Gecikmiş tavır, artikülasyon bozukluğu (harf söyleyememe), kekemelik, hızlı bozuk hitabe,otizme emrindeki oluşan konuşma bozukluğu ve ses bozukluğu çocuklarda yaygın olarak görülen hitabe bozuklukları arasındadır Bu yazıda bu nesil söylev bozukluklarıyla karşılaşıldığında ne nesil terapi yöntemlerinin uygulandığından bahsedilecektir
Kekemelik, bilhassa 25 yaş aralığındaki çocuklarda çoğunlukla karşılaşılan bir akıcılık bozukluğudur Çocuk kekelemeye başladıktan daha sonra terapist genellikle kekemelik kendiliğinden geçebileceği için;6 ay boyunca faal olarak çocukla terapiye başlamaz Bunun yerine aileye çocuğun takılmalarını azaltmak için ne şekilde davranmaları ve nasıl irtibat kurmaları gerektiğini öğreterek belirtilmiş aralıklarla çocuğu gözlemler Çocuktaki takılmaların
*6 ay süresinde kendiliğinden geçmediği durumda ise terapist çocukla birebir çalışmaya başlar
Kekemeliğin terapisinde uygulanacak teknik çocuğun yaşıyla yakından ilişkilidir En yaygın olarak kullanılan yöntemler akıcılığın şekillendirilmesi ve lidcomb yöntemleridir Lidcomb yöntemi yaşı daha minik olan çocuklarda seçim edilir ve sürece aile de dahil edilerek terapistin uyguladıklarını evde uygulaması sağlanır Akıcılığın şekillendirilmesi tekniğinde ise çocuğun konuşmasındaki nefes koordinasyonu, yumuşak başlangıç ve sözcükler arası geçişler tekrardan düzenlenerek, çocuğa takılmaların en aza indirildiği bir hitabe öğretilir
Artikülasyon bozukluğu çocuğun kayıtlı sesleri (harfleri) içten şekilde üretememesi olarak tanımlanır Terapide birincil basamak çocuğa çıkaramadığı seslerin doğru şekilde sesletiminin öğretilmesidir Bu süreçte konuşma terapisti abeslang, elen, ayna gibi materyallarden yararlanır Çocuk doğru sesi çıkarmayı başardıktan sonradan bu sesi sözcük, sözcük öbeği ve cümle içinde yararlanma öğretilir ve ardından sohbet, Kitap okuma, fotoğraf anlatımı gibi farklı alanlara yönlendirilmiş tekniklerden yararlanarak çocuğun sesletimini öğrendiği sesi günlük hayatta, konuşmasına aktararak genellemesi sağlanır
Gecikmiş dil, çocuğun kavrama ve kendini açıklama etme becerilerinin yaşıtlarının ardından olması anlamına gelmektedir Gecikmiş dil ve söylev terapisinde çocukla çalışmanın yanı sıra anne ve babayla egzersiz büyük yük taşır Öncelikli olarak ebeveynlere çocuğun dil ve hitabe gelişimini destekleyecek şekilde etkili iletişim kurma yöntemleri öğretilir Ardındaki ebeveynlerin kurulan bu içten iletişimi Oyun oynama ve kitap okuma gibi etkinliklerle desteklemesi sağlanır Bu süreçte terapistin her seansta anne ve babanın çocukla oyun oynama ve kitap okuma sırasında çektikleri video kayıtlarını izleyerek geri dönüt vermesi gelişim açısından etkin olmaktadır
Tavır terapisti terapi sırasında çocuğun söylev ve kavrama becerilerini destekleyecek çalışmalar yapar Yapılan çalışmaların genel amacı çocuğun daha uzun cümleler kurması, sözcük dağarcığının geliştirilmesi ve sesleri (harfleri)dürüst şekilde üretmesidir
Çabuk bozuk hitabe, kişinin normalden çabuk konuşması sebebiyle ortaya meydana çıkan takılma, seshece atma, sözcük tekrarı gibi akıcısızlık problemlerinin görüldüğü bir konuşma problemidir Süratli bozuk söylev terapisinde öncelikli maksat çocuğun tavır hızıyla ilgili farkındalık sahibi olmasıdır Terapist ses kaydı, süre tutma gibi tekniklerden yararlanarak çocuğun farkındalık kazanmasını sağlar Ardındaki çocuğa basamaklar halinde kolaydan zora doğru hitabe hızını denetim etmesi öğretilir Bu süreçte nefes koordinasyonu ve yumuşak açılış gibi çeşitli yöntemlerden yararlanılır
Ses bozukluklarının en sık görülen belirtisi ses kısıklığıdır ve genelde bağırma, bağırarak ağlama, yüksek sesle tavır gibi ses sağlığına zarar veren alışkanlıklara sahip olan çocuklarda görülür Ses terapisinde öncelikli olarak çocuğun ses sağlığına hasar veren davranışlar hakkında farkındalık sahibi olmasına yönelik çalışmalar yapılır, peşinde söylev sırasında vokal kordlara zarar vermeden içten şekilde ses üretimi çalışılır Terapi esnasında vokal fonksiyon egzersizleri ya da rezonant terapi gibi tekniklerden yararlanılarak vokal kordlarda bulunan hasar giderilir, çocuğun sağlıklı sesine kavuşması ve bu sesi ileriki dönemlerde koruması sağlanır
