Arttırılmış gerçeklik, özellikle Google Glass’ın piyasaya sürülmesinden sonra beşerler tarafından çok ilgi görmedi gelgelelim bu teknoloji, aslına bakarsanız tıp ve eğitimden tutun, tasarım ve mühendisliğe kadar birçok kolda tercih ediliyor. Velev Microsoft HoloLens; NASA ve ortakları tarafından uzay aracının inşa edilmesi ve astronotların yörüngedeki vazifelerini yanına getirmeleri sırasında kullanılıyor.
Microsoft ve NASA’nın iştiraki, 28 Haziran 2015 tarihinde bir SpaceX tedarik roketinin Memleketler arası Uzay İstasyonu’nda bulunan astronotlara Project Sidekick kapsamında HoloLens’leri temin etmesiyle başladı.
Memleketler arası Uzay İstasyonu’nda bulunan çalışanlar, Microsoft HoloLens’leri birçok vazifede “Remote Expert” modunda kullandılar. Bu mod, çalışanların yeryüzü üzerinde bulunan bir teknisyenle Skype üzerinden manzara paylaşarak çalışıyor. Yani yeryüzünde bulunan teknisyen, o sırada astronotun gördüğü şeyi görebiliyor ve buna nazaran astronotu yönlendirebiliyor. Cihazda tıpkı hengamda “Procedure” ismi verilen bir mod daha bulunuyor. Bu mod ise o sırada hiçbir teknisyen müsait değilse evvelce hazırlanmış hologramlarla astronotu yönlendiriyor.
Project Sidekick, kısa sürerek 2016 yılının mart ayında son buldu. Bununla birlikte 2016 yılının yazında NASA’nın Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi Ziyaretçi Kompleksi’nde Mars’a sanal gerçeklikle çeşitler düzenlenmeye başlandı. Programın ismi “Destination: Mars” idi ve Ay'a ayak basan 2. insan olma unvanını elinde tutan Buzz Aldrid tarafından seslendiriliyordu. Bu cins sırasında kullanılan görseller, Mars’taki hizmeti sırasında hayli ilgi uyandırmış Curiosity Mars Rover tarafından çekilmişti.
Arttırılmış gerçeklik, tüm bunların yanı sıra uzay araçlarının tasarım ve üretim aşamalarında da çok başarılı bir formda kullanılıyor. Buna örnek olarak Orion isimli çok hedefli mürettebat aracını verebiliriz. Şu an NASA ve ESA tarafından geliştirilip Lockheed Martin firması tarafından inşa edilmekte. Üst seviye karmaşık bir mühendisliğe sahip bu aracın montaj kılavuzu, tek başına 1.500 sahife. Teknisyenler de cihazın montajını gerçekleştirirken bu kılavuzda mütemadi olarak ileri ve geri giderek bulmak istedikleri tarafı arıyorlar. Microsoft HoloLens ise tam olarak bu sırada devreye giriyor.
Milletlerarası Uzay İstasyonu’nun kullandığı “Procedure” modunu kullanan Lockheed ekibi, uzay aracının çeşitli sistemlerini bir araya getirmek için gerekli vadeyi inanılmaz ölçüde azaltmayı başardı. İstatistiki olarak bakmak gerekirse ekip, bileşenlerin birleştirilmesi ve vidaların sıkılması için gerekli vadeyi %30 ile %50 orantısında azalttı zira HoloLens ile birlikte bir vidaya ne kadar güç uygulanması gerektiği için kılavuza bakma gereksinimi ortadan kalktı. HoloLens, çalışan o sırada hangi vidaya bakıyorsa o vidanın muhtaçlık duyduğu basıncı da gösterebiliyor.
HoloLens’in uzay araçlarının üretimi aşamasına ekleri bununla da bitmiyor. Cihaza eklenen olgularla birlikte bir teknisyen, araca baktığı anda nereye neyi yerleştirmesi gerektiğini direkt olarak kılavuza muhtaçlık duymadan görebiliyor. Bu sayede evvelce bir teknisyenin 8 saatlik mesaisini alan bir süreç, artık 15 dakika içinde gerçekleştirilebiliyor. Velev evvelden birkaç tane teknisyenin günler boyunca uğraştığı süreçler, tek bir teknisyen tarafından sırf 2,5 saat içerisinde tamamlanıyor.
HoloLens’i kullanmaya başlamadan evvelki alışma süreci de hayli kısa sürüyor. Bir teknisyenin HoloLens’e alışması, 30 dakikadan az sürüyor ve teknisyenler bunun sonrasında acilen hizmete başlayabiliyorlar. Yalnız cihaz biraz ağır olduğu için bütün gün kullanılamıyor. Teknisyenler, HoloLens’i yorulmadan evvel yaklaşık 3 saat boyunca aralıksız olarak kullanabiliyorlar.
Cihaz, her ne kadar kusursuz üzere görünse de şimdilik bir kusuru var. Girişimin başkan isimlerinden Shelley Peterson, verdiği bir röportajda cihaza data girişi sırasında zorlandıklarını belirtiyor. Peterson, doneleri yazarak girmenin dışında bir yol bulmaları gerektiğini söylüyor ve bu süreç için ses kullanmanınsa şimdi tam olarak muvaffakiyet sağlamadığının altını çiziyor. Teknisyenler, olgu girişi sırasında çalışma yerlerini terk ederek klavyelere yöneliyorlar ve bu da aslında HoloLens’in asıl maksadı olan teknisyenin çalışma meydanını terk etmesine gerek kalmamasına zıt düşüyor.
Bu arada Lockheed Martin firması, HoloLens’ten faydalanan tek firma değil. Rakip firmalarından Dragonfly isimli uzay aracını geliştiren BAE de kılavuzlardan kurtulmak için HoloLens’i tercih ediyor. Dragonfly demişken, aracın 2025 yılında Satürn’ün uydularından Titan’ı keşfetmek için vazifeye çıkacağını belirtelim. Yolculuk, 9 sene sürecek ve bu yolculuk, sonunda büyük ihtimalle Güneş sistemimizle alakalı değerli malumatlar edinmemizi sağlayacak.