Dünya Besin Programı'nın bilgilerine nazaran 53 ülkede 155 milyon kişi besin krizi ile karşı karşıya. Toprak tarımının yetmemesi sualtı tarımı üzere alternatifleri düşündürmeye başladı. Peki yüzyılın en büyük tehdidi besin krizine karşı sualtı çiftlikleri deva olur mu? Sualtı tarımı nedir ve nasıl çalışır?
Yüksek teknolojili sualtı gereçleri üreten Ocean Reef Group Kurucu CEO'su Sergio Gamberini, İtalyan Riviera'sında tatildedir.
Yaptığı dalıştan sonra arkadaşlarıyla sohbet ederken aklına şu soru gelir: Pesto sosun en değerli materyali fesleğeni su altında yetiştirmek için gerekli şartlar sağlanabilir mi?
Bu sorunun karşılığıyla ilgili duyduğu heyecan, en büyük iki tutkusu dalış ve bahçecilik ile birleşince dünyanın birinci sualtı yetiştiriciliği tesisi Nemo's Garden (Nemo'nun Bahçesi) doğdu.
Nemo's Garden, doruğunda kubbesi olan, "biyosfer" denilen küreleri deniz altında 4,5 ila 11 metreye çapalıyor.
Bu kubbelerde yaratılan hava boşluğuna fidelikler ve 10 metrelik spiral tüp yerleştiriliyor.
Tüpün en altı, pak su ve gübrenin tutulduğu yer. Bir pompayla bitkilere ulaştırılıyorlar.
Bu sistemin denetimi su üzerinden sağlanabilirken, dalgıçların tüplere girmesi için de bir boşluk mevcut.
Tüplerdeki güneş panelleri ve fan, içerideki nemi dengeliyor. Pak suya dönüştürülen deniz suyu, daha sonra bitkileri sulamakta kullanılıyor. Pestisit kullanımına muhtaçlık duyulmuyor zira aslında parazitler giremiyor.
Bugün 800 ila 2000 litrelik altı biyosfere sahip küçük deniz altı çiftliğinde, çabucak her türlü yeşillik, kekik, nane, domates, çilek, lavanta, aloe vera, çarkıfelek, şekerotu, turp, çörek otu, kabak, fasülye, mantar yetişebiliyor.
Gamberini'nin 2012'de bahsettiği pesto sos artık yetiştirdikleri fesleğen ile yapılıp, yeniden biyosferlerde büyüyen salataya eklenebiliyor.
Birleşmiş Milletler Dünya Besin Programı, 55 ülkede 155 milyon insanın besin krizinde olduğunu söylüyor.
Yalnızca 2020'de bu krizle karşı karşıya kalanlar 20 milyon arttı.
Dünya Bankası'nın datalarına nazaran dünyanın pak su kaynaklarının yüzde 70'i tarım için kullanılıyor.
Bunun yanı sıra tarım eserlerinin süratle artan nüfusa yetmemesi, kuraklık ve kıtlığın baş göstermesi, pek çok bilim insanı ve girişimciyi farklı üretim modellerine çekiyor.
Birleşmiş Milletler'in okyanus temelli tahliller danışmanlığını yürüten Vincent Doumeizel, kasım ayında yaptığı açıklamada okyanusun sadece yüzde 2'sinde yapılacak tarımla 12 milyar beşere kâfi proteinin elde edilebileceğini söylemişti. Dünya Bankası'nın bilgilerine nazaran 2020 sonu prestijiyle dünya nüfusu 7,7 milyar.
En değerli protein kaynağı olarak deniz yosununu gösteren Doumeizel, "Yosunun toprağa, pak suya, pestisite muhtaçlığı yok. Hayvanlar soya yerine yosun temelli eserlerle beslense metan gazı emisyonu yüzde 90 oranında azalabilir. İskoçya ve İzlanda üzere ülkelerde bu uygulama hayata geçmiş durumda" demişti.
Sualtında yosun yetiştirip, karbondioksiti düşürmek
İnsanların yediği eserleri su altında yetiştiren tek örnek Nemo's Garden olabilir. Lakin sualtı tarımı denilince öne çıkan firmalardan biri de ABD'li GreenWave.
GreenWave (Yeşil Dalga), deniz altına dikey halde kurdukları sistemle deniz yosunu, midye ve deniz tarağı üzere canlıları yetiştiriyor.
Hiçbir halde su ve gübre istemeyen bu uygulamayla küçük bir deniz ekosistemi oluşturulmuş oluyor. Yetiştirilen yosun, sudaki karbondioksit düzeyini düşürerek denizin daha az asidik olmasını sağlıyor.
Dünya Bankası'nın hesaplamasına nazaran ABD kıyılarında yüzde 5'ten daha az oranda yosun yetiştirmek bile, 10 milyon ton nitrojenin ve 135 milyon ton karbonun absorbe edilmesine yardımcı olabilir.
GreenWave kurucusu Bren Smith çoktan Rolling Stone mecmuasının "Geleceğe Şekillendiren 25 Kişi" listesine girdi bile.
GreenWave, 4 bin metrekarelik bir alan, bir bot ve 20 ila 25 bin dolarla insanların sualtı çiftliği kurabileceğini söylüyor.
Yosun yetiştirerek yılda 1 milyon karbondioksiti çekmek.
Operasyon lisansını şimdi alan Kelp Blue adlı şirket, Temmuz 2021'den itibaren Lüderitz kenti açıklarında bir kelp yosunu kurmayı hedefliyor.
Kalsiyum, potasyum, magnezyum, çinko üzere minerallerin zengini kelp yosunu, dünyanın en süratli büyüyen canlılarından biri. Günde 60 santimetre uzunluk atabilen kelplerin uzunluğu 40 metreye kadar ulaşabiliyor. Çok süratli büyüdükleri için çok süratli fotosentez yapıyorlar, hasebiyle ortamdaki karbondioksitin tamamına yakınını tüketiyorlar.
Şirketin 2029 maksadı, yılda 1 milyon tonluk karbondioksitin emildiği bir tesis kurmak. Dünyanın pek çok bölgesinde kurulan kelp yosunu ormanlarından elde edilecek eserler, dokumacılık, hayvan yemi, balık yemi ve organik gübrecilikte kullanılacak.
Kaynak: Independent Türkçe