Beyin yaralanmaları edinsel ve travmatik almak üzere iki esas türe ayrılmaktadır Her iki şekilde de beyin akıcı fonksiyon gösteremez, bu şart geçici veya ömür boyu kalıcı olabilir
Biliyor Muydunuz?
Doğum travmaları da beyin hasarı ile sonuçlanabilir Buna “konjenital beyin hasarı denilmektedir
Amerika Birleşmiş Devletleri ’ nde her yıl 17 milyon birey beyin hasarının bir çeşidine maruz kalmaktadır Keza beyin hasarı vakalarının epeyce bir kısmı uzun sürmediği için rapor edilmemektedir Hafif beyin travması genellikle tıbbi müdahale gerektirmez Oysa, önemli bozukluklara yol açan ciddi beyin yaralanmaları endişe kaynağı olmuştur ve ABD ’ deki yaralanmaya alt ölümlerin önemli bir kısmını oluşturmaktadır
Kafa travması, beyin hasarının en yaygın nedenlerinden biridir Kafaya alınan maddesel bir hücum sonucu oluşan beyin hasarı, sıradan beyin fonksiyonlarını değiştirebilir Oysa beyin hasarına niçin olan tek şey kafa travması değildir Hastalıklar, özellikle nörolojik hastalıklar beyin hasarına sebep olabilmektedir
Beyin Hasarı Türleri Nelerdir?
1) Edinsel Beyin Hasarı:
İç olaylardan kaynaklanan edinsel beyin hasarı, travmatik olmayan beyin hasarı olarak sınıflandırılır Edinsel beyin hasarına sebep olan durumlar arasında ensefalit, menenjit gibi enfeksiyonlar, inme ve bitkiler oluşumu sayılabilir Edinsel beyin hasarı keza beyne eksik miktarda oksijen gitmesi (hipoksi), beyne hiç oksijen akımı olmaması (anoksi), fazla alkol tüketimi, uyuşturucu kullanımı ve toksik kimyasallara maruziyet gibi bazı durumların bir sonucu olarak da oluşabilmektedir
2) Travmatik Beyin Hasarı:
Dışardan zorlama uygulanması sonucu oluşan beyin hasarı travmatik beyin hasarı olarak sınıflandırılmaktadır Bu şiddet beyne hasar verebilecek kadar enerjik dıştan alınan bir darbedir Kayma ve düşme, künt bir cisimle vurulma, otomobil kazaları bu duruma sebep olabilir Basitçe bildirmek gerekirse, kafaya alınan şiddetli bir darbe travmatik beyin hasarından sorumludur
Travmatik Beyin Hasarı Türleri Nelerdir?
Beyin Sarsıntısı:
Bu yaralanma türünde beyin fonksiyonları geçici olarak bozulmaktadır Beyin sarsıntıları genelde kısa süreli olan şuur kayıplarına neden olabilir bunu takiben baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı, yorgunluk ve kulak çınlaması görülebilmektedir Futbol, rugby ve benzeri sporları yapan kişiler genellikle beyin hasarının en az şiddetli formu olarak kabul edilen beyin sarsıntılarından muzdariptir
Beyin Kontüzyonu:
Kafaya bir gövde tarafından vurulduğunda bu beyinde kontüzyona neden olabilir, bu da beyin dokusunda çürük oluşumu ile kendini gösterir Kontüzyonlar genellikle kanın bozulmuş kan damarlarından sızdığı yapısal beyin hasarına neden olurlar Bu da kanın beyin dokusu civarda toplanması olan “hematomlara sebep olmaktadır Beynin kanayan kısmı şişirilmiş görünür Kontüzyonlar beyin sarsıntısına göre fazla daha önemli durumlar olarak kabul edilirler bunun nedeni beyne giden oksijen akımını azaltmalarıdır
Penetran Yaralanmalar:
Dış kuvvetin etkisi öyle fazladır ancak beden kafatasını deler ve beyne ulaşır Bu tür yaralanmalar beyin hasarının en ağır formudur ve çoğunlukla ateşli silahlar veya bıçak gibi belirgin cisimler ile gerçekleşen saldırılar sonucu oluşur
Diffüz Aksonal Yaralanma:
Bu tip beyin hasarında , yaralanma sınırlı bir bölgede kısıtlı kalmaz beynin önemli bir bölümünü etkiler Yüksek seri araç kazalarından kaynaklanan diffüz aksonal yaralanmalar beynin kemik yapının içinde şiddetli ve çabuk bir şekilde sallanmasına niçin olur bu da beyin dokusunda yaygın hasara yol açar Diffüz aksonal yaralanmaların büyük bir kısmı komaya girer ve çoğunluğu bilinç kaybı durumundan iyileşemez Bilincini geri kazananlar ise hayat boyu bilişsel bozukluklar yaşarlar bununla birlikte “kapalı kafa travması olarak da adlandırılan diffüz aksonal yaralanma beyin dokusundan birden çok kanama ile kendini gösterir Diffüz beyin yaralanmasından ölüm nadir olsa da, hastaların %90 ’ı uzun süreli bir koma halindedir
Sarsılmış bebek sendromu da bir çeşitlilik diffüz aksonal yaralanmadır Sarsılmış bebek sendromu 2 yaşından minik bir çocuğun çok çabuk ve aralıksız sarsılması ile oluşur Kafanın bu şiddetli sarsıntısı beynin kafatası içinde bir öne bir geriye doğru sarsılmasına neden olur Bu Nedenle beyin devamlı kafatasına çarparak yaygın bir şekilde hasarlanır ve beyinde diffüz aksonal yaralanma gelişir Çocuklarına bu şekilde davranan bir takım ebeveynler çocukta daimi beyin hasarına yol açabilirler
CoupContrecoup Yaralanma:
Bu yaralanma türünde beyin hasarı etkilenen taraf ile sınırlı kalmaz Yaralanan beyin bölgesinin karşısında tarafında da beyin hasarı oluşmaktadır Ayrıca yalnızca etkilenen tarafta yok, etkilenen bölgenin tam karşısında tarafında da çürük oluşmaktadır Bunun nedeni kafaya alınan darbe o kadar şiddetlidir ancak, beyin yer değiştirir ve kafatasının karşı tarafına çarpar ve beyinde başka bir hasara daha neden olur
Beyin Hasarının Dereceleri Nelerdir?
