bilgiliadam
Yeni Üye
Yerleşme
İnsanların oturdukları, barındıkları ve yararlandıkları, surekli ve sınırlı alana yerleşme denir
Yerleşme Coğrafyası: İnsanın barındığı yerler ile bu yerlerin kuruldukları alanlar arasındaki ilişkileri inceler
Yerleşme Coğrafyasının Konuları: Yerleşmelerin; Yoğunlukları, yapı ozellikleri, işlev ve kokenleri ile yerleşmenin konumlarını kapsar
NUFUS VE YERLEŞMENİN DAĞILIŞINI ETKİLEYEN FAKTORLER
ADOĞAL FAKTORLER(FİZİKİ)
1Yeryuzu Şekilleri:
a)Dağların Uzanışı
b)Eğim
c)Bakı
d)Yukselti
2İklim:
a)Yağış
b)Sıcaklık
3Su Kaynakları
4Kara ve Denizlerin Dağılışı
5Jeolojik Yapı ve Toprak Ceşitleri
6Bitki Ortusu
BBEŞERİ FAKTORLER
1Bilim ve Teknolojideki Gelişmeler
2İc ve Dış Gocler
3Ulaşım
4Ekonomi:
a)Turizm
b)Sanayi
c)Ticaret
d)Tarım
e)Hayvancılık
f)Madencilik
g)Ormancılık
h)Balıkcılık
NUFUS VE YERLEŞME ETKENLERİNİN OLUMLU VE OLUMSUZ YONLERİ
ADOĞAL FAKTORLER(FİZİKİ)
1Yeryuzu Şekilleri:
a)Dağların Uzanışı: Dağların kıyıya paralel uzandığı Karadeniz ve Akdeniz Bolgelerinde yerleşmeler kıyıda dar bir alanla sıkışırken, Dik uzandığı Ege Bolgesinde geniş sahalara ve ic bolgelere kadar sokuluştur
Turkiyede dağlar doğubatı uzanışlı olduğu icin yerleşmelerde dağlar arasındaki cukurluklarda doğubatı istikametinde sıralanmıştır Orneğin; Sivas, Erzincan, Erzurum, Iğdır aynı hat uzerinde kurulmuşlardır
b)Eğim: Eğim ile yerleşme ters orantılıdır Eğim insan faaliyetlerini olumsuz etkiler Bu nedenle eğimin fazla olduğu yerlerde yerleşmelerde azdır Eğimin az olduğu duz yerler en fazla yerleşmelerin kuruldukları yerlerdir
c)Bakı: Turkiyede bakı etkisi nedeniyle dağların guney yamacları daha sıcak olduğu icin yerleşmelerin coğu buralarda kurulmuşlardır Sıcaklık şartları elverişsiz olduğu icin kuzey yamaclardan az yararlanılır
d)Yukselti: Yukselti arttıkca sıcaklıklar azaldığı icin yerleşmelerde azalır Turkiyede yerleşmenin ust sınırı 2500 metredir Turkiyedeki yerleşmelerin coğu yukseltinin az olduğu yerlerde kurulmuştur
2İklim:
a)Yağış: Yağış ile yerleşme doğru orantılıdır Yağışın fazla olduğu yerlerde yerleşmelerde coktur Yağışın az olduğu yerlerde yerleşmelerde azdır
b)Sıcaklık: Sıcaklığın cok yuksek ve cok duşuk olduğu yerler yerleşmelerin az olduğu yerler iken, ılıman sıcaklık şartlarının bulunduğu yerlerde daha cok yerleşmeler kurulmuştur
3Su Kaynakları: Deniz, akarsu ve gol yakınları ile yer altı suları bakımından zengin yerler yerleşmelerin daha cok kuruldukları yerlerdir Cunku su insan faaliyetleri icin en fazla gerekli maddedir Su hayattır
