Böğürtlen Hakkında Herşey

Böğürtlen Hakkında Herşey böğürtlenin öteki adı nedir böğürtlenin öteki adı böğürtlen diger insanlar arasındaki 1548821664 1548821664 bogurtlenhakkindahersey5c5124a669032bogurtlenhakkindahersey5c5124a669032 http:wwwresimbankorguserimagestemp1206991033306bogurtlen5 ​Büldürgen, börtlenge, bumbuka, diken çileği, diken dutu, fiske, fukuku, gürüzüm, kür, karamama, karamanca, karantı dikeni, kedi dutu, mihra, moloş Bunlar, böğürtlene verilen isimlerden yalnızca birkaçı 1548821664 1548821664 bogurtlenhakkindahersey5c5124a67cf6fbogurtlenhakkindahersey5c5124a67cf6f bogurtlenhakkindahersey5c5124a67cf6f ​Böğürtlen az kalsın hepimizin kolayca tanıyabileceği bitkilerden biri Çünkü bunları yol kenarlarında, tarlaların aralarında veya ormanlarda sıkça görebiliyoruz Ülkemizin Güneydoğu Anadolu bölgesi dışındaki bütün bölgelerinde yetişebilen bu bitki, binlerce yıldır sahip olduğu şifalı özellikleri sebebiyle kullanılıyor En fazla bilinen adı olan “böğürtlen ise böğürtmek filinden türetilmiş Halk Müziği dilinde böğürtmek, az haşlamak, böğürttürmekse az pişirmek anlamına geliyor Bu sözcükler gözönüne alındığında, dikenli bir bitki olan böğürtlenin, dokunduğu yerde yanmaya, ‘haşlanmaya’ aynı bir acı uyandırmasından dolayı bu adı aldığı anlaşılıyor Finli Türkolog Rasan’a göre de böğürtlen ismi Moğolca “bölgercirgene sözcüğünden geliyor Bilimsel adı Rubus olan böğürtlen, gülgiller (Rosaceae) ailesinden olup, kuşburnu (Rosa canina) ve badem ağacının (Pyrus amgydaliformis) yakın akrabası Latince olan “Rubus sözcüğü de Keltçe kırmızı anlamına gelen “rub sözcüğünden türetilmiş Takriben 100’den pozitif türü yer alan böğürtlen bitkisinin anavatanının Hindistan ve Pakistan olduğu ve zamanla doğuda Türkistan üzerinden Çin’e ve batıda Horasan üzerinden Avrupa’ya, Kuzey Afrika’ya ve son olarak da Kuzey Amerika’ya dek yayılmış olduğu kabul ediliyor​ 1548821664 1548821664 bogurtlenhakkindahersey5c5124a6a5dc4bogurtlenhakkindahersey5c5124a6a5dc4 http:wwwresimbankorguserimagestemp1206991034267bogurtlen4 ​Çok yıllık bir çalı türü olan böğürtlen bitkisi yaşadığı ortama kadar 13 metreye kadar büyüyebiliyor Dalları yay şeklinde aşağıya içten kıvrılan bu bitki, oldukça dikenli bir cins Yatay olarak büyüyen kökleri toprak içinde ast dallar vererek toprak üstüne yeni bitkilerin çıkmasına neden olurken, toprak üstünde yer alan ve aşağıya içten sarkan dallar da toprağa değdikleri yerlerden kökler oluşturarak yeni bireylerin oluşmasını sağlıyor böylece böğürtlenler hızla dağıtım yeteneğine sahip Yaprakları üç ya da beş yaprakçıktan oluşup, kenarları ince dişlerle dolgun Yaprakların üstteki yüzleri koyu yeşil, daha aşağı yüzleri de açık yeşil renkli olup keçemsi tüylerle örtülü Bu tüyler bitkinin yaşadığı ortama tarafından değişmekle birlikte, verimsiz yerlerde yaşayanlarında fazla sık, serin yerlerde yaşayanlarındaysa daha az oluyor Böğürtlenlerin gövde ve dalları dört köşeli olup, üzerlerinde geriye kıvrık dikenler bulunuyor Bu dikenlerin amacı bitkinin sahip olduğu lezzetli meyveleri