Canlıların yaşamı boyunca ihtiyaç duyduğu element atmosferde ve okyanuslarda mevcuttur Azot canlılar için oldukça önemlidir Tüm canlılar yaşamlarını devam ettirebilmek için oksijen ve karbondioksite ihtiyaçları olduğu kadar, büyüyebilmeleri için de azota ihtiyaç duyarlar Canlılar için önemli olan bu döngü, hayvanlar ve bitkiler arasındaki dengeyi kuran, yaşama direkt olarak etkide bulunan bir olaydır Azot döngüsü karşımıza daha çok coğrafya ve fen bilimleri alanlarında çıkmıştır
Azot elementi proteinin oluşmasında temel etkendir Canlılar için protein çok önemlidir Bu sebeple proteinin meydana gelmesine yardımcı olan azot elementi de oldukça önem taşır
Azot Canlı Vücudunda ve Atmosferde Ne Kadar Bulunur?
Azot elementi canlıların vücudunda %15 oranın da bulunur Bu %15 olan oran vücuttaki vitaminlerin, nükleik asitlerin ve proteinlerin yapısında mevcuttur
Atmosferdeki oranı ise %78 olan azot elementi, canlılar tarafından atmosferden doğrudan kullanamazlar Havada serbest halde olan bu element canlılar tarafından kullanılabilmesi için bir döngüden geçmelidir Atmosferdeki %78’lik oranın korunması açısından azot döngüsünün gerçekleşmesi gerekir Bu döngü esnasında birkaç değişikliğe uğrayan azot elementi atmosferde gaz olarak bulunsa bile toprakta azot tuzu halini alır Azot döngüsü iki farklı şekilde gerçekleşebilir
Azot Döngüsünün Birinci Türü
Atmosferde bulunan azot yeryüzüne çeşitli şekillerde inmektedir Yağmur, yıldırım ve şimşek gibi doğa olaylarında havadaki azot, toprağa nitrik aside dönüşüp daha sonrasında topraktaki bakteriler tarafından azot tuzlarına ve nitratlara dönüşür Bitkiler tarafından dolaylı olarak topraktan kullanılır
Azot Döngüsünün İkinci Türü
Buradaki döngüde asıl işi azot bakterileri tarafından gerçekleşir Azot bakterileri toprakta yer alır ve atmosferde serbest halde bulunan azotu direkt olarak toprağa çekerler Bu bakteriler azotu suda kolay çözünebilen azot tuzlarına dönüştürürler Bazı baklagillerin köklerinde bulunur Azot tuzlarının suda kolay çözünebilme özelliğinden dolayı bitkilerin kökleri tarafından suyla birlikte bitkiye geçer Bitkiler yeşil olan kısımlarında fotosentez yaparlar Fotosentez sonucunda azot dolaylı da olsa kullanılmış olur ve bitki kendi proteinini üretir Üretilen bu protein hayvanların bitkiyi yemesiyle hayvanlara geçmiş olur Hayvanlarla da beslenen insanlara geçer İnsanlara geçen protein, vücutta hayvansal proteine dönüştürülür
Azotun bu şekilde kullanılması atmosferdeki oranına bağlıdır Bu döngüde hem azot kullanılmış olur hem de azotun tükenmesi söz konusu olamaz
Canlılar öldükten sonra toprağa karışır ve azot bakterileri tarafından proteinlerine ayrıştırılır Azotun tekrar doğaya, atmosfere karışması için azot bakterileri önemli rol oynarlar
Canlı yaşamı açısından önemli olan azot elementi bir döngüden sonra kullanılabilmektedir Bu olay da dolaylı olarak gerçekleşir Azot döngüsünün sürdürülebilir yaşamdaki yeri bu şekildedir
Azot elementi proteinin oluşmasında temel etkendir Canlılar için protein çok önemlidir Bu sebeple proteinin meydana gelmesine yardımcı olan azot elementi de oldukça önem taşır
Azot Canlı Vücudunda ve Atmosferde Ne Kadar Bulunur?
Azot elementi canlıların vücudunda %15 oranın da bulunur Bu %15 olan oran vücuttaki vitaminlerin, nükleik asitlerin ve proteinlerin yapısında mevcuttur
Atmosferdeki oranı ise %78 olan azot elementi, canlılar tarafından atmosferden doğrudan kullanamazlar Havada serbest halde olan bu element canlılar tarafından kullanılabilmesi için bir döngüden geçmelidir Atmosferdeki %78’lik oranın korunması açısından azot döngüsünün gerçekleşmesi gerekir Bu döngü esnasında birkaç değişikliğe uğrayan azot elementi atmosferde gaz olarak bulunsa bile toprakta azot tuzu halini alır Azot döngüsü iki farklı şekilde gerçekleşebilir
Azot Döngüsünün Birinci Türü
Atmosferde bulunan azot yeryüzüne çeşitli şekillerde inmektedir Yağmur, yıldırım ve şimşek gibi doğa olaylarında havadaki azot, toprağa nitrik aside dönüşüp daha sonrasında topraktaki bakteriler tarafından azot tuzlarına ve nitratlara dönüşür Bitkiler tarafından dolaylı olarak topraktan kullanılır
Azot Döngüsünün İkinci Türü
Buradaki döngüde asıl işi azot bakterileri tarafından gerçekleşir Azot bakterileri toprakta yer alır ve atmosferde serbest halde bulunan azotu direkt olarak toprağa çekerler Bu bakteriler azotu suda kolay çözünebilen azot tuzlarına dönüştürürler Bazı baklagillerin köklerinde bulunur Azot tuzlarının suda kolay çözünebilme özelliğinden dolayı bitkilerin kökleri tarafından suyla birlikte bitkiye geçer Bitkiler yeşil olan kısımlarında fotosentez yaparlar Fotosentez sonucunda azot dolaylı da olsa kullanılmış olur ve bitki kendi proteinini üretir Üretilen bu protein hayvanların bitkiyi yemesiyle hayvanlara geçmiş olur Hayvanlarla da beslenen insanlara geçer İnsanlara geçen protein, vücutta hayvansal proteine dönüştürülür
Azotun bu şekilde kullanılması atmosferdeki oranına bağlıdır Bu döngüde hem azot kullanılmış olur hem de azotun tükenmesi söz konusu olamaz
Canlılar öldükten sonra toprağa karışır ve azot bakterileri tarafından proteinlerine ayrıştırılır Azotun tekrar doğaya, atmosfere karışması için azot bakterileri önemli rol oynarlar
Canlı yaşamı açısından önemli olan azot elementi bir döngüden sonra kullanılabilmektedir Bu olay da dolaylı olarak gerçekleşir Azot döngüsünün sürdürülebilir yaşamdaki yeri bu şekildedir
