Roma Donemi Cam
Cam bir ergime malzemesi olarak, ne tam katı ne de tam sıvıdır Temel iceriği silisyum oksit yani ince kum adlı bir maddedir Bunun dışında saydam bir gorunum icin sodyum ve potasyum, renk vermesi icin ise maden oksitler kullanılmaktadır Bu maden oksitlere ornek verecek olursak; demir (mavi, sarı, yeşil) kobalt (lacivert) bakır (yeşil) altın (kırmızı, pembe) gumuş (sarı) magnezyum (mor) gibi bir cok renklendirme aracı bulunmaktadır Endustri devrimi sonrasında sanayileşen cam icinde farklı ozellikler barındırmaktadır Kullanılan butun malzemeler belli bir ısıda durması gereken metal kazan yani pota icinde eritilerek cam hamuru oluşturulmaktadır İşlenmesi icin camın 900 ila 1200 derecelik ısıda olması gerekmektedir Potanın icinde 1100 derecede kalması ideal olanıdır Camı işlemek icin ısı cok onemli bir unsur olup, cam atolyeleri bu yuzden 24 saat calışır vaziyettedir Sıcak cama şekil verildikten sonra en fazla 800 dereceye kadar soğumaktadır Bundan sonrası ise kademeli olarak soğutulmalıdır aksi takdirde camın catlamasına sebep olunabilir Bu antik donem atolyeleri icinde geceridir 9yy ’da Suriye ’de bulunan bir el yazmasında erken donem cam atolyelerinden bahsetmektedir, bu bilgiler bu el yazmasından elde edilmiştir Coğrafya farklı olsa bile cam atolyelerinin calışma durumları birbirine benzemektedir Dunya ’da ilk cam atolyesi Yunanistan ’da olan Korinth atolyesidir, 11yy ’a tarihlenmektedir
KULLANILAN ALETLER
Camda kullanılan aletler genellikle demirden yapılmaktadır Bu aletler ufleme cubuğu yani pipo, yardımcı demir cubuklar, makas, pens, kıskac, kepce, spatuladır
ROMA DONEMİ CAMLAR
Roma ’da savaşşsız bir duzen hakimiyeti olduğundan sanata oldukca fazla vakit ayırmışlardır İmparatorluk sarayı atolyeleri yalnızca imparator hizmetinde uretim yapmaktadır İmparator ’a uretilen bu cam eşyalara ‘luks obje ’ denmektedir Bu cam objelerinin Romada stratejik ozelliği iyi ilişkiler geliştirmek icin diğer İmparatorlara hediye etmek uzere gonderildiği bilinmektedirRoma ’da camın henuz yaygınlaşmadığı donemde uretim ile susleme tekniği bir arada yapılmaktadır Cam sadece İmparator ’a yapıldığından uretilen her urun luks obje olarak sayılmaktadır Bu donemde kaburgalı kaseler, dokme cam ornekleri ve bezeme teknikleri gorulmektedir Bezeme ise cam şekillendirilip soğuduktan sonra kesme tekniği kullanılarak yapılmaktadır Kesme tekniğini ise iki şekilde yapıldığı bilinmektedir; birincisi cark uzerinde ikincisi ise serbest elledir Dokum tekniğinde ise bustlerin yapıldığı gorulmektedir Uretim ile suslemenin bir arada yapıldığı eserler mozaik cam kaselerde gorulmektedir Romalılar bu cam mozaik kaselerin icine genellikle kadın yuzunu betimlemişlerdir İc dekorasyona onem veren Romalılar aynı zamanda duvarlarda pano olarak mozaikleri de kullanmışlardır Bu donemde cam takı malzemesi olarak da kullanılmıştırİS 1yy cam sanatı icin bir donum noktasıdır Cam yaygınlaştıktan sonra ustalar tekniklerini geliştirmişlerdir Ufleme tekniği bu donemde ortaya cıkmıştır Bu teknik ile birlikte gunluk kullanılan cam eserlerin sayısı oldukca artmıştır Cam gunluk kullanım objesi olduktan sonra ekonominin icine girmiş ve halka indirgenmiştir İmparator Dioklatianus camda fiyat tarifesini ortaya cıkarmıştırEndustri haline gelen camla birlikte ufleme tekniği gelişmiş ve boylece daha ozgur ve ozgun eserler uretilmiştir Artık mitolojik kokenli hikayeler cam da susleme aracı olarak kullanılmaktadır İstiridye, uzum, boynuz gibi ceşitli formlarda şişeler uretilmeye başlanmıştır Sidonlu ustalar artık urettikleri camın uzerine imzasını atmaya başlamıştır
4yy Roma İmparatorluk sisteminin parcalandığı bir yuzyılı icermektedir Doğu ve Batı ’da devlet sistemi dil, antik kultur aynı kalmıştır fakat din değişmiştir Doğu Hristiyan Batı ise Pagan inanışındadır 4yy erken hristiyanlık, gec antikite veya gec Roma erken Bizans olarak adlandırılmaktadır Bu değişim sanatı da etkilemiştir Hristiyanlığa vurgu yapan bir grup eserlerin uretildiği bilinmektedir Altın Sandvic tekniği ile yapılan camlarda genellikle İsa ’nın betimlendiği gorulmektedir Bu yuzyılda deneysel yontemlerin hakim olduğu ilginc bir donem olarak tanımlanabilir
CAM URETİM TEKNİKLERİ
İc kalıp tekniği, mozaik cam tekniği, ufleme tekniği, aplike tekniği, millefiori tekniği, filigran tekniği, cameo tekniği, kesme tekniği, ani ısı değişimi tekniği, presleme tekniği, dokme tekniği, lif bağlama tekniği, aplike tekniği ve altın sandvic tekniğidir
