ADENOVİRÜS ENFEKSİYONLARI:
Her yaşta insanı hasta edebilen, çoğunlukla üst solunum yolu enfeksiyonu tablosuna sebep olan; genelde kış biterken, bahar ve yaz başında yoğun olan ama her mevsim görülebilen virüs ailesidir. Pek çok tipi vardır, bu tiplerin farklılığı da göz kapaklarından, solunum yollarına, barsaklardan mesaneye kadar değişik vücut bölgelerini tutup farklı klinik tabloya sebep olabilir. Adenovirüsler, insandan insana temasla, hapşırık- öksürük gibi hava yoluyla veya ele bulaşla, dışkıyla temasla bulaşırlar. Virüs eline bulaşmış bir kişinin banyoyu kullanması başkasına da bulaştırıcıdır; ellere bulaşan virüsün göz veya ağız ile teması da kişiyi enfekte eder. 6 ay ve 2 yaş arasındaki kreş çocuklarında bulaş ihtimali daha yüksektir. Virüs okul ve yaz kamplarında çokça bulaşabilir, virüs yüzme havuzundan veya ortak kullanılan havlulardan da bulaşır.
Belirtileri:
Soğuk algınlığı belirtileri gibidir, burun akıntısı, boğaz ağrısı görülebilir. Konjonktivit, bronşiolit, zatüre, orta kulak enfeksiyonu veya ateş de görülebilir. Boğmaca gibi sert öksürük görülebilir, göz içi kanlanmalar yapabilir, ama görmeyi etkilemez. Bazı türleri barsakları etkiler ve kramp şeklinde karın ağrılarına ve ishale neden olur. Mesaneyi etkilerse idrarda kana ve çiş yaparken ağrıya neden olabilir. Çok nadiren menenjit ve ensefalite de neden olabilir. İmmün sistemi ciddi olarak baskılanmış çocuklarda ise çok daha ağır seyreder ve baş etmesi zor bir enfeksiyon olur.
Virüs bulaşmış bir çocuğun hastalık tablosunu oluşturması için 2-14 günlük bir inkübasyon süresi olduğunu belirteyim. Yani çocuğumuz okulda arkadaşından adenovirüsü alıp 2 gün sonra hasta olabileceği gibi, 2 hafta sonra da hasta olabilir.
Ne yapalım?
Boğaz ağrısı ve ateşi için parasetamol (ör: calpol, parol, minoset…) kullanabilirsiniz, bolca sıvı sunarsınız ve dinlenmesini sağlarsınız.
Ne zaman çocuk doktoruna başvurulsun?
Ateş ve boğaz ağrısı varsa zaten doktorunuza başvurun ki beta streptokok olup olmadığı tespit edilsin; birkaç günden fazla devam eden semptomlarda, solunumda zorlanma oluyorsa, çocuğunuzun kötüleştiğini düşünüyorsanız, küçük ay gruplarında idrar miktarı azalmışsa veya ağlarken gözyaşı yoksa doktora başvurulsun.
Nasıl tanı konur?
Pediatristler çoğu zaman muayene ve semptomlara bakarak tanı koyar. Adenovirüsü gösteren testler bulunmakla beraber spesifik bir tedavisi olmadığı için testin çocuğu rahatsız eden uygulamasına ve aileye maliyetine değmez. Ama eğer gerekirse de boğaz veya gözdeki sekresyonlardan veya kan, idrar ve gaitadan örnek alınıp virüs tespit edilebilir.
Tedavisi ?
Özel bir tedavisi olmadığı için destekleyici tedavi ile çocuğun hastalığı geçirirken konforlu olması sağlanır.
Nasıl seyreder?
Öksürük ve gözdeki enfeksiyon genelde daha uzun sürer ama diğer belirtiler birkaç güne rahatlar. Komplikasyonlar genelde bağışıklık sistemi zayıf çocuklarda ve küçük bebeklerde görülür. Bu komplikasyonların içinde solunum yetmezliğine kadar giden zatüre, çoklu organ yetmezliği ve ölüm bile görülebilir.
Önleme-Korunma?
Sık el yıkama adenovirüs enfeksiyonunun yayılımını azaltacaktır. Çocuktan çocuğa aktarılan oyuncak gibi objelerin temizlenmesi ve dezenfeksiyonu sağlanmalıdır. Girilen yüzme havuzlarının klorlanması uygun şekilde yapılmalıdır.