Sümeyra Öztürk
Uzman Ses ve Konuşma Terapisti
Kekemelik, bilhassa 25 yaş aralığındaki çocuklarda çoğunlukla karşılaşılan bir akıcılık bozukluğudur Çocuk kekelemeye başladıktan daha sonra terapist genellikle kekemelik kendiliğinden geçebileceği için;6 ay boyunca faal olarak çocukla terapiye başlamaz Bunun yerine aileye çocuğun takılmalarını azaltmak için ne şekilde davranmaları ve nasıl irtibat kurmaları gerektiğini öğreterek belirtilmiş aralıklarla çocuğu gözlemler Çocuktaki takılmaların
*6 ay süresinde kendiliğinden geçmediği durumda ise terapist çocukla birebir çalışmaya başlar
Kekemeliğin terapisinde uygulanacak teknik çocuğun yaşıyla yakından ilişkilidir En yaygın olarak kullanılan yöntemler akıcılığın şekillendirilmesi ve lidcomb yöntemleridir Lidcomb yöntemi yaşı daha minik olan çocuklarda seçim edilir ve sürece aile de dahil edilerek terapistin uyguladıklarını evde uygulaması sağlanır Akıcılığın şekillendirilmesi tekniğinde ise çocuğun konuşmasındaki nefes koordinasyonu, yumuşak başlangıç ve sözcükler arası geçişler tekrardan düzenlenerek, çocuğa takılmaların en aza indirildiği bir hitabe öğretilir
Artikülasyon bozukluğu çocuğun kayıtlı sesleri (harfleri) içten şekilde üretememesi olarak tanımlanır Terapide birincil basamak çocuğa çıkaramadığı seslerin doğru şekilde sesletiminin öğretilmesidir Bu süreçte konuşma terapisti abeslang, elen, ayna gibi materyallarden yararlanır Çocuk doğru sesi çıkarmayı başardıktan sonradan bu sesi sözcük, sözcük öbeği ve cümle içinde yararlanma öğretilir ve ardından sohbet, Kitap okuma, fotoğraf anlatımı gibi farklı alanlara yönlendirilmiş tekniklerden yararlanarak çocuğun sesletimini öğrendiği sesi günlük hayatta, konuşmasına aktararak genellemesi sağlanır
Gecikmiş dil, çocuğun kavrama ve kendini açıklama etme becerilerinin yaşıtlarının ardından olması anlamına gelmektedir Gecikmiş dil ve söylev terapisinde çocukla çalışmanın yanı sıra anne ve babayla egzersiz büyük yük taşır Öncelikli olarak ebeveynlere çocuğun dil ve hitabe gelişimini destekleyecek şekilde etkili iletişim kurma yöntemleri öğretilir Ardındaki ebeveynlerin kurulan bu içten iletişimi Oyun oynama ve kitap okuma gibi etkinliklerle desteklemesi sağlanır Bu süreçte terapistin her seansta anne ve babanın çocukla oyun oynama ve kitap okuma sırasında çektikleri video kayıtlarını izleyerek geri dönüt vermesi gelişim açısından etkin olmaktadır
Tavır terapisti terapi sırasında çocuğun söylev ve kavrama becerilerini destekleyecek çalışmalar yapar Yapılan çalışmaların genel amacı çocuğun daha uzun cümleler kurması, sözcük dağarcığının geliştirilmesi ve sesleri (harfleri)dürüst şekilde üretmesidir
Çabuk bozuk hitabe, kişinin normalden çabuk konuşması sebebiyle ortaya meydana çıkan takılma, seshece atma, sözcük tekrarı gibi akıcısızlık problemlerinin görüldüğü bir konuşma problemidir Süratli bozuk söylev terapisinde öncelikli maksat çocuğun tavır hızıyla ilgili farkındalık sahibi olmasıdır Terapist ses kaydı, süre tutma gibi tekniklerden yararlanarak çocuğun farkındalık kazanmasını sağlar Ardındaki çocuğa basamaklar halinde kolaydan zora doğru hitabe hızını denetim etmesi öğretilir Bu süreçte nefes koordinasyonu ve yumuşak açılış gibi çeşitli yöntemlerden yararlanılır
Ses bozukluklarının en sık görülen belirtisi ses kısıklığıdır ve genelde bağırma, bağırarak ağlama, yüksek sesle tavır gibi ses sağlığına zarar veren alışkanlıklara sahip olan çocuklarda görülür Ses terapisinde öncelikli olarak çocuğun ses sağlığına hasar veren davranışlar hakkında farkındalık sahibi olmasına yönelik çalışmalar yapılır, peşinde söylev sırasında vokal kordlara zarar vermeden içten şekilde ses üretimi çalışılır Terapi esnasında vokal fonksiyon egzersizleri ya da rezonant terapi gibi tekniklerden yararlanılarak vokal kordlarda bulunan hasar giderilir, çocuğun sağlıklı sesine kavuşması ve bu sesi ileriki dönemlerde koruması sağlanır
Sümeyra Öztürk
Uzman Ses ve Konuşma Terapisti