4Kara ve Denizlerin Dağılışı: Yerleşmelerin dış sınırı deniz kıyılarıdır Yani yerleşmeler sadece karalar uzerinde kurulur Bu nedenle karaların fazla olduğu yerlerde yerleşmelerde coktur Orneğin karalar daha cok olduğu icin Kuzey Yarım Kure daha fazla nufusa ve yerleşmeye sahiptir
5Jeolojik Yapı ve Toprak Ceşitleri: Verimli toprakların bulunduğu yerlerde nufus ve yerleşme artarken, verimsiz toprakların olduğu yerler boştur
6Bitki Ortusu: Cok sık ve gur orman sahaları yerleşmeyi kısıtlar Bitki ortusunun hic olmadığı yerlerde de yerleşmeler azdır
BBEŞERİ FAKTORLER
1Bilim ve Teknolojideki Gelişmeler: Bilim ve Teknolojinin geliştiği yerlerde nufuslanma ve yerleşme yoğunlukları da fazladır
2İc ve Dış Gocler: Goc alan yerlerde nufuslanma ve yerleşme yoğunluğu artarken, goc veren yerlerde azalır
3Ulaşım: Ulaşımın kolay olduğu yerlerde yerleşmeler yoğunlaşırken, ulaşım gucluğu olan yerler de tenhalaşır
4Ekonomi: Ekonomik kaynakların fazla olduğu, sanayi, ticaret faaliyetlerinin yoğun olduğu, maden ve enerji kaynaklarının cok bulunduğu yerlerde nufus yoğunluğu artmaktadır
Ulkemizde Marmara Bolgesi ile Zonguldak, Karabuk, Ereğli, Batman gibi merkezlerin nufusca yoğun olmaları ekonomik kaynakların cok olmasındandır Ekonomik kaynakların yetersiz olduğu bolgelerde, halk gecimini temin etmek icin goc etmekte ve nufusları azalmaktadır
Ekonomik kaynaklar bakımından zengin yerler nufus ve yerleşmelerin yoğunlaştığı yerlerdir
İnsanların oturdukları, barındıkları ve yararlandıkları, surekli ve sınırlı alana yerleşme denir
Yerleşme Coğrafyası: İnsanın barındığı yerler ile bu yerlerin kuruldukları alanlar arasındaki ilişkileri inceler
Yerleşme Coğrafyasının Konuları: Yerleşmelerin; Yoğunlukları, yapı ozellikleri, işlev ve kokenleri ile yerleşmenin konumlarını kapsar
NUFUS VE YERLEŞMENİN DAĞILIŞINI ETKİLEYEN FAKTORLER
ADOĞAL FAKTORLER(FİZİKİ)
1Yeryuzu Şekilleri:
a)Dağların Uzanışı
b)Eğim
c)Bakı
d)Yukselti
2İklim:
a)Yağış
b)Sıcaklık
3Su Kaynakları
4Kara ve Denizlerin Dağılışı
5Jeolojik Yapı ve Toprak Ceşitleri
6Bitki Ortusu
BBEŞERİ FAKTORLER
1Bilim ve Teknolojideki Gelişmeler
2İc ve Dış Gocler
3Ulaşım
4Ekonomi:
a)Turizm
b)Sanayi
c)Ticaret
d)Tarım
e)Hayvancılık
f)Madencilik
g)Ormancılık
h)Balıkcılık
NUFUS VE YERLEŞME ETKENLERİNİN OLUMLU VE OLUMSUZ YONLERİ
ADOĞAL FAKTORLER(FİZİKİ)
1Yeryuzu Şekilleri:
a)Dağların Uzanışı: Dağların kıyıya paralel uzandığı Karadeniz ve Akdeniz Bolgelerinde yerleşmeler kıyıda dar bir alanla sıkışırken, Dik uzandığı Ege Bolgesinde geniş sahalara ve ic bolgelere kadar sokuluştur
Turkiyede dağlar doğubatı uzanışlı olduğu icin yerleşmelerde dağlar arasındaki cukurluklarda doğubatı istikametinde sıralanmıştır Orneğin; Sivas, Erzincan, Erzurum, Iğdır aynı hat uzerinde kurulmuşlardır
