düşünce ve ihtiyaçlarını davranışanında dile getirmelidir *