Son zamanlarda yapılan araştırmalarla toksinlerin insan sağlığını tehditleri, geniş alanlara yayılmaları gibi pek fazla sebeplerle toksinler biyolojik savaşlarda ön plana çıkmaya başlamışlardır Ancak “toksin kelimesi, bilimsel literatürde yaygın anlamında kullanıldığı şeklinden azıcık farklı içeriklere sahiptir
1972 yılında Biyoloji Ile Ilgili ve Toksin Silahları Sözleşmesi ’nde toksinlerle ilgili şu madde yer almaktadır:*“Imal metotları yada orijinleri ne olursa olsun toksinler
Ancak bu açıklama bilimsel literatürde iyice toksinlerin tanımını açıklayamamaktadır Lakin bu ifadede; toksik kimyasalların canlı organizmalar göre üretildiğine dikkat çekmeye çalışılmıştır
Bilim insanları arasında henüz hafıza birliğine varılamamış olunmasına rağmen, milletlerarası hukuk otoriteleri fazla geniş aralıktaki böylece çok bileşeni “toksin olarak kabul etmektedir
Bu aralığın bir bölümünü yaratıcı toksik bileşenlerden biri de bakteriyel toksinlerdir Bu toksinler; botulinum toksini ve stafilokokal enterotoksinlerdir Ve her iki toksin de, geçmiş yıllarda biyolojik tabanca olarak kullanılmak üzere saklanmışlardır Bu bileşenler yüksek molekül ağırlığına sahip protein bileşenleridir ve fakat endüstriyel mikrobiyoloji aracılığıyla üretilebilirler
Aralığın diğer bölümünde yılan zehri, böcek ve akrep zehirleri, bitkilerde bulunan alkaloidler ve öteki bileşenler oluşturur Bu bileşenlerden bazıları kimyasal sentez aracılığıyla elde edilebilirler Bu bileşenlerden; kürar (tropikal bitkiden elde edilen, kas gevşeticileri üretmek için kullanılan ve önceden Kızılderililer göre kullanılmış olan zehirli madde), bartrakotoksin (Kolombiya ’nın zehirli kurbağalarının deri salgılarından elde edilen ve nöroloji deneylerinde kullanılan bir zehir) ve risin geçmişte biyoloji ile ilgili silah olarak kullanılmıştır
Potasyum floroasetat gibi ufak moleküllü bileşenler de toksik bileşenler arasında yer almaktadır Dichapetalum cymosum denilen bir bitkiden izole edilen bu bileşenin bu zehirli bitkinin yapraklarında biriktiği açıklanmış ve bu bitkiden birkaç yaprak yenildiğinde canlıların ölümüne yol açtığı bildirilmektedir
Hidrojen siyanid bileşenide 400 öbür türdeki bitkide bulunan ve baccilus pyocyaneus gibi bakteriler tarafından da sentezlenebilen toksik bir bileşendir
Biyoloji Ile Ilgili ve Toksik Silahlar Kongresi ’ne göre “toksin ifadesi o kadar çok bilim insanına kadar tam kelime anlamını karşılamamaktadır Mesela, insan vücudunda doğal olarak yer alan bir takım kimyasal bileşenler, ama yüksek miktarlarda alındıklarında toksik etki göstermektedirler
Biyoregulatör olarak kabul edilen ve canlı bir organizma kadar üretilen bir bileşen toksik etkiler gösterebilmektedir Mesela eşekarısı zehiri dobra dobra bir toksindir ve etkin bileşeni histamindir, oysa histamin bileşeni insan vücudu için biyoregulatör işlevi görmektedir
Hem Staphylococcus aureus enterotoksinleri, Clostridium botulinum nörotoksinleri ve Alspergillus Flavus, Aspergillus ochraceus, Alternaria, Fusarim, Claviceps, Peniccillium gibi küfler tarafından üretilen aflatoksin, okratoksin gibi mikotoksinlerin de geçmiş yıllarda biyolojik silah olarak kullanıldığı rapor edilmiştir
