atatürkün bütün hayatını anlatan yazı
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1881 yılında, Selanik'te Kocakasım Mahallesi, Islahhane Caddesi'ndeki üç katlı pembe evde doğdu Selanik yerlilerinden olan babası Ali Rıza Efendi, Söke'den Selanik'e gelmiş Türkmenlerden Kırmızı Hafızlakaplı Ahmet Efendinin oğludur Annesi Zübeyde Hanım ise 1871 yılında Selanik yakınlarındaki Langaza kasabasına belirlenmiş, Hacı Sofi ailesinden Feyzullah Ağa'nın kızıdır
Gümrük Muhafaza Teşkilatı'nda memurluk yaparken Zübeyde Hanımla evlenen Ali Rıza Efendi, 1877 OsmanlıRus Savaşı'ndan önce de Selanik Asakiri Milliye Taburunda da subaylık yapmıştır Daha sonraları kereste ticareti yapan babası 1888 yılında öldüğünde Mus tafa yedi, kız kardeşi Makbule bir yaşında idi Diğer kardeşleri Naciye, Ömer ve Fatma küçükken öldüler Zübeyde Bayan oğlunun başarılarını gördükten daha sonra, tedavi görmek için gittiği İzmir'de 14 Ocak 1923 günü 66 yaşında hayata gözlerini yummuştur Makbu le Hanım (Atadan) ise 1956 yılına dek yaşamıştır
AİLESİ
Ali Rıza Efendi 1841 yılında Selanik'te doğdu Söke'den Selanik'e kurulmuş Türkmenlerden Kırmızı Hafızlakaplı Ahmet Efendinin oğludur İlkokulu Abdi Hafız Mahalle Mektebinde okudu Selanik'te Evkaf İdaresinde katiplik, sonrada Gümrük Muhafaza Teşkilatında memurluk yaptı Memurluğu sırasında, Hacı Sofi ailesinden Feyzullah Ağa'nın kızı Zübeyde Hanımla evlendi 1876 yılında da Selanik Asakiri Milliye taburunda subay olarak görev alan Ali Rıza Efendi, sonra da kereste ticareti yapmaya başladı Zübeyde Hanım'dan beş çocuğu oldu Çocuklarından Naciye, Ömer ve Fatma fazla yaşamadı Yalnızca Mustafa ve Makbule hayatlarına devam edebildi Ali Rıza Efendi, 1888 yılında, tek oğlu Mustafa Kemal ilkokulda okuduğu sırada, rahatsızlandı ve öldü
Zübeyde Bayan
Zübeyde Hanım 1857 yılında Selanik'te doğdu Orta Anadolu'dan göç ederek, Selanik'in batısında Arnavutluk sınırına yerleştirilen yörüklerden, Hacı Sofi ailesinden Feyzullah Ağanın kızıdır Selanik'te Gümrük Muhafaza Teşkilatında memur olan Ali Rıza Efendi ile evliliğinden beş çocuk sahibi oldu Fatma ve Ömer'i daha küçükken kaybetti 1888 yılında Mustafa ilkokuldayken kocasını da kaybeden Zübeyde Bayan, zaman zaman çocukları ile birlikte kardeşi Hüseyin Ağa'nın çiftliğine giderdi Bu sırada, Atatürk'ün ifadesiyle; iyi huylu bir insan olan Ragıp Bey'le evlendi Kızlarından Naciye de çok yaşamadı
Balkan harbinden sonra, çoğu Türk ailesi gibi, kızı Makbule ile birlikte Selanik'ten göç etti ve İstanbul'a gelerek BeşiktaşAkaretler'de bir eve yerleşti Milli Çaba yıllarında Ankara'ya gelen Zübeyde Bayan, 1919'da ayrılmak zorunda kaldığı oğlunu, yıllar sonra Ankara'da Devlet Başkanı olarak gördü 14 Ocak 1923'te tedavi nedeniyle gittiği İzmir'de 66 yaşında vefat etti