gözetmek Böğürtlen çiçekleri beyazpembe renklerde olup nisan ayından başlayarak eylül ayına değin açmaya devam ediyorlar Arı ve dağıtılmış sineklerle tozlaşan bu çiçekler, uzun ömürlü oldukları için kolayca döllenebiliyorlar Böğürtlen meyveleri de ilginç bir yapıya sahip Böğürtlenler bir çiçekte yer alan fazla sayıdaki dişi organın gelişmesiyle ortaya çıkan minik meyveciklerin bir araya gelmesiyle oluşuyor ve bu garip yapıya bitkibilimsel biliminde “yalancı meyve adı veriliyor Ilk zamanlarında yeşil olan bu meyveler, sonra kırmızıya, olgunlaştıklarındaysa siyaha dönüşüyorlar​ 1548821664 1548821664 bogurtlenhakkindahersey5c5124a6b94f7bogurtlenhakkindahersey5c5124a6b94f7 http:wwwresimbankorguserimagestemp1206991035426bogurtlen3 ​ Ülkemizde en sık rastlanan böğürtlenler; Rubus caesius ve Rubus santus türleri Rubus sanctus adı verilen Anadolu böğürtleni diğer türden, çiçekte bulunan erkek organlarında bulunan tüyler yoluyla ayırdedilebiliyor Ahududu da aslında bir çeşitlilik böğürtlen Ancak böğürtlenler içerisinde yalnızca Rubus ideaus türüne ahududu ismi veriliyor Ülkemizde doğal olarak başlıca Karadeniz bölgesinde yetişen bu cins, meyvelerinin olgunlaştığında kırmızı renkli ve güzel kokulu olmasıyla diğer türlerden kolaylıkla ayırdedilebiliyor ​Meyveleri bol miktara malik asit, sitrik asit ve C vitamini içeren böğürtlen bitkisi çok uzun yıllardan beri ilaç olarak kullanılıyor Eski kaynaklardan öğrendiğimize göre, Hipokrat böğürtlen meyvelerini, iltihaplı ve basit kanayan yaraların tedavisinde kullanıyordu Dioskorides, diş etlerini güçlendirmek için böğürtlen yaprağının çiğnenmesini nasihat ediyor Doğa tarihçisi Plinus, Doğa Tarihi adlı ansiklopedisinde böğürtlen suyu, mersin, safran ve baldan yapılan şurubun her türlü hastalığı çare ettiğini yazıyor Ünlü Ortaçağ doktor ve botanikçisi Matthiolus da böğürtlen yapraklarının ezilerek karına serildiğinde fazla kusmaya engel olduğunu ifade ediyor ​ 1548821664 1548821664 bogurtlenhakkindahersey5c5124a6cdee8bogurtlenhakkindahersey5c5124a6cdee8 http:wwwresimbankorguserimagestemp1206991036293bogurtlen2 ​ Böğürtlenin meyveleri dışında genç sürgünleri de besin olarak kullanılabiliyor Sürgünler toplanarak soyuluyor ve salata şeklinde yenebildiği gibi, yumurtayla kavrularak yemeği de yapılabiliyor Kökleriyse kurutulup toz haline getirilerek diş macunu yerine kullanılabiliyor Bu tozla değişik nedenlerden nedeniyle sararmış dişlerinizi kısa sürede beyazlatabilirsiniz ​Böğürtlen meyvelerinden elde edilen akışkan da badana olarak kullanılıyor Olgunlaşmış meyvelerden elde ettiğiniz suyla mordan maviye dek değişik renkler elde edilebilir veya saçlarınızı böğürtlen suyuyla siyaha boyayabilirsiniz ​Böğürtlenin dallarından elde edilen liflerden kağıt ve sicim yapılabiliyor Kağıt yapmak için, yaz aylarında meyveler toplandıktan sonradan kesilen böğürtlen dalları yapraklarından temizleniyor ve lifleri ayrılana dek haşlanıyor sonradan iki saat küllü suyla pişirilen lifler tahta bir sopayla 34 saat kadar dövülürek açık kahverengi bir kağıt elde ediliyor​