Cam bir ergime malzemesi olarak, ne tam katı ne de tam sıvıdır Temel iceriği silisyum oksit yani ince kum adlı bir maddedir Bunun dışında saydam bir gorunum icin sodyum ve potasyum, renk vermesi icin ise maden oksitler kullanılmaktadır Bu maden oksitlere ornek verecek olursak; demir (mavi, sarı, yeşil) kobalt (lacivert) bakır (yeşil) altın (kırmızı, pembe) gumuş (sarı) magnezyum (mor) gibi bir cok renklendirme aracı bulunmaktadır Endustri devrimi sonrasında sanayileşen cam icinde farklı ozellikler barındırmaktadır Kullanılan butun malzemeler belli bir ısıda durması gereken metal kazan yani pota icinde eritilerek cam hamuru oluşturulmaktadır İşlenmesi icin camın 900 ila 1200 derecelik ısıda olması gerekmektedir Potanın icinde 1100 derecede kalması ideal olanıdır Camı işlemek icin ısı cok onemli bir unsur olup, cam atolyeleri bu yuzden 24 saat calışır vaziyettedir Sıcak cama şekil verildikten sonra en fazla 800 dereceye kadar soğumaktadır Bundan sonrası ise kademeli olarak soğutulmalıdır aksi takdirde camın catlamasına sebep olunabilir Bu antik donem atolyeleri icinde geceridir 9yy ’da Suriye ’de bulunan bir el yazmasında erken donem cam atolyelerinden bahsetmektedir, bu bilgiler bu el yazmasından elde edilmiştir Coğrafya farklı olsa bile cam atolyelerinin calışma durumları birbirine benzemektedir Dunya ’da ilk cam atolyesi Yunanistan ’da olan Korinth atolyesidir, 11yy ’a tarihlenmektedir
KULLANILAN ALETLER
Camda kullanılan aletler genellikle demirden yapılmaktadır Bu aletler ufleme cubuğu yani pipo, yardımcı demir cubuklar, makas, pens, kıskac, kepce, spatuladır
ROMA DONEMİ CAMLAR
Roma ’da savaşşsız bir duzen hakimiyeti olduğundan sanata oldukca fazla vakit ayırmışlardır İmparatorluk sarayı atolyeleri yalnızca imparator hizmetinde uretim yapmaktadır İmparator ’a uretilen bu cam eşyalara ‘luks obje ’ denmektedir Bu cam objelerinin Romada stratejik ozelliği iyi ilişkiler geliştirmek icin diğer İmparatorlara hediye etmek uzere gonderildiği bilinmektedirRoma ’da camın henuz yaygınlaşmadığı donemde uretim ile susleme tekniği bir arada yapılmaktadır Cam sadece İmparator ’a yapıldığından uretilen her urun luks obje olarak sayılmaktadır Bu donemde kaburgalı kaseler, dokme cam ornekleri ve bezeme teknikleri gorulmektedir Bezeme ise cam şekillendirilip soğuduktan sonra kesme tekniği kullanılarak yapılmaktadır Kesme tekniğini ise iki şekilde yapıldığı bilinmektedir; birincisi cark uzerinde ikincisi ise serbest elledir Dokum tekniğinde ise bustlerin yapıldığı gorulmektedir Uretim ile suslemenin bir arada yapıldığı eserler mozaik cam kaselerde gorulmektedir Romalılar bu cam mozaik kaselerin icine genellikle kadın yuzunu betimlemişlerdir İc dekorasyona onem veren Romalılar aynı zamanda duvarlarda pano olarak mozaikleri de kullanmışlardır Bu donemde cam takı malzemesi olarak da kullanılmıştırİS 1yy cam sanatı icin bir donum noktasıdır Cam yaygınlaştıktan sonra ustalar tekniklerini geliştirmişlerdir Ufleme tekniği bu donemde ortaya cıkmıştır Bu teknik ile birlikte gunluk kullanılan cam eserlerin sayısı oldukca artmıştır Cam gunluk kullanım objesi olduktan sonra ekonominin icine girmiş ve halka indirgenmiştir İmparator Dioklatianus camda fiyat tarifesini ortaya cıkarmıştırEndustri haline gelen camla birlikte ufleme tekniği gelişmiş ve boylece daha ozgur ve ozgun eserler uretilmiştir Artık mitolojik kokenli hikayeler cam da susleme aracı olarak kullanılmaktadır İstiridye, uzum, boynuz gibi ceşitli formlarda şişeler uretilmeye başlanmıştır Sidonlu ustalar artık urettikleri camın uzerine imzasını atmaya başlamıştır
4yy Roma İmparatorluk sisteminin parcalandığı bir yuzyılı icermektedir Doğu ve Batı ’da devlet sistemi dil, antik kultur aynı kalmıştır fakat din değişmiştir Doğu Hristiyan Batı ise Pagan inanışındadır 4yy erken hristiyanlık, gec antikite veya gec Roma erken Bizans olarak adlandırılmaktadır Bu değişim sanatı da etkilemiştir Hristiyanlığa vurgu yapan bir grup eserlerin uretildiği bilinmektedir Altın Sandvic tekniği ile yapılan camlarda genellikle İsa ’nın betimlendiği gorulmektedir Bu yuzyılda deneysel yontemlerin hakim olduğu ilginc bir donem olarak tanımlanabilir
CAM URETİM TEKNİKLERİ
İc kalıp tekniği, mozaik cam tekniği, ufleme tekniği, aplike tekniği, millefiori tekniği, filigran tekniği, cameo tekniği, kesme tekniği, ani ısı değişimi tekniği, presleme tekniği, dokme tekniği, lif bağlama tekniği, aplike tekniği ve altın sandvic tekniğidir