Mustafa Kemal Atatürk'ün kız kardeşi olan Makbule Atadan, 1887 yılında Selanik'te doğdu Balkan Savaşlarından daha sonra, annesi Zübeyde Bayan'la birlikte Selanik'ten ayrılarak İstanbul'a yerleşti Cumhuriyet'in ilanından daha sonra ağabeyinin isteği üzerine, annesiyle birlikte Ankara'ya geldi Bir zaman Atatürk'ün yanına kalan Makbule Atadan, daha sonra Çankaya Köşkü arazisi içinde kendisi için yaptırılan Çamlı Köşke yerleşti
1930'da Atatürk'ün isteğiyle Fethi Okyar'ın kurduğu Özgürlük Cumhuriyet Fırkasına giren Makbule Hanım birkaç ay sonradan parti kapatılınca siyasetten çekildi ve 1935'de milletvekili Mecdi Boysan ile evlendi Makbule Atadan'ın ağabeyi Atatürk ile ilgili anıları Büyük Kardeşim Atatürk (1952)ve Ağabeyim Mustafa Kemal (1952)adlarıyla yayımlandı 1956 yılında 69 yaşında öldü
MEKTEP YILLARI
Mustafa, öğrenim çağına gelince Hafız Mehmet Efendi'nin mahalle mektebine başladı Sonradan babasının isteğiyle, yeni bir yöntemle öğretim gerçekleştirmek üzere Selanik'te açılan, Şemsi Efendi Mektebi'ne geçti Bu sırada babasını kaybetti Bir zaman Rapla çiftliğinde dayısının yanına kaldıktan sonra, annesi Mustafa'nın eğitim hayatına devam etmesini istediği için, Selanik Mülkiye İdadisi'ne (ortaokul) kaydoldu Mustafa'nın bu okulda hocasıyla arasında bir ağız dalaşı geçince, zaten orada okumasını istemeyen büyükannesi onu derhal okuldan aldı Askeri Rüştiye elbisesi giyen komşusunun oğluna özenen Mustafa, asker olmasını istemeyen annesinin karşısında çıkmalarına karşın, el altından, Selanik Askeri Rüştiyesi'nin sınavına girdi Sınavı kazandığı haberini bölge Mustafa annesine aleyhinde bir oldu bitti yapıp, bu okula kaydını yaptırdı (1893) Bu okulda, Matematik hocası ona Kemal adını verdi
Selanik Askeri Rüştiyesini başarıyla bitiren Mustafa Kemal, Manastır Askeri İdadisi'ne (lise) girdi Burada Fransızca'dan geri kalınca, birincil tatilde Selanik'e gitti ve iki üç ay çaktırmadan Fransız Firerler Okulu'nun özel sınıfına devam ederek, Fransızcasını geliştirdi Ertesi yıl Manastır Askeri İdadisi'nde, buraya yeni gelen Şair Ömer Naci ile tanıştı ve edebiyatla da ilgilenmeye başladı
HARP OKULU YILLARI
Manastır Askeri İdadisi'ni başarıyla tüketen Mustafa Kemal, İstanbul'a giderek Harp Okulu'nun piyade bölümüne girdi (13 Mart 1899) Harp Okulu'nun birincil sınıfında az çalışan Mustafa Kemal, öteki iki yılda tüm gücüyle derslerine sarıldı 1902'de bu okulu teğmen rütbesiyle bitirdi ve öğrenimine Harp Akademisi'nde devam etti 1903 yılında Üsteğmen oldu 11 Ocak 1905 tarihinde de Harp Akademisi'nden mezun olan Kurmay Yüzbaşı Mustafa Kemal, staj yapması için Şam'daki 30 Süvari Alayı'na gönderildi
YAKINLARI
Latife UŞAKLIGiL (18981976)
Latife Hanım 1898 yılında İzmir'de doğdu İzmir Lisesini bitirdi, Paris ve Londra'da Hukuk okudu (1921) Türkiye'ye döndüğünde Kurtuluş Savaşı henüz bitmemişti Türk Ordusunun İzmir'e girişinin ikinci günü Başkumandan Mustafa Kemal'in şehre geldiğini duydu (11 Eylül 1922) Bunun üstüne Latife Bayan Kumandanlık karargahına artan bir şekilde Atatürk'ten güvenlik gerekçesiyle Göztepe'deki konaklarında kalmasını istedi Atatürk bu çağrıyı memnunlukla karşıladı Bu tanışma taraflar aralarında sürekli haberleşmenin başlangıcı oldu Mustafa Kemal 1923'te annesinin ölümü dolayısıyla gittiği İzmir'de Latife hanımla evlendi (29 Ocak 1923) 1925 yazında Doğu Anadolu gezisinde aralarında geçen nahoş bir tartışmadan sonradan 5 Ağustos 1925 tarihinde boşandılar Öldüğü 1976 yılına kadar İzmir'de ve İstanbul'da yaşayan Latife Hanım, bütün ısrarlara rağmen anılarını anlatmamıştır