b)Eğim: Eğim ile yerleşme ters orantılıdır Eğim insan faaliyetlerini olumsuz etkiler Bu nedenle eğimin fazla olduğu yerlerde yerleşmelerde azdır Eğimin az olduğu duz yerler en fazla yerleşmelerin kuruldukları yerlerdir
c)Bakı: Turkiyede bakı etkisi nedeniyle dağların guney yamacları daha sıcak olduğu icin yerleşmelerin coğu buralarda kurulmuşlardır Sıcaklık şartları elverişsiz olduğu icin kuzey yamaclardan az yararlanılır
d)Yukselti: Yukselti arttıkca sıcaklıklar azaldığı icin yerleşmelerde azalır Turkiyede yerleşmenin ust sınırı 2500 metredir Turkiyedeki yerleşmelerin coğu yukseltinin az olduğu yerlerde kurulmuştur
2İklim:
a)Yağış: Yağış ile yerleşme doğru orantılıdır Yağışın fazla olduğu yerlerde yerleşmelerde coktur Yağışın az olduğu yerlerde yerleşmelerde azdır
b)Sıcaklık: Sıcaklığın cok yuksek ve cok duşuk olduğu yerler yerleşmelerin az olduğu yerler iken, ılıman sıcaklık şartlarının bulunduğu yerlerde daha cok yerleşmeler kurulmuştur
3Su Kaynakları: Deniz, akarsu ve gol yakınları ile yer altı suları bakımından zengin yerler yerleşmelerin daha cok kuruldukları yerlerdir Cunku su insan faaliyetleri icin en fazla gerekli maddedir Su hayattır
4Kara ve Denizlerin Dağılışı: Yerleşmelerin dış sınırı deniz kıyılarıdır Yani yerleşmeler sadece karalar uzerinde kurulur Bu nedenle karaların fazla olduğu yerlerde yerleşmelerde coktur Orneğin karalar daha cok olduğu icin Kuzey Yarım Kure daha fazla nufusa ve yerleşmeye sahiptir
5Jeolojik Yapı ve Toprak Ceşitleri: Verimli toprakların bulunduğu yerlerde nufus ve yerleşme artarken, verimsiz toprakların olduğu yerler boştur
6Bitki Ortusu: Cok sık ve gur orman sahaları yerleşmeyi kısıtlar Bitki ortusunun hic olmadığı yerlerde de yerleşmeler azdır
BBEŞERİ FAKTORLER
1Bilim ve Teknolojideki Gelişmeler: Bilim ve Teknolojinin geliştiği yerlerde nufuslanma ve yerleşme yoğunlukları da fazladır
2İc ve Dış Gocler: Goc alan yerlerde nufuslanma ve yerleşme yoğunluğu artarken, goc veren yerlerde azalır
3Ulaşım: Ulaşımın kolay olduğu yerlerde yerleşmeler yoğunlaşırken, ulaşım gucluğu olan yerler de tenhalaşır
4Ekonomi: Ekonomik kaynakların fazla olduğu, sanayi, ticaret faaliyetlerinin yoğun olduğu, maden ve enerji kaynaklarının cok bulunduğu yerlerde nufus yoğunluğu artmaktadır
Ulkemizde Marmara Bolgesi ile Zonguldak, Karabuk, Ereğli, Batman gibi merkezlerin nufusca yoğun olmaları ekonomik kaynakların cok olmasındandır Ekonomik kaynakların yetersiz olduğu bolgelerde, halk gecimini temin etmek icin goc etmekte ve nufusları azalmaktadır
Ekonomik kaynaklar bakımından zengin yerler nufus ve yerleşmelerin yoğunlaştığı yerlerdir