Resmi adı C/2022 E3 (ZTF) olan parlak yeşil kuyruklu yıldız 50 bin yıl ortadan sonra birinci sefer Dünya'ya yaklaşıyor. Haftanın geri kalanında gözlemlenebileceği belirtilen yıldızın Dünya'ya en yakın olacağı tarih ise 2 Şubat olarak açıklandı.
Yıldız, dürbünle bakıldığında gökyüzünde küçük bir parıltı olarak gürülebilecek
Resmi adı C/2022 E3 (ZTF) olan parlak yeşil kuyruklu yıldız, 50 bin yıl ortadan sonra birinci kere Dünya'ya yaklaşıyor.
NASA yetkilileri, buzla kaplı ziyaretçinin birinci olarak Mart 2022'de Jüpiter'in yörüngesindeyken tespit edildiğini söyledi.
TRT'den Ali Burak Biber'in haberine nazaran, Kuzey Yarımküre'dekiler kuyruklu yıldız, perşembe gününden itibaren dürbünle küçük bir yeşil parıltı olarak görebilecek.
Bilim insanları, gök cisminin 2 Şubat'ta Dünya'ya en yakın noktada olacağını söylüyor.
NASA, ziyarete ait açıklamasında, “Kuyruklu yıldızlar, varsayım edilemez olmaları ile meşhurdular. Lakin bu, tıpkı biçimde parlamayı sürdürürse, görülmesi kolay olacak' dedi.
Kozmik ziyaretçi, gezegenimizin yanından yaklaşık 42,5 milyon kilometre uzaklıktan geçecek.
Kuyruklu yıldız nedir?
Kuyruklu yıldızlar katı bir kaya, buz ve toz çekirdeğinden oluşur ve koma ismi verilen daha fazla buz ve tozdan oluşan ince ve gazlı bir atmosferle örtülüdür.
Güneşe yaklaştıkça bu örtüler erirler, güneş radyasyonu ve plazma tarafından yüzeylerinden üflenen bir gaz ve toz akışı salarlar ve bulutlu dışa bakan bir kuyruk oluştururlar.
Kuyruklu yıldızlar, çeşitli yerçekimi kuvvetleri onları Oort bulutundan çıkardığında iç Güneş Sistemi'ne hakikat sarfiyat ve Güneş'in yaydığı ısıya yaklaştıkça daha görünür hale gelirler.
Ne vakit, nerede olacağı nasıl biliniyor?
Her yıl dünyanın dört bir yanındaki gözlemevleri tarafından bir düzineden az kuyruklu yıldız keşfedilmektedir.
Yakın Dünya objeleri, Güneş'in 195 milyon kilometre yakınındaki yörüngelere sahip asteroitler ve kuyruklu yıldızlardır, bu da Dünya'nın yörüngesi etrafında dolaşabilecekleri manasına gelir.
Dünya'ya yakın objelerin birden fazla, boyutları yaklaşık birkaç metre ile yaklaşık 40 kilometre ortasında değişen asteroitlerdir.
Her bir objenin yörüngesi, uzayda ekseriyetle on yıllar boyunca birçok yörüngeyi kapsayan eliptik yol bulunarak hesaplanır.
Daha fazla müşahede yapıldıkça, bir objenin yörüngesinin doğruluğu değerli ölçüde artar ve bir objenin yıllar, hatta on yıllar sonra nerede olacağını ve Dünya'ya yaklaşıp yaklaşamayacağını kestirim etmek mümkün hale gelir.
En son 50 milyon yıl evvel görüldü
Fotoğraf: Reuters
Resmi ismi C/2022 E3 (ZTF) olan yeşil kuyruklu yıldız, 2 Mart 2022'de astronomlar tarafından Caltech'in San Diego'daki Palomar Gözlemevi'ndeki Zwicky Transient Facility teleskopunu kullanılarak keşfedildi.
2 Şubat'ta Dünya'ya en yakın geçişini yapmadan evvel 12 Ocak'ta Güneş'e en yakın geçişini yaptı.
Bu kuyruklu yıldız Dünya'yı en son, çeşidimizin Afrika'nın ötesine uzandığı, mamutlar ve kılıç dişli kediler de dahil olmak üzere büyük Buz Evresi memelilerinin toprakta dolaştığı ve Kuzey Afrika'nın ıslak, verimli ve yağmurlu bir yer olduğu bir vakitte Dünya'dan geçti.
Bu kuyruklu yıldız neden yeşil?
Kuyruklu yıldızın kendisi yeşil değil, lakin az görülen bir kimyasal tepki sayesinde yeşil renkte parlıyor üzere görünüyor.
Parıltı muhtemelen birbirine bağlı iki karbon atomundan oluşan kolay bir molekül olan iki atomlu karbondan (C2) geliyor.