Sabiha GÖKÇEN (19132001)
Sabiha Hanım 1913 yılında Bursa'da doğdu IIAbdülhamid kadar Bursa'ya sürgün gönderilen vilayet başkatibi Hafız Mustafa İzzet'in kızıdır İlkokula gittiği yıllarda babasını kaybetti ve kardeşlerinin yardımıyla öğrenimini sürdürdü Atatürk, 1925 yılında çıktığı Bursa gezisinde Sabiha Gökçen'le tanıştı ve içinde bulunduğu zorlama yaşama şartlarını öğrenince de onu evlat edindi Ankara Çankaya İlkokulu'nu, sonradan da Üsküdar Kız Koleji'ni tüketen Sabiha Bayan, Türk Hava Kurumu'nun Havacılık Okulu'na girdi (1935) Burada geçirdiği başarılı öğrenim hayatından sonra, yüksek planörcülük kurslarına bulunma üzere Sovyetler Birliği'ne gönderildi Dönüşte Eskişehir Hava Okulu'na girdi, bununla beraber 1Tayyare Alayı'nda av ve bombardıman uçakları alanında uzmanlaştı Sabiha Gökçen, 1937 Ege ve Trakya manevraları esnasında başarılı uçuşlar yaptı Benzer sene çıkan Şeyh Rıza İsyanı esnasında yapılan kara harekatını, Dersim ve çevresini havadan bombalayarak kolaylaştıran Sabiha Gökçen 1938'de yaptığı Balkan turuyla ününü Avrupa'ya yaydı 1938'de Türkkuşu'nda başöğretmenliğe atandı ve 1955'te uçuculuktan ayrıldı Türk Hava Kurumu Yönetim Kurulu üyesi oldu
Ülkü DOĞANÇAY
Işık Halkası'nün annesi Selanikli Vasfiye Bayan, Atatürk'ün annesi Zübeyde Hanım kadar evlatlık olarak alınıp büyütülmüştür Zübeyde Bayan ile Selanik'e, sonradan İstanbul'a, oradan da Ankara'ya birlikte gelen Vasfiye Bayan, Zübeyde Bayan ölünce de Atatürk'ün kız kardeşi Makbule Atadan'ın yanına kalmıştır sonra evlenen Vasfiye Bayan'ın doğan kız çocuğuna, Atatürk daha yüzünü görmeden Haleadını koymuştur Hale büyüdükçe Atatürk'ün ona olan sevgisi de büyümüş; onu yurt gezilerinde yanında götürmeye başlamıştır Atatürk, Işık Halkası'nün özellikle yaşına kadar olgun davranışlarından ve zekasından fazla etkilenmiştir Atatürk öldüğünde Ayla beşbuçuk yaşlarındaydı
Afet İNAN (19081985)
Atatürk, 11 Ekim 1925'te İzmir'e geldiğinde, birçok kurumun yanı sıra okulları da gezerek konuşmalar yaptı Yine o günlerde İzmir ilkokullarından birinde bir toplantıda Yıkım Bayan'la karşılaştı Afet İnan, ilköğrenimini Eskişehir'in Mihalıççık ilçesinde, Ankara ve Biga'da tamamladıktan daha sonra, Bursa Kız Hoca Okulu'nu 1925 yılında bitirmiştir Ilk görevine 17 yaşındayken, babasının görevi gereği bulundukları İzmir'de Reddi İlhak İlkokulu'nda başlamıştır Atatürk, Afet İnan'ın ailesinin Makedonya kolunu tanıdığından, kendisinin meslek ve durumu ile ilgilenir Yıkım İnan'ın isteği, öğrenimini devam etmek ve tanıdık olmayan dil öğrenmektir Bunun yerine getirilmesi için Atatürk, Yıkım İnan'ın babası ve annesi ile görüşerek, kendisini o sene İsviçre'nin Lozan şehrine Fransızca öğrenmeye gönderir (1925 1927)
