Bizim milletimizin vazgeçilmez özelliklerinden bir tanesi, bir bebeği gördüğü anda birine benzetmeye çalışmaktır. Bir de hususla ilgili genetik bilimi içeren bir atasözümüz bile var: Oğlan dayıya, kız halaya çeker. Bilim kişileri ise bebeklerin hangi geninin hangi ebeveyninden geldiğini ortaya çıkardı.
Temel biyoloji haberlerimize nazaran cinsiyet pederden geçiyor. (Baba XY, ana XX’tir. Anadan X geleceği için pederden ne gelirse cinsiyet de ona nazaran belirlenir.) Gelelim geri kalan özellikleri hangi ebeveynlerimizden aldığımıza.
Birçok sefer, evlatlar burun uçlarının halini, dudak etrafını, elmacık kemiklerinin uzunluğunu, göz kenarlarını ve çene formlarını ebeveynlerinden alır ve bu ortamlar kime benziyorsa, evladın o bireye benzediğini düşünürüz. Umumide genlerin yarısı valideden, yarısı pederden gelmesine karşın pederden gelen genler, %60 etkin iken anadan gelen genler ise %40 faal oluyor. Bunun nedenlerinden biri de, hatun vücudunun yabancı olarak gördüğü bebeği yok etmemek için birtakım tavizler vermesi ve velev kendi genlerini pasif tutmasıdır. Tekrar de hangi özelliğin kimden geçtiğini bulmak mümkün.
Cinsiyet, en başta da belirttiğimiz üzere pederden makbul. Bir adamın ailesinde erkek kardeş sayısı fazlaysa, oğlu olma ihtimali daha ziyadedir. Y kromozomu, erkek cinsî organlarını oluşturabilmek için daha az gen taşır, bu nedenle de erkek evlatları anaya daha çok misal.
Diş Yapısı
Diş yapısı ve diş sıhhati da pederden evladına geçen özelliklerden. Yani sık diş meselesi yaşayan bir pederin evladı da muhtemelen sık sık dişçiye gidecektir.
Zeka
Zeka, X kromozomu üzerinden taşınıyor. X kromozolarından biri valideden geliyor. Evlatlar, validenin zekasının %40’ını alıyor. Geri kalanını hayat boyunca geliştiriyoruz.
Ortalamada evlatların zekası, validenin zekasından 15 puan aralıkta oluyor.
Zihinsel Sıhhat
Yaş ilerledikçe sperm kalitesi düşüyor. Bu yüzden de yaşlı kişilerin mutasyona uğramış olan genleri sonraki nesillere daha kolay geçiyor. Zihinsel illetler, otizm, hiperaktivite, bipolar üzere bozukluklar pederden geçiyor. 45 yaşın üstündeki pederlerin evlatları, öğrenmede güçlük yaşıyor ve intihara daha meyilli oluyor. Başkaca erkeklerin kalp damar illetleri oğullarına da geçiyor. Tüp bebek yapan pederlerin evlatları da erkek olmaları durumunda umumide kısır oluyor.
Hemofili ve Otizm Kalıtımı
İngiliz Kraliçesi Victoria, hemofili hastasıydı ve genlerini evlatlarına, torunlarına ve torunlarının torunlarına aktardı. Bu marazlar valideden geçiyor ancak erkek çocuklarda daha sık ortaya çıkıyor. Bu marazların kız evlatlarına aktarımı pek de mümkün gözükmüyor.
Şişmanlığa Yatkınlık
Kişilerin kilosu ve yapısı, %25 nispetinde genetik olarak gelir. Bu özellik büsbütün validelerden ve anaların genetik yapısından gelir.
Uzunluk
Uzunluk, yüksek nispette genetiktir ve hayat biçimi, beslenme üzere etmenler ile zahir bir noktaya kadar geliştirilebilir. Uzunluğu hesaplamak için iki tane formül var.
Bebek erkekse, validenin uzunluğunu alın, pederin uzunluğunu ekleyin, üstüne de 12 cm koyun. Yekunu 2’ye böldüğünüzde ortaya çıkan sonuç evladın uzunluğudur. Evlat kız ise ananın ve pederin uzunluğunu toplayıp 13 çıkartın. İkiye böldüğünüzde çıkan sonuç evladın uzunluğudur.
Öbür alternatif ise evladın 18 aylıkkenki uzunluğunu ve 2 yaşındaykenki uzunluğunu toplayıp bu rakamı ikiyle çarpmaktır. Çıkan sonuç, +/- 10 cm ile bebeğinizin yetişkinlikteki uzunluğunu verecektir.
Bu hesaplamalar sıradan koşullar altında muteberdir. Beslenme formu, aktiviteler, hayat üslubu üzere etmenler bu rakamları değiştirecektir. Genç neslin %60’ı yasak aşkın meyvesi değil, fizikî olarak zorlanmaları gerekmeksizin sağlıklı büyümenin tesiriyle iri.
Göz Rengi
Göz renkleri kendi aralarında baskınlık sırasına sahiptir. En baskını kahverengi, en çekinik olanı ise yeşildir. Mavi gözlü iki ebeveynin evladı kahverengi gözlü olabiliyor. Kahverengi gözlü kişilerin da mavi gözlü evladı olması mümkündür. Göz rengi konusunda baskın olan gen ise pederden gelir.
Gamze
Gamzeler çekinik özelliklerdendir. Ebeveynlerden birinde gamze varsa muhtemelen evlatta da olur.
Kıvırcık Saç
Bukle bukle saçlar pek çok kişinin hayalidir. Kıvırcık saç aslında baskın olan saç çeşididir. Ana pederden birinde varsa muhtemelen evlatta da olur. Ana pederden biri düz biri ise kıvırcık saçlı ise evlatlar dalgalı saçlı olur.
Bonus: Evlatlar Kime Benzeyecek?
Evlatlar, ekseriyetle o ailede en çok gözüken özellikleri alırlar. Bu özellikler umumide çocuklarda da baskın oluyor.