Proceedings of the National Academy of Sciences mecmuasında 2021 yılında yapılan bir araştırmaya nazaran , güneşten gelen ultraviyole ışık bu molekülü parçaladığında birkaç gün sürebilen yeşilimsi bir ışıltı yayıyor.
Bu ürkütücü ışık, kuyruklu yıldızın gazdan oluşan kuyruğuna yahut komaya ulaşmadan evvel kayboluyor.
Güneş ışığı kuyruklu yıldızın bir kısmının süblimleşmesine yahut sıvı hale girmeden katıdan gaza geçmesine neden oluyor.
Bu gaz kuyruklu yıldızın ardında çizgi halinde ilerliyor ve çoklukla ultraviyole ışıktan mavi renkte parlıyor.
'Çarşamba ve perşembe günü en yakın pozisyonuna erişecek'
Fotoğraf: Reuters
Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tolgahan Kılıçoğlu kuyruklu yıldızın bu çarşamba ve perşembe günü en yakın pozisyonuna erişeceğini söyledi.
'Eğer kent ışıklarından uzak ve gökyüzünün çok karanlık olduğu bir yerden müşahede yapma talihiniz varsa kuyruklu yıldızı çok silik bir formda çıplak gözle görme bahtı var. Lakin bunu zorlaştıran durumlardan biri şu sıralar gök yüzünde Ay'ın olması. Ay gökyüzünü parlaklaştırdığı için Kuyrukluyıldızın görülmesini zorlaştırıyor. Kuyrukluyıldızı görmek için geceyarısından sonra gökyüzüne bakılması uygun olacaktır. Bilhassa Ay'ın battığı saatlerin tercih edilmesi daha uygundur'
Kılıçoğlu'nun açıklamasına nazaran kuyruklu yıldız şu sıralar Kutup Yıldızı yakınlarında görülüyor ve haftalar geçtikçe Boğa Takımyıldızı'na yanlışsız ilerleyecek.
Kuyrukluyıldızın yerini takip etmenizi sağlayan birçok cep telefonu programı bulunuyor.
Eğer bulunduğunuz yerde çok karanlık bir gökyüzü mevcut değilse kuyruklu yıldızı görmek için en azından bir dürbününüzün yahut küçük bir teleskopunuzun olması gerekiyor.
Güneş Sistemi'nde cevaplanmayan soruları cevaplayabilir
Tolgahan Kılıçoğlu, kuyruklu yıldızın Güneş Sistemi'nin en uzak köşelerinden geldiği için içerdiği malzemelerin incelenmesinin ehemmiyet taşıdığını söyledi.
Kılıçoğlu'na nazaran Dünya üzerinde erişilmesi pek mümkün olmayan kimi moleküllerin varlığına ait izlerin olup olmadığına bakılacak ve tahminen de Güneş Sistemi'nin oluşumuna ait yeni bilgiler elde edilebilecek.
Bu nedenle NASA kuyrukluyıldızı James Webb teleskobu ile gözlemeyi planlıyor.
NASA'nın Maryland'deki Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nden Gezegen Bilimci Stefanie Milam da, 'Yerden erişemeyeceğimiz muhakkak moleküllerin parmak izlerini arayacağız. JWST çok hassas olduğu için yeni keşifler bekliyoruz' dedi.
Kuyruklu yıldız Pazartesi günü, Büyük Kepçe ile Kuzey Yıldızı Polaris ortasında göründü.
Çarşamba günü, Büyük Ayı, Büyük Kepçe ve Küçük Kepçe ile sınırlanan Camelopardalis takımyıldızının yakınında görünecek halde konumlandırıldı.
Birkaç gün sonra, 5 ve 6 Şubat'ta, kuyruklu yıldız gece gökyüzünde Capella yıldızının batısından geçecek ve akabinde Auriga takımyıldızına giriyor üzere görünecek.
Oradan Boğa'ya gerçek alçalacak ve Dünya'dan uzaklaştıkça daha da sönükleşerek Güneş Sisteminin kenarına geri dönecek.
'İnsanoğlu son sefer görüyor olabilir'
Bundan sonra, beşerler onu bir daha asla göremeyebilir.
Space.com'a nazaran, son hesaplamalar kuyruklu yıldızın parabolik bir yörüngede hareket ettiğini, yani Güneş Sistemimize bağlı olmadığını ve bir daha Dünya'ya yaklaşmasının pek muhtemel olmadığını gösteriyor.
Bilinmeyen bir derin uzay objesinin yerçekiminin kuyruklu yıldızın yörüngesini biraz değiştirerek onu Güneş Sistemimizden geçen bir rotaya geri getirmesi mümkün.
Ancak bu gerçekleşirse, C/2022 E3'ün Dünya ile diğer bir yakın müsabaka yaşaması muhtemelen milyonlarca yıl alacak.