Sonradan, İstanbul'da Fransız Kız Lisesi (Notre Dame de Sion)nde bu öğrenimini sürdürür (19281929) Ortaöğrenim tarih öğretmenliği sınavına girerek öğretmenlik belgesini alır ve Ankara Musiki Öğretmen Okulu'na, Tarih ve Yurt Bilgisi öğretmeni olarak atanır (19291930) Türk Tarih Kurumu'nun kuruluş çalışmalarında yer almış ve orada uzun yıllar Asbaşkanlık yapmıştır Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü'nün de müdürlüğünü yapmıştır Akademik çalışmalarına devamlı Yıkım İnan, 1938'de lisans, 1939'da doktora çalışmalarını tamamlayarak 1942'de doçent ve 1950'de de profesörlüğe yükselir Prof Dr Facia İnan'ın Atatürk ve Türk tarihi ile ilgili birçok yayını bulunmaktadır 8 Haziran 1985 tarihinde ölmüştür
Atatürk vasiyetnamesinde Afet İnan için; yaşadığı müddetçe şimdilik (şimdiki halde) ayda 800 lira verilecektirdiye vasiyette bulunmuştur
NEBİLE
Temmuz 1927'de İstanbul Çapa Hoca Okulu'ndan üç kız öğrenci Dolmabahçe Sarayı'na getirilmişti Bunlardan Nebile Atatürk'ün manevi kızı olarak kalmıştır daha sonra öğrenimi için Ankara'ya getirilen Nebile, evlenme çağı geldiğinde, o yılların Viyana Büyükelçiliği Baş Katibi, Tahsin Bey'le evlendirilmiştir Nikah 17 Ocak 1929'da Ankara Palas'ta, Atatürk ve diğer davetlilerin katılmasıyla yapılmıştır Atatürk'ün hastalandığı günlerde Nebile de hastalanmıştı Yakalandığı hastalıktan kurtulamayarak hayata gözlerini kapamıştır
Rukiye ERKİN
Atatürk Rukiye'yi bir Konya gezisinde tanımıştı O vakitlerde Rukiye hayatının en zorlama yıllarını yaşıyordu Kimsesizdi Atatürk, Rukiye'yi Ankara'ya getirerek bakımını ve okutulmasını sağlamış ve bir Jandarma Yüzbaşısı ile evlendirmiştir Nikahları Ankara Belediyesi'nde kıyılmış, zamanın İç İşleri ve Dış İşleri Bakanları da tanıklık etmişlerdir Düğünleri İstanbul'da Dolmabahçe Sarayı'nda yapılmış, düğünde Atatürk ilk dansı Rukiye ile yapmıştır
Abdürrahim TUNÇOK
Evlatlıklarından Abdürrahim, o zamanlar Van'dan aldığı kimsesiz bir çocuktur İstanbul'a getirdiği sekiz yaşındaki Abdürrahim'i Beşiktaş Akaretler'de 78 numaralı evlerinde annesi Zübeyde Bayan'ın yanında bıraktı Zaferden sonradan da Ankara'ya getirerek, Salih Bozuk'un oğlu Cemil ile beraber Çankaya Köşkü'ne yakın bir ilkokula yazdırdı sonradan Sanayi Mektebi'ne gönderilen Abdürrahim, Atatürk Latife Bayan'la evlenince İzmir'e Zübeyde Hanım'ın yanında gönderilmiş ve ayrıldıklarında bitmiş Ankara'ya geri getirilmiştir Mustafa Kemal, öğrenimine yurtdışında devam etmesini yerinde gördüğü Abdürrahim'i 1929 yılında Berlin Teknik Üniversitesi'ne göndermiş ve tüm giderlerini karşılamıştır 1934 yılından sonra Tunçok soyadını bölge Abdürrahim Bey Savarona Yat'ının satın alınması görüşmelerinde çevirmenlik yapmıştır
Zübeyde Hanım, ölümünden yıllar sonradan 1971'de açılan vasiyetnamesinde Abdürrahim Tunçok'a 20 lira verilmesini istemiştir *
