Hatırlarsanız geçtiğimiz haftalarda IQ ile doğru orantılı olan gri maddenin artırılmasına yönelik bazı tavsiyelerde bulunmuştum. IQ elbette çok önemli bir ölçüt ancak bu test sadece hafıza, problem çözme ve muhakeme yeteneğimizi ölçüyor ve profesör psikolog Howard Gardner’ın da söylediği gibi duygusal zeka ya da yaratıcılık başta olmak üzere birbirinden farklı entelektüel yeteneklerimiz bulunuyor.
Resmi veriler elde etmek istemediğimiz sürece tüm bunları ölçmek, ne kadar zeki olduğumuzu anlamak için saatlerce test çözmemize, kalıplaşmış soruları çözmemize gerçekten de gerek yok aslında. Her açıdan zeki olan insanları uzaktan anlamanıza yetecek, bir şekilde kendini belli eden spesifik davranışlar bulunuyor. Dilerseniz bu davranışlar neymiş birlikte bakalım.
Gece geç yatıp, sabah da geç kalkmayı tercih ederler
Tercih ederler desem de günümüz koşullarında bunu kişisel bir tercih haline getirmek epey zor. Normal bir işte çalıştığını varsayalım, patronuna "ben gündüz değil, gece mesaisi yapacağım çünkü öyle istiyorum" tarzında bir beyanda bulunman pek mümkün gibi görünmüyor.
Dünyanın var oluşundan bu yana her bir canlının kendine has biyolojik saati bulunuyor ve insanların biyolojik saati de genellikle hava kararınca uyumak, aydınlanınca uyanmak programlanmış. Psychology Today adlı bilimsel dergide yayınlanan bir makalede, bazı zeki insanların bu biyolojik saati zekaları sayesinde kırmayı başarabildiğini, gece saatlerinde zeki oldukları için gündüze göre daha verimli oldukları belirtilmiş.
Çoğunlukla sigara kullanmazlar
Aslında sigara kullanan insanların daha zeki olduğu gerçeği doğrudan IQ ile bağlantılı ve her ne kadar işin içerisine IQ’yu katmak istemesem de sigaranın sinsi bir zararını sizinle paylaşmak istiyorum.
Bu konu hakkında yürütülen en büyük araştırma, İsrail askerleri üzerinde deneniyor ve yaklaşık 20 bin kişiden oluşan asker grubu, günde bir paket veya daha fazla sigara içenler, günde bir paketten az içenler ve hiç içmeyenler olarak 3 gruba ayrılıyor.
20 bin kişiye IQ testi uygulanıyor ve günde bir paket veya daha fazla sigara içenlerin ortalama IQ’su 90 çıkıyor. Günde bir paketten az sigara içenlerde bu sayı 94. Hiç sigara kullanmayanların IQ ortalaması ise gayet beklendik bir şekilde diğer hepsinden yüksek çıkıyor; 101. Tesadüf? Hiç sanmıyorum.
Yalnızlığa önem verirler
Gün içerisinde maruz kaldığımız yoğunluktan sıkılıp “bir an önce eve gitsem de yalnız başıma takılsam” dediğin oluyor mu? Bu düşüncenin sadece keyif ile alakalı olduğunu düşünsen de yalnız kalmayı istemek, zeki olduğunun bir göstergesi olabilir.
Yine bilimsel bir makale üzerinden örnek verelim. British Journal of Psychology’de yayımlanan bir makale, insanların sevdikleriyle birlikte olmanın sosyal hayatı önemli ölçüde olumlu etkilediğini ancak yalnız kaldıklarında da zeka konusunda bir hayli geliştiklerini belirtiyor. Söylenenlere göre yalnız kaldığımız zaman analitik düşünmeye ve sağlıklı planlar yapmaya daha meyilliymişiz.
Duygularını kontrol etmeyi bilirler
Duyguları kontrol etmek derken akla ilk önce sinirlendiğinde sakin kalmak gibi yetenekler gelse de duygusal zekası yüksek insanlar, bu olaya çok daha kapsamlı bakıyor. En iyi özellikleri arasında empati kurabilme, karşıdaki insanın nasıl hissettiğini doğru bir şekilde tahmin etme ve kendi davranışlarını spesifik hislere göre şekillendirme bulunuyor.
Yeni öğrendikleri her şeyi araştırmaya meraklılardır
Aslında bu özellik hepimizin yapması gereken bir şey ama çoğu zaman üşengeçlik yüzünden okuduğumuz bir kitapta bilmediğimiz bir kelimeye rastladığımız zaman pas geçmek daha kolayımıza gelebiliyor. Halbuki bunu bir huy haline getiren ve her seferinde üşenmeyip araştırmaya meraklı insanlar, elbette hem bilgi birikimi hem de zeka konusunda bir adım öne geçmeyi başarıyorlar.
Esrarengiz olaylar serimden de fark edeceğiniz üzere araştırma yapmayı bir hayli seven birisiyim ve tecrübelerimden yola çıkarak tek bir şey konusunda size garanti verebilirim; konu konuyu açıyor. Bir şey araştırmaya başladığım zaman bazen o kadar derinlere iniyorum ki günün sonunda nereden nereye geldim ben böyle diyorum. Mesela Black Dahlia cinayetini araştırırken kendimi FBI’ın 50 yıllık arşivlerinin içerisinde kaybetmiştim ve sadece bu cinayetin notlarını değil, FBI ajanlarının başka cinayetler için yazdığı notları da okumaya başlamıştım.
Kedi insanı olmaya daha meyillidirler
Böylesine sevimli dostları birbirinden ayırmak hiç adil gelmese de ABD Caroll Üniversitesi’nden bilim insanı Prof. Denise Guastello, durumun birazcık tersini söylüyor. Toplam 600 üniversite öğrencisi üzerinde bir araştırma yürüten Guastello, köpek sahibi olan insanların daha sosyal ve interaktif, kedi sahibi olan insanların ise kendi kişisel alanlarına daha çok önem gösteren, açık zihinli insanlar olduğunu belirtiyor. Tabii böyle bir kanıya sadece 600 kişi üzerinde yapılan bir testle inanmak ne kadar doğru, bilemiyorum.
Çevresindeki insanları efor sarf etmeden güldürebilirler
Efor sarf etmeden diyorum çünkü sadece komik olmak için o kadar gereksiz şakalar yapan insanlar var ki bir süre sonra komik gelen tek şey bu başarısız girişimler oluyor. Halbuki zeki insanlar komik olmak için ekstra uğraşmazlar, doğalarında bu yatar zaten.
Bugüne kadar yapılan birçok bilimsel çalışma, mizah ve zeka arasındaki doğru orantıyı gözler önüne seriyor. Örneğin New Mexico Üniversitesi’ndeki bilim insanlarının yayınladığı bir makale, mizah yeteneğinin yaratıcı ve zeki insanlarda bulunduğunu belirtiyor. Kim bilir, kadınlar kendilerini güldüren erkeklerden oluşur lafı da zekaya olan ekstra ilgiden geliyordur.