Lise ve üniversite talebelerinin zarurî olarak yapmaları gereken stajları bulunuyor. Bu stajlar, iş başında öğrenme çalışmalarının bir kesimi olarak görülüyor. Staj kuralları kanunlarla düzenlenmiş durumda.
3308 sayılı Mesleksel Eğitim Kanunu’na sonradan eklenen kısımla üniversite talebelerinin nasıl staj yapabileceklerine dair kararlar kanuna girmiş oldu. Kanunun 18. hususu uyarınca, 10 yahut daha ziyade sayıda işçi çalıştıran işletmeler, işçi sayısının yüzde 5’inden az olmamak üzere, mesleksel ve teknik eğitim mektep ve kurumu talebelerine beceri eğitimi, mesleksel ve teknik ortaöğretim mektep ve kurumu talebelerine staj ve tamamlayıcı eğitim yaptırmakla yükümlü. 2016 yılında yapılan birlikte üniversite-sanayi işbirliğinin sağlanması amaçlanmış ve bu maksatla maddede değişiklik yapılmıştı. Yasaya, “Bu işletmeler mesleksel ve teknik eğitim yapan yükseköğrenim kurumu talebelerine staj yaptırabilir” ibaresi eklenmişti.
Maddedeki tabirlerden ötürü işyerlerinin üniversite talebelerine zarurî stajyer kontenjanı ayırması kendi insiyatiflerine kalmış durumda. Bu yüzden de talebeler için mecburî staj yapacak işyeri bulmak oldukça çetin, istekli staj için çalışacak işyeri bulmak ise neredeyse imkansız durumda.
Mevzuata nazaran stajyerlerin sigortaları yapılmadan ve fiyatsız olarak çalıştırılmaları yasak. Stajyerlerin iş kazası ve meslek illetine yönelik sigorta primlerinin ödemesini üniversiteler ve Ulusal Eğitim Bakanlığı karşılıyor. Öğrenci fiyatsız staj yapmak istese bile patronlar istekli stajyer çalıştırmaya yanaşmıyor çünkü bu durum cürüm kapsamına giriyor.
Staj yapan talebeler için devlet, farklı seviyelerde ekte bulunuyor. Çalışan sayısı 20’nin altında olan işletmelerde stajyer fiyatının ⅔’ünü, daha çok çalışanı bulunan işletmelerde de stajyer fiyatının ⅓’ünü devlet karşılıyor. Zarurî stajdaki mektepliye yapılan ödemelere rastgele bir kesinti süreci uygulanmıyor. Istekli stajda ek almayan işletmeler sigortaları da kendileri ödemek durumundalar.
Mecburî staj için muayyen bir büyüklükteki işletmeler kontenjan ayırmak durumunda, aksi takdirde cezai yaptırımlar ile karşılaşıyorlar.