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1881 yılında, Selanik'te Kocakasım Mahallesi, Islahhane Caddesi'ndeki üç katlı pembe evde doğdu Selanik yerlilerinden olan babası Ali Rıza Efendi, Söke'den Selanik'e gelmiş Türkmenlerden Kırmızı Hafızlakaplı Ahmet Efendinin oğludur Annesi Zübeyde Hanım ise 1871 yılında Selanik yakınlarındaki Langaza kasabasına belirlenmiş, Hacı Sofi ailesinden Feyzullah Ağa'nın kızıdır
Gümrük Muhafaza Teşkilatı'nda memurluk yaparken Zübeyde Hanımla evlenen Ali Rıza Efendi, 1877 OsmanlıRus Savaşı'ndan önce de Selanik Asakiri Milliye Taburunda da subaylık yapmıştır Daha sonraları kereste ticareti yapan babası 1888 yılında öldüğünde Mus tafa yedi, kız kardeşi Makbule bir yaşında idi Diğer kardeşleri Naciye, Ömer ve Fatma küçükken öldüler Zübeyde Bayan oğlunun başarılarını gördükten daha sonra, tedavi görmek için gittiği İzmir'de 14 Ocak 1923 günü 66 yaşında hayata gözlerini yummuştur Makbu le Hanım (Atadan) ise 1956 yılına dek yaşamıştır
AİLESİ
Ali Rıza Efendi 1841 yılında Selanik'te doğdu Söke'den Selanik'e kurulmuş Türkmenlerden Kırmızı Hafızlakaplı Ahmet Efendinin oğludur İlkokulu Abdi Hafız Mahalle Mektebinde okudu Selanik'te Evkaf İdaresinde katiplik, sonrada Gümrük Muhafaza Teşkilatında memurluk yaptı Memurluğu sırasında, Hacı Sofi ailesinden Feyzullah Ağa'nın kızı Zübeyde Hanımla evlendi 1876 yılında da Selanik Asakiri Milliye taburunda subay olarak görev alan Ali Rıza Efendi, sonra da kereste ticareti yapmaya başladı Zübeyde Hanım'dan beş çocuğu oldu Çocuklarından Naciye, Ömer ve Fatma fazla yaşamadı Yalnızca Mustafa ve Makbule hayatlarına devam edebildi Ali Rıza Efendi, 1888 yılında, tek oğlu Mustafa Kemal ilkokulda okuduğu sırada, rahatsızlandı ve öldü
Zübeyde Bayan
Zübeyde Hanım 1857 yılında Selanik'te doğdu Orta Anadolu'dan göç ederek, Selanik'in batısında Arnavutluk sınırına yerleştirilen yörüklerden, Hacı Sofi ailesinden Feyzullah Ağanın kızıdır Selanik'te Gümrük Muhafaza Teşkilatında memur olan Ali Rıza Efendi ile evliliğinden beş çocuk sahibi oldu Fatma ve Ömer'i daha küçükken kaybetti 1888 yılında Mustafa ilkokuldayken kocasını da kaybeden Zübeyde Bayan, zaman zaman çocukları ile birlikte kardeşi Hüseyin Ağa'nın çiftliğine giderdi Bu sırada, Atatürk'ün ifadesiyle; iyi huylu bir insan olan Ragıp Bey'le evlendi Kızlarından Naciye de çok yaşamadı
Balkan harbinden sonra, çoğu Türk ailesi gibi, kızı Makbule ile birlikte Selanik'ten göç etti ve İstanbul'a gelerek BeşiktaşAkaretler'de bir eve yerleşti Milli Çaba yıllarında Ankara'ya gelen Zübeyde Bayan, 1919'da ayrılmak zorunda kaldığı oğlunu, yıllar sonra Ankara'da Devlet Başkanı olarak gördü 14 Ocak 1923'te tedavi nedeniyle gittiği İzmir'de 66 yaşında vefat etti