?Staphylococcus Aureus Enterotoksinleri
Saureus ile kontamine olmuş gıdalarda bakterinin yiyecek üzerinde enteroksin oluşturması ve enterotoksin taşıyan gıdanın sindirilmesi sonucunda , stafilokokal enterotoksinler ishale niçin olurlar Toksinler ısıya dayanıklıdır ve sulu çözeltilerinde kaynamaya karşı stabildir Solunum yolu ile etkin ülkü gelirler Toksinler Gram pozitif koklar olarak adlandırılan Staphylococcus aureus kadar salgılanırlar ve çok yaygındırlar Bir Takım türlerin çoğaltılması çok yüksek miktarlarda B tipi enterotoksin oluşumuna neden olmaktadır Bu bakteri ile kontamine olan gıdada bakteri enterotoksini üreterek gıdaya bırakır ve enterotoksin taşıyan yiyecek sindirildiğinde çoğunlukla 16 saat içinde, mide bulantısı, kusma ve ishal görülmektedir Solunum sonrası ise intoksikasyon etkileri ise, yüksek ateş, baş ağrısı, titreşim, kas ağrısı ve öksürük biçiminde görülmektedir Eğer toksin sırık olarak yutulursa, bulantı, kusma ve ishal ve sıvı kaybı görülmektedir
Herhangi bir çare yöntemi yada aşısı geliştirilmemiştir B tipi toksinler %05 ’lik hipoklorit çözeltisinde 1015 dakika bekletilerek detoksifiye edilebilmektedir
?Clostridium Botulinum Nörotoksinleri
Clostridium botulinum nörotoksinleri, genel olarak yerinde proses koşullarında hazırlıksız konserve gıdalarda ortaya çıkmaktadır Clostridium botulinum, yüksek sıcaklıklara dayanıklı bir bakteridir ve yerinde sıcaklıklara getirilmemiş konserve gıdalarda gelişebilmekte ve toksinini üretebilmektedir Toz halindeki toksinler uzun süreler baştan başa stabil kalabilmektedirler Bu toksinler yutma ve sindirim sonucunda aktif ışık halkası geçerek toksik etki yaratırlar Botulinum toksinleri de uzun vakit biyolojik silah olarak kullanılmıştır C botulinum nörotoksinleri Gram pozitif bir bakteri olan C botulinum kadar üretilir ve dünyada çok yaygındır Bakteri toksini anaerobik koşullar altında üretmektedir
Toksin semptomlarını, sindirilten 13 içinde göstermeye başlar Başlangıçta, bulanık görme, ışığa karşı hassaslık, sonrasında felç ve nefes darlığı görülmektedir
A tipi botulinum toksinlere karşı bazı aşılar geliştirilmiştir ve insan ve hayvanlar üzerinde değişik çalışmalar yapılmıştır Botulinum toksinleri epeyce kolay şekilde inaktive edilebilmektedir Botulinum toksini ile kontamine olmuş yiyecek 85 C ye değin 56 dakika süreyle ısıtılması toksinlerin inaktivasyonu için tatmin edici olacaktır
?Aflatoksinler Ve Öteki Fungal Toksinler
1960 yıllarından önce, küflerin ürettiği toksinlerin rahatsızlık marifetli etkisi üzerinde sistematik şekilde durulmuyordu Mikotoksinler konusundaki literatür ve araştırmalar Biyolojik ve Toksin Silahları Kongresi ’nden sonradan gelişmeye başladı
Aflatoksinler Aflavus ve diğer böylece fazla aspergillus türleri göre üretilen bir mikotoksin çeşididir ve depolama koşulları uygunsuz fındık, incir gibi gıdalarda ve böylece fazla baharatta küf gelişimine emrindeki olarak üretilmektedirler Bu mikotoksinleri üretilen gıdaların tüketilmesi sonucunda insanlarda aflatoksikozis etkileri gözlenmektedir Bu etkiler de toksinin vücutta birikimi sonucunda pek çok kanser çeşidini tetiklemesi, nörolojik bozukluklara yol açmaktadır