Hafif Beyin Hasarı:
Hafif beyin hasarı geçiren bir birey sadece kısa bir zaman için bilinçsiz olur Bir kaç dakika içinde bilincine kavuşur ve bunu baş dönmesi ve konfüzyon (bilinç bulanıklığı) izlemektedir
Orta Beyin Hasarı:
Kişi birkaç dakika ile birkaç saat aralarında değişebilen oldukça uzun bir süre bilinçsiz halde kalır Bilinç bulanıklığı birkaç gün sürebilir ve bazı durumlarda haftalar veya aylar her tarafında devam edebilir Bilinç bulanıklığı haricinde birey hareketliliğinde problemler yaşayabilir ve aylarca sürebilen bilişsel ve davranışsal sorunlar yaşayabilir
Şiddetli Beyin Hasarı:
Ağır beyin hasarı ile ilişkili bilinçsizlik haftalarca veya aylarca devam eder Hasta koma ya da nebati hayata girer Beyin zedelenmesi, genel olarak hayat boyu süren onarılamaz bir hasara yol açar
Kaynakça:
http:wwwbuzzlecomarticlestypesofbraininjuryhtml
Biliyor Muydunuz?
Doğum travmaları da beyin hasarı ile sonuçlanabilir Buna “konjenital beyin hasarı denilmektedir
Amerika Birleşmiş Devletleri ’ nde her yıl 17 milyon birey beyin hasarının bir çeşidine maruz kalmaktadır Keza beyin hasarı vakalarının epeyce bir kısmı uzun sürmediği için rapor edilmemektedir Hafif beyin travması genellikle tıbbi müdahale gerektirmez Oysa, önemli bozukluklara yol açan ciddi beyin yaralanmaları endişe kaynağı olmuştur ve ABD ’ deki yaralanmaya alt ölümlerin önemli bir kısmını oluşturmaktadır
Kafa travması, beyin hasarının en yaygın nedenlerinden biridir Kafaya alınan maddesel bir hücum sonucu oluşan beyin hasarı, sıradan beyin fonksiyonlarını değiştirebilir Oysa beyin hasarına niçin olan tek şey kafa travması değildir Hastalıklar, özellikle nörolojik hastalıklar beyin hasarına sebep olabilmektedir
Beyin Hasarı Türleri Nelerdir?
1) Edinsel Beyin Hasarı:
İç olaylardan kaynaklanan edinsel beyin hasarı, travmatik olmayan beyin hasarı olarak sınıflandırılır Edinsel beyin hasarına sebep olan durumlar arasında ensefalit, menenjit gibi enfeksiyonlar, inme ve bitkiler oluşumu sayılabilir Edinsel beyin hasarı keza beyne eksik miktarda oksijen gitmesi (hipoksi), beyne hiç oksijen akımı olmaması (anoksi), fazla alkol tüketimi, uyuşturucu kullanımı ve toksik kimyasallara maruziyet gibi bazı durumların bir sonucu olarak da oluşabilmektedir
2) Travmatik Beyin Hasarı:
Dışardan zorlama uygulanması sonucu oluşan beyin hasarı travmatik beyin hasarı olarak sınıflandırılmaktadır Bu şiddet beyne hasar verebilecek kadar enerjik dıştan alınan bir darbedir Kayma ve düşme, künt bir cisimle vurulma, otomobil kazaları bu duruma sebep olabilir Basitçe bildirmek gerekirse, kafaya alınan şiddetli bir darbe travmatik beyin hasarından sorumludur
Travmatik Beyin Hasarı Türleri Nelerdir?