Mustafa Kemal Atatürk'ün kız kardeşi olan Makbule Atadan, 1887 yılında Selanik'te doğdu Balkan Savaşlarından daha sonra, annesi Zübeyde Bayan'la birlikte Selanik'ten ayrılarak İstanbul'a yerleşti Cumhuriyet'in ilanından daha sonra ağabeyinin isteği üzerine, annesiyle birlikte Ankara'ya geldi Bir zaman Atatürk'ün yanına kalan Makbule Atadan, daha sonra Çankaya Köşkü arazisi içinde kendisi için yaptırılan Çamlı Köşke yerleşti
1930'da Atatürk'ün isteğiyle Fethi Okyar'ın kurduğu Özgürlük Cumhuriyet Fırkasına giren Makbule Hanım birkaç ay sonradan parti kapatılınca siyasetten çekildi ve 1935'de milletvekili Mecdi Boysan ile evlendi Makbule Atadan'ın ağabeyi Atatürk ile ilgili anıları Büyük Kardeşim Atatürk (1952)ve Ağabeyim Mustafa Kemal (1952)adlarıyla yayımlandı 1956 yılında 69 yaşında öldü
MEKTEP YILLARI
Mustafa, öğrenim çağına gelince Hafız Mehmet Efendi'nin mahalle mektebine başladı Sonradan babasının isteğiyle, yeni bir yöntemle öğretim gerçekleştirmek üzere Selanik'te açılan, Şemsi Efendi Mektebi'ne geçti Bu sırada babasını kaybetti Bir zaman Rapla çiftliğinde dayısının yanına kaldıktan sonra, annesi Mustafa'nın eğitim hayatına devam etmesini istediği için, Selanik Mülkiye İdadisi'ne (ortaokul) kaydoldu Mustafa'nın bu okulda hocasıyla arasında bir ağız dalaşı geçince, zaten orada okumasını istemeyen büyükannesi onu derhal okuldan aldı Askeri Rüştiye elbisesi giyen komşusunun oğluna özenen Mustafa, asker olmasını istemeyen annesinin karşısında çıkmalarına karşın, el altından, Selanik Askeri Rüştiyesi'nin sınavına girdi Sınavı kazandığı haberini bölge Mustafa annesine aleyhinde bir oldu bitti yapıp, bu okula kaydını yaptırdı (1893) Bu okulda, Matematik hocası ona Kemal adını verdi
Selanik Askeri Rüştiyesini başarıyla bitiren Mustafa Kemal, Manastır Askeri İdadisi'ne (lise) girdi Burada Fransızca'dan geri kalınca, birincil tatilde Selanik'e gitti ve iki üç ay çaktırmadan Fransız Firerler Okulu'nun özel sınıfına devam ederek, Fransızcasını geliştirdi Ertesi yıl Manastır Askeri İdadisi'nde, buraya yeni gelen Şair Ömer Naci ile tanıştı ve edebiyatla da ilgilenmeye başladı
HARP OKULU YILLARI
Manastır Askeri İdadisi'ni başarıyla tüketen Mustafa Kemal, İstanbul'a giderek Harp Okulu'nun piyade bölümüne girdi (13 Mart 1899) Harp Okulu'nun birincil sınıfında az çalışan Mustafa Kemal, öteki iki yılda tüm gücüyle derslerine sarıldı 1902'de bu okulu teğmen rütbesiyle bitirdi ve öğrenimine Harp Akademisi'nde devam etti 1903 yılında Üsteğmen oldu 11 Ocak 1905 tarihinde de Harp Akademisi'nden mezun olan Kurmay Yüzbaşı Mustafa Kemal, staj yapması için Şam'daki 30 Süvari Alayı'na gönderildi
YAKINLARI
Latife UŞAKLIGiL (18981976)
Latife Hanım 1898 yılında İzmir'de doğdu İzmir Lisesini bitirdi, Paris ve Londra'da Hukuk okudu (1921) Türkiye'ye döndüğünde Kurtuluş Savaşı henüz bitmemişti Türk Ordusunun İzmir'e girişinin ikinci günü Başkumandan Mustafa Kemal'in şehre geldiğini duydu (11 Eylül 1922) Bunun üstüne Latife Bayan Kumandanlık karargahına artan bir şekilde Atatürk'ten güvenlik gerekçesiyle Göztepe'deki konaklarında kalmasını istedi Atatürk bu çağrıyı memnunlukla karşıladı Bu tanışma taraflar aralarında sürekli haberleşmenin başlangıcı oldu Mustafa Kemal 1923'te annesinin ölümü dolayısıyla gittiği İzmir'de Latife hanımla evlendi (29 Ocak 1923) 1925 yazında Doğu Anadolu gezisinde aralarında geçen nahoş bir tartışmadan sonradan 5 Ağustos 1925 tarihinde boşandılar Öldüğü 1976 yılına kadar İzmir'de ve İstanbul'da yaşayan Latife Hanım, bütün ısrarlara rağmen anılarını anlatmamıştır
