Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, hafta başında Brüksel’de bir ortaya gelen ABD Lideri Joe Biden ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Kabil havalimanının güvenliğini sağlamada Türkiye’nin öncü rol üstlenmesi konusunda mutabakata vardığını açıkladı.
Türk hükümeti, Afganistan’da ABD ve NATO askerlerinin çekilmesinin akabinde Kabil havalimanının yönetimi ve güvenliğini sağlamak için sorumluluk üstlenmeyi teklif etmiş lakin bunun için mali, lojistik ve diplomatik dayanağa muhtaçlık duyduğunu belirtmişti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da Biden’la görüşmesinin akabinde düzenlediği basın toplantısının bu hususun sorulması üzerine, “Pakistan’ı, Macaristan’ı yanımıza alma niyetimizi kendilerine söyledik. Şu an prestijiyle bir mutabakat kelam konusu. Bir dert burada kelam konusu değil” sözlerini kullanmıştı.
Biden’ın Avrupa’daki temasları hakkında gazetecilere telefon üzerinden brifing veren Sullivan, Türkiye’nin Kabil havalimanı teklifini hayata geçirmek için bir plan üzerinde çalışıldığını söyledi.
Erdoğan’ın havalimanı konusunda ABD’nin aşikâr formlarda takviyesini talep ettiğini ve Biden’ın da bu dayanağı sağlama taahhüdü verdiğini aktaran Sullivan, “Türkiye’nin Hamid Karzai Memleketler arası Havalimanı’nın güvenliğini sağlamada öncü rol oynayacağı istikametinde başkanlar açık bir taahhüt ortaya koydu ve artık bunun nasıl icra edileceği hakkında çalışmalar yürütüyoruz” dedi.
Jake Sullivan, Washington’un, Türkiye’nin güvenlik yardımı sağlayamayabileceği ya da bu yardımın hudutlu olabileceği durumlar için de B Planı yaptığını da belirtti.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı, ABD’nin Taliban milislerinin Afganistan’daki milletlerarası misyonlara mümkün akınlarına ait telaşları ciddiye aldığını vurguladı.
Geçen hafta Taliban sözcüsü, ABD askerlerinin çekilmesini öngören 2020 tarihli muahedeye nazaran Türkiye’nin de askerlerini çekmesi gerektiğini söylemişti.
Lakin Sullivan, Taliban’ın Türkiye’nin Afganistan’daki rolü hakkında kamuya açık yaptığı açıklamanın şu anki sürdürülen eforları caydırmaması gerektiğini kaydetti.
Sullivan, “Elbette Taliban ve Afganistan’daki öbür ögelerin Batılı ya da milletlerarası amaçlara saldıracağı tasalarını ciddiye alıyoruz. Taliban’ın kamuya açık ortamda yaptığı açıklamaların, bu güvenlik varlığı oluşturmak için hala sürdürülen eforları caydırmaması gerektiğine ve caydırmayacağına inanıyoruz” diye konuştu.
“S-400 konusunda tahlil yok ancak diyalog devam edecek”
Sullivan, Biden-Erdoğan görüşmesinde iki ülke ortasındaki en önemli krizlerden biri olan S-400 konusunda ise bir tahlile varılamadığını söyledi.
Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi satın almasının akabinde ABD Ankara’ya yaptırım uygulamaya başlamış ve ayrıyeten Türkiye’yi F-35 uçaklarının ortak üretimi ve satışı programından çıkarmıştı.
Sullivan, şimdi bir tahlil olmasa da bu hususta diyaloğun devam edeceğini kelamlarına ekledi.
Türkiye ve ABD, S-400’ün yanı sıra, Suriye ve Doğu Akdeniz dahil çok sayıda alanda çeşitli ihtilaflar yaşıyor. Biden idaresi sırasında birinci sefer yüz yüze biraraya gelen iki önderin bu görüşmede problemlere tahlil bulması ihtimali esasen düşük görülüyordu.
İki ülke ortasındaki mutabakata Twitter üzerinden reaksiyon gösteren Gazeteci Fatih Portakal da, "Yine batının jandarmalığını kabul etmek zorunda bırakıldık" dedi.
VOA