Litaratür:
*Public health response to biological and chemical weapons?WHO guidance
1972 yılında Biyoloji Ile Ilgili ve Toksin Silahları Sözleşmesi ’nde toksinlerle ilgili şu madde yer almaktadır:*“Imal metotları yada orijinleri ne olursa olsun toksinler
Ancak bu açıklama bilimsel literatürde iyice toksinlerin tanımını açıklayamamaktadır Lakin bu ifadede; toksik kimyasalların canlı organizmalar göre üretildiğine dikkat çekmeye çalışılmıştır
Bilim insanları arasında henüz hafıza birliğine varılamamış olunmasına rağmen, milletlerarası hukuk otoriteleri fazla geniş aralıktaki böylece çok bileşeni “toksin olarak kabul etmektedir
Bu aralığın bir bölümünü yaratıcı toksik bileşenlerden biri de bakteriyel toksinlerdir Bu toksinler; botulinum toksini ve stafilokokal enterotoksinlerdir Ve her iki toksin de, geçmiş yıllarda biyolojik tabanca olarak kullanılmak üzere saklanmışlardır Bu bileşenler yüksek molekül ağırlığına sahip protein bileşenleridir ve fakat endüstriyel mikrobiyoloji aracılığıyla üretilebilirler
Aralığın diğer bölümünde yılan zehri, böcek ve akrep zehirleri, bitkilerde bulunan alkaloidler ve öteki bileşenler oluşturur Bu bileşenlerden bazıları kimyasal sentez aracılığıyla elde edilebilirler Bu bileşenlerden; kürar (tropikal bitkiden elde edilen, kas gevşeticileri üretmek için kullanılan ve önceden Kızılderililer göre kullanılmış olan zehirli madde), bartrakotoksin (Kolombiya ’nın zehirli kurbağalarının deri salgılarından elde edilen ve nöroloji deneylerinde kullanılan bir zehir) ve risin geçmişte biyoloji ile ilgili silah olarak kullanılmıştır
Potasyum floroasetat gibi ufak moleküllü bileşenler de toksik bileşenler arasında yer almaktadır Dichapetalum cymosum denilen bir bitkiden izole edilen bu bileşenin bu zehirli bitkinin yapraklarında biriktiği açıklanmış ve bu bitkiden birkaç yaprak yenildiğinde canlıların ölümüne yol açtığı bildirilmektedir
Hidrojen siyanid bileşenide 400 öbür türdeki bitkide bulunan ve baccilus pyocyaneus gibi bakteriler tarafından da sentezlenebilen toksik bir bileşendir
Biyoloji Ile Ilgili ve Toksik Silahlar Kongresi ’ne göre “toksin ifadesi o kadar çok bilim insanına kadar tam kelime anlamını karşılamamaktadır Mesela, insan vücudunda doğal olarak yer alan bir takım kimyasal bileşenler, ama yüksek miktarlarda alındıklarında toksik etki göstermektedirler
Biyoregulatör olarak kabul edilen ve canlı bir organizma kadar üretilen bir bileşen toksik etkiler gösterebilmektedir Mesela eşekarısı zehiri dobra dobra bir toksindir ve etkin bileşeni histamindir, oysa histamin bileşeni insan vücudu için biyoregulatör işlevi görmektedir
Hem Staphylococcus aureus enterotoksinleri, Clostridium botulinum nörotoksinleri ve Alspergillus Flavus, Aspergillus ochraceus, Alternaria, Fusarim, Claviceps, Peniccillium gibi küfler tarafından üretilen aflatoksin, okratoksin gibi mikotoksinlerin de geçmiş yıllarda biyolojik silah olarak kullanıldığı rapor edilmiştir
?Staphylococcus Aureus Enterotoksinleri