Sabiha GÖKÇEN (19132001)
Sabiha Hanım 1913 yılında Bursa'da doğdu IIAbdülhamid kadar Bursa'ya sürgün gönderilen vilayet başkatibi Hafız Mustafa İzzet'in kızıdır İlkokula gittiği yıllarda babasını kaybetti ve kardeşlerinin yardımıyla öğrenimini sürdürdü Atatürk, 1925 yılında çıktığı Bursa gezisinde Sabiha Gökçen'le tanıştı ve içinde bulunduğu zorlama yaşama şartlarını öğrenince de onu evlat edindi Ankara Çankaya İlkokulu'nu, sonradan da Üsküdar Kız Koleji'ni tüketen Sabiha Bayan, Türk Hava Kurumu'nun Havacılık Okulu'na girdi (1935) Burada geçirdiği başarılı öğrenim hayatından sonra, yüksek planörcülük kurslarına bulunma üzere Sovyetler Birliği'ne gönderildi Dönüşte Eskişehir Hava Okulu'na girdi, bununla beraber 1Tayyare Alayı'nda av ve bombardıman uçakları alanında uzmanlaştı Sabiha Gökçen, 1937 Ege ve Trakya manevraları esnasında başarılı uçuşlar yaptı Benzer sene çıkan Şeyh Rıza İsyanı esnasında yapılan kara harekatını, Dersim ve çevresini havadan bombalayarak kolaylaştıran Sabiha Gökçen 1938'de yaptığı Balkan turuyla ününü Avrupa'ya yaydı 1938'de Türkkuşu'nda başöğretmenliğe atandı ve 1955'te uçuculuktan ayrıldı Türk Hava Kurumu Yönetim Kurulu üyesi oldu
Ülkü DOĞANÇAY
Işık Halkası'nün annesi Selanikli Vasfiye Bayan, Atatürk'ün annesi Zübeyde Hanım kadar evlatlık olarak alınıp büyütülmüştür Zübeyde Bayan ile Selanik'e, sonradan İstanbul'a, oradan da Ankara'ya birlikte gelen Vasfiye Bayan, Zübeyde Bayan ölünce de Atatürk'ün kız kardeşi Makbule Atadan'ın yanına kalmıştır sonra evlenen Vasfiye Bayan'ın doğan kız çocuğuna, Atatürk daha yüzünü görmeden Haleadını koymuştur Hale büyüdükçe Atatürk'ün ona olan sevgisi de büyümüş; onu yurt gezilerinde yanında götürmeye başlamıştır Atatürk, Işık Halkası'nün özellikle yaşına kadar olgun davranışlarından ve zekasından fazla etkilenmiştir Atatürk öldüğünde Ayla beşbuçuk yaşlarındaydı
Afet İNAN (19081985)
Atatürk, 11 Ekim 1925'te İzmir'e geldiğinde, birçok kurumun yanı sıra okulları da gezerek konuşmalar yaptı Yine o günlerde İzmir ilkokullarından birinde bir toplantıda Yıkım Bayan'la karşılaştı Afet İnan, ilköğrenimini Eskişehir'in Mihalıççık ilçesinde, Ankara ve Biga'da tamamladıktan daha sonra, Bursa Kız Hoca Okulu'nu 1925 yılında bitirmiştir Ilk görevine 17 yaşındayken, babasının görevi gereği bulundukları İzmir'de Reddi İlhak İlkokulu'nda başlamıştır Atatürk, Afet İnan'ın ailesinin Makedonya kolunu tanıdığından, kendisinin meslek ve durumu ile ilgilenir Yıkım İnan'ın isteği, öğrenimini devam etmek ve tanıdık olmayan dil öğrenmektir Bunun yerine getirilmesi için Atatürk, Yıkım İnan'ın babası ve annesi ile görüşerek, kendisini o sene İsviçre'nin Lozan şehrine Fransızca öğrenmeye gönderir (1925 1927)
