Süveyş Kanalı'nda çapraz bir formda karaya oturarak geçişlerin durmasına neden olan 400 metre uzunluğundaki dev kuru yük gemisini kurtarma operasyonu devam ederken, operasyonun günler ve hatta haftalar sürebileceği belirtiliyor.
Yaklaşık dört futbol sahasının uzunluğunda olan ve Tayvanlı Evergreen Marine şirketi tarafından işletilen Ever Given adlı gemi, kanalın güney ucunda bulunuyor.
Yaşanan olay nedeniyle, dünyanın en işlek ticaret yollarından birisi süreksiz olarak devre dışı kalmış durumda.
Kurtarma çalışmaları için 9 römork gönderildi
BBC Reality Check grubunun araştırmasına nazaran, geminin teknik bakımını üstlenen Bernhard Schulte Shipmanagement (BSM) şirketi, kurtarma çalışmaları bölgeye dokuz römork gönderdi.
Uzunluğu yaklaşık 400 metre olan gemi, genişliği 200 metreyi bulmayan bu dar kanalda çapraz bir halde sıkışmış duruyor. Römorklar, halatlar kullanarak ya da direkt gemiye temas ederek, gemiyi kanalın iki tarafında bulunan kum tepeciklerinden kurtarmaya çalışıyor.
Birinci teşebbüs başarısız oldu
BSM, Perşembe sabahı yaptığı açıklamada, gemiyi hareket etme teşebbüsünün başarısız olduğunu ve kısa mühlet içerisinde tekrar deneyeceklerini söyledi.
ABD'deki Campbell Üniversitesi'nden denizcilik tarihi uzmanı Sal Mercogliano, geminin her iki kenar ortasında sıkıştığını ve bu nedenle de hareket ettirme çalışmalarının son derece güç geçtiğini belirtti.
Geminin etrafındaki tortu ve kumlar kaldırılıyor
Tıpkı vakitte geminin etrafında sualtındaki tortu ve kumların çıkartılması için de çalışmalar yürütülüyor.
Bu çalışmaları yürüten Hollanda merkezli Boskalis şirketi, kepçeler ve iş makineleriyle geminin etrafındaki kum ve çamuru temizlemeye çalışıyor.
'Kumun üzerinde muazzam bir tartı var'
Boskalis CEO'su Peter Berdowski, şu anda "kumun üzerinde muazzam bir ağırlığın" bulunduğunu ve bu nedenle de kazma, çekme ve tartının hafifletilmesinden oluşan ortak bir usul denenmesi gerektiğini tabir etti.
Denizcilik uzmanı Mercogliano, Süveyş Kanalı'ndan geçişlerde bir sorun yaşanmaması için bu bölgede kum kaldırma çalışmalarının aslında daima olarak yapıldığını belirtti.
Kanal, Ever Green üzere gemilerin geçişi için 2015 yılında genişletildi
Mercogliano, "Büyük makineler suyun üzerine güzelce oturur ve tabandaki tortuları üst çeker. Daha sonra bunları toplayıp karada biriktirmeniz gerekir" dedi.
Süveyş Kanalı, 2015 yılında yapılan çalışmalarla Ever Given büyüklüğündeki gemilerin geçebilmesini sağlayacak biçimde genişletildi.
Son evre yakıtın boşaltılması ve yüklerin alınması
200 bin tonluk gemiyi tekrar yüzdürme çalışmalarının bir sonraki evresi ise üzerindeki yüklerin kaldırılması ve yakıtının boşaltılması olacak.
Ever Given büyüklüğündeki bir gemi, 20 bin adet 20 ft büyüklüğünde konteyner taşıyabiliyor. Lakin bu süreç, gemiye ziyan verme ve istikrarını bozma risklerini de beraberinde getiriyor. Bu nedenle de hassas bir biçimde ve çabuk etmeden yapılması gerekiyor.
Dr Mercogliano, "Büyük, yüzer vinçler getirmeniz gerekir. Fakat şu anda ne yapacak olursanız olun, geminin istikrarını hesaplamanız gerekiyor. Bunun geminin stabilitesini nasıl etkileyeceğini değerlendirmelisiniz… En berbat mümkünlük, tartının (eşit dağılmaması) nedeniyle geminin ikiye bölünmesidir" dedi.
Ayrıyeten, konteynerlerin hayli yüksek bir noktaya kadar istiflenmiş olması nedeniyle yüzer vinçler kullanılarak boşaltılması da ayrıyeten sıkıntı olabilir.
Geminin yakıtının boşaltılması daha kolay bir seçenek üzere görünüyor. Lakin bunun da tek başına tartının istenilen seviyeye indirilmesine kâfi olup olmayacağı bilinmiyor.