Beyin Sarsıntısı:
Bu yaralanma türünde beyin fonksiyonları geçici olarak bozulmaktadır Beyin sarsıntıları genelde kısa süreli olan şuur kayıplarına neden olabilir bunu takiben baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı, yorgunluk ve kulak çınlaması görülebilmektedir Futbol, rugby ve benzeri sporları yapan kişiler genellikle beyin hasarının en az şiddetli formu olarak kabul edilen beyin sarsıntılarından muzdariptir
Beyin Kontüzyonu:
Kafaya bir gövde tarafından vurulduğunda bu beyinde kontüzyona neden olabilir, bu da beyin dokusunda çürük oluşumu ile kendini gösterir Kontüzyonlar genellikle kanın bozulmuş kan damarlarından sızdığı yapısal beyin hasarına neden olurlar Bu da kanın beyin dokusu civarda toplanması olan “hematomlara sebep olmaktadır Beynin kanayan kısmı şişirilmiş görünür Kontüzyonlar beyin sarsıntısına göre fazla daha önemli durumlar olarak kabul edilirler bunun nedeni beyne giden oksijen akımını azaltmalarıdır
Penetran Yaralanmalar:
Dış kuvvetin etkisi öyle fazladır ancak beden kafatasını deler ve beyne ulaşır Bu tür yaralanmalar beyin hasarının en ağır formudur ve çoğunlukla ateşli silahlar veya bıçak gibi belirgin cisimler ile gerçekleşen saldırılar sonucu oluşur
Diffüz Aksonal Yaralanma:
Bu tip beyin hasarında , yaralanma sınırlı bir bölgede kısıtlı kalmaz beynin önemli bir bölümünü etkiler Yüksek seri araç kazalarından kaynaklanan diffüz aksonal yaralanmalar beynin kemik yapının içinde şiddetli ve çabuk bir şekilde sallanmasına niçin olur bu da beyin dokusunda yaygın hasara yol açar Diffüz aksonal yaralanmaların büyük bir kısmı komaya girer ve çoğunluğu bilinç kaybı durumundan iyileşemez Bilincini geri kazananlar ise hayat boyu bilişsel bozukluklar yaşarlar bununla birlikte “kapalı kafa travması olarak da adlandırılan diffüz aksonal yaralanma beyin dokusundan birden çok kanama ile kendini gösterir Diffüz beyin yaralanmasından ölüm nadir olsa da, hastaların %90 ’ı uzun süreli bir koma halindedir
Sarsılmış bebek sendromu da bir çeşitlilik diffüz aksonal yaralanmadır Sarsılmış bebek sendromu 2 yaşından minik bir çocuğun çok çabuk ve aralıksız sarsılması ile oluşur Kafanın bu şiddetli sarsıntısı beynin kafatası içinde bir öne bir geriye doğru sarsılmasına neden olur Bu Nedenle beyin devamlı kafatasına çarparak yaygın bir şekilde hasarlanır ve beyinde diffüz aksonal yaralanma gelişir Çocuklarına bu şekilde davranan bir takım ebeveynler çocukta daimi beyin hasarına yol açabilirler
CoupContrecoup Yaralanma:
Bu yaralanma türünde beyin hasarı etkilenen taraf ile sınırlı kalmaz Yaralanan beyin bölgesinin karşısında tarafında da beyin hasarı oluşmaktadır Ayrıca yalnızca etkilenen tarafta yok, etkilenen bölgenin tam karşısında tarafında da çürük oluşmaktadır Bunun nedeni kafaya alınan darbe o kadar şiddetlidir ancak, beyin yer değiştirir ve kafatasının karşı tarafına çarpar ve beyinde başka bir hasara daha neden olur
Beyin Hasarının Dereceleri Nelerdir?
Hafif Beyin Hasarı:
Hafif beyin hasarı geçiren bir birey sadece kısa bir zaman için bilinçsiz olur Bir kaç dakika içinde bilincine kavuşur ve bunu baş dönmesi ve konfüzyon (bilinç bulanıklığı) izlemektedir
Orta Beyin Hasarı:
Kişi birkaç dakika ile birkaç saat aralarında değişebilen oldukça uzun bir süre bilinçsiz halde kalır Bilinç bulanıklığı birkaç gün sürebilir ve bazı durumlarda haftalar veya aylar her tarafında devam edebilir Bilinç bulanıklığı haricinde birey hareketliliğinde problemler yaşayabilir ve aylarca sürebilen bilişsel ve davranışsal sorunlar yaşayabilir
Şiddetli Beyin Hasarı:
Ağır beyin hasarı ile ilişkili bilinçsizlik haftalarca veya aylarca devam eder Hasta koma ya da nebati hayata girer Beyin zedelenmesi, genel olarak hayat boyu süren onarılamaz bir hasara yol açar
Kaynakça:
http:wwwbuzzlecomarticlestypesofbraininjuryhtml