Sonradan, İstanbul'da Fransız Kız Lisesi (Notre Dame de Sion)nde bu öğrenimini sürdürür (19281929) Ortaöğrenim tarih öğretmenliği sınavına girerek öğretmenlik belgesini alır ve Ankara Musiki Öğretmen Okulu'na, Tarih ve Yurt Bilgisi öğretmeni olarak atanır (19291930) Türk Tarih Kurumu'nun kuruluş çalışmalarında yer almış ve orada uzun yıllar Asbaşkanlık yapmıştır Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü'nün de müdürlüğünü yapmıştır Akademik çalışmalarına devamlı Yıkım İnan, 1938'de lisans, 1939'da doktora çalışmalarını tamamlayarak 1942'de doçent ve 1950'de de profesörlüğe yükselir Prof Dr Facia İnan'ın Atatürk ve Türk tarihi ile ilgili birçok yayını bulunmaktadır 8 Haziran 1985 tarihinde ölmüştür
Atatürk vasiyetnamesinde Afet İnan için; yaşadığı müddetçe şimdilik (şimdiki halde) ayda 800 lira verilecektirdiye vasiyette bulunmuştur
NEBİLE
Temmuz 1927'de İstanbul Çapa Hoca Okulu'ndan üç kız öğrenci Dolmabahçe Sarayı'na getirilmişti Bunlardan Nebile Atatürk'ün manevi kızı olarak kalmıştır daha sonra öğrenimi için Ankara'ya getirilen Nebile, evlenme çağı geldiğinde, o yılların Viyana Büyükelçiliği Baş Katibi, Tahsin Bey'le evlendirilmiştir Nikah 17 Ocak 1929'da Ankara Palas'ta, Atatürk ve diğer davetlilerin katılmasıyla yapılmıştır Atatürk'ün hastalandığı günlerde Nebile de hastalanmıştı Yakalandığı hastalıktan kurtulamayarak hayata gözlerini kapamıştır
Rukiye ERKİN
Atatürk Rukiye'yi bir Konya gezisinde tanımıştı O vakitlerde Rukiye hayatının en zorlama yıllarını yaşıyordu Kimsesizdi Atatürk, Rukiye'yi Ankara'ya getirerek bakımını ve okutulmasını sağlamış ve bir Jandarma Yüzbaşısı ile evlendirmiştir Nikahları Ankara Belediyesi'nde kıyılmış, zamanın İç İşleri ve Dış İşleri Bakanları da tanıklık etmişlerdir Düğünleri İstanbul'da Dolmabahçe Sarayı'nda yapılmış, düğünde Atatürk ilk dansı Rukiye ile yapmıştır
Abdürrahim TUNÇOK
Evlatlıklarından Abdürrahim, o zamanlar Van'dan aldığı kimsesiz bir çocuktur İstanbul'a getirdiği sekiz yaşındaki Abdürrahim'i Beşiktaş Akaretler'de 78 numaralı evlerinde annesi Zübeyde Bayan'ın yanında bıraktı Zaferden sonradan da Ankara'ya getirerek, Salih Bozuk'un oğlu Cemil ile beraber Çankaya Köşkü'ne yakın bir ilkokula yazdırdı sonradan Sanayi Mektebi'ne gönderilen Abdürrahim, Atatürk Latife Bayan'la evlenince İzmir'e Zübeyde Hanım'ın yanında gönderilmiş ve ayrıldıklarında bitmiş Ankara'ya geri getirilmiştir Mustafa Kemal, öğrenimine yurtdışında devam etmesini yerinde gördüğü Abdürrahim'i 1929 yılında Berlin Teknik Üniversitesi'ne göndermiş ve tüm giderlerini karşılamıştır 1934 yılından sonra Tunçok soyadını bölge Abdürrahim Bey Savarona Yat'ının satın alınması görüşmelerinde çevirmenlik yapmıştır
Zübeyde Hanım, ölümünden yıllar sonradan 1971'de açılan vasiyetnamesinde Abdürrahim Tunçok'a 20 lira verilmesini istemiştir *