Saureus ile kontamine olmuş gıdalarda bakterinin yiyecek üzerinde enteroksin oluşturması ve enterotoksin taşıyan gıdanın sindirilmesi sonucunda , stafilokokal enterotoksinler ishale niçin olurlar Toksinler ısıya dayanıklıdır ve sulu çözeltilerinde kaynamaya karşı stabildir Solunum yolu ile etkin ülkü gelirler Toksinler Gram pozitif koklar olarak adlandırılan Staphylococcus aureus kadar salgılanırlar ve çok yaygındırlar Bir Takım türlerin çoğaltılması çok yüksek miktarlarda B tipi enterotoksin oluşumuna neden olmaktadır Bu bakteri ile kontamine olan gıdada bakteri enterotoksini üreterek gıdaya bırakır ve enterotoksin taşıyan yiyecek sindirildiğinde çoğunlukla 16 saat içinde, mide bulantısı, kusma ve ishal görülmektedir Solunum sonrası ise intoksikasyon etkileri ise, yüksek ateş, baş ağrısı, titreşim, kas ağrısı ve öksürük biçiminde görülmektedir Eğer toksin sırık olarak yutulursa, bulantı, kusma ve ishal ve sıvı kaybı görülmektedir
Herhangi bir çare yöntemi yada aşısı geliştirilmemiştir B tipi toksinler %05 ’lik hipoklorit çözeltisinde 1015 dakika bekletilerek detoksifiye edilebilmektedir
?Clostridium Botulinum Nörotoksinleri
Clostridium botulinum nörotoksinleri, genel olarak yerinde proses koşullarında hazırlıksız konserve gıdalarda ortaya çıkmaktadır Clostridium botulinum, yüksek sıcaklıklara dayanıklı bir bakteridir ve yerinde sıcaklıklara getirilmemiş konserve gıdalarda gelişebilmekte ve toksinini üretebilmektedir Toz halindeki toksinler uzun süreler baştan başa stabil kalabilmektedirler Bu toksinler yutma ve sindirim sonucunda aktif ışık halkası geçerek toksik etki yaratırlar Botulinum toksinleri de uzun vakit biyolojik silah olarak kullanılmıştır C botulinum nörotoksinleri Gram pozitif bir bakteri olan C botulinum kadar üretilir ve dünyada çok yaygındır Bakteri toksini anaerobik koşullar altında üretmektedir
Toksin semptomlarını, sindirilten 13 içinde göstermeye başlar Başlangıçta, bulanık görme, ışığa karşı hassaslık, sonrasında felç ve nefes darlığı görülmektedir
A tipi botulinum toksinlere karşı bazı aşılar geliştirilmiştir ve insan ve hayvanlar üzerinde değişik çalışmalar yapılmıştır Botulinum toksinleri epeyce kolay şekilde inaktive edilebilmektedir Botulinum toksini ile kontamine olmuş yiyecek 85 C ye değin 56 dakika süreyle ısıtılması toksinlerin inaktivasyonu için tatmin edici olacaktır
?Aflatoksinler Ve Öteki Fungal Toksinler
1960 yıllarından önce, küflerin ürettiği toksinlerin rahatsızlık marifetli etkisi üzerinde sistematik şekilde durulmuyordu Mikotoksinler konusundaki literatür ve araştırmalar Biyolojik ve Toksin Silahları Kongresi ’nden sonradan gelişmeye başladı
Aflatoksinler Aflavus ve diğer böylece fazla aspergillus türleri göre üretilen bir mikotoksin çeşididir ve depolama koşulları uygunsuz fındık, incir gibi gıdalarda ve böylece fazla baharatta küf gelişimine emrindeki olarak üretilmektedirler Bu mikotoksinleri üretilen gıdaların tüketilmesi sonucunda insanlarda aflatoksikozis etkileri gözlenmektedir Bu etkiler de toksinin vücutta birikimi sonucunda pek çok kanser çeşidini tetiklemesi, nörolojik bozukluklara yol açmaktadır
Litaratür:
*Public health response to biological and chemical weapons?WHO guidance