Çocuklarda İştahsızlık

Çocuklarda İştahsızlık +1Çocuklarda İştahsızlık 1Hazırlayan: Psikolog Yüksel Demirer 1İştah, bir yemeğin zevkle, neşeyle ve istek edilerek yenmesidir Lokmayı uzun süre ağzında çeviren, çiğnemek için zaman kazanmaya çalışan, tabağındaki yemeği bir türlü bitiremeyen bir çocuk aleyhinde önce aklımıza fiziksel bir rahatsızlığın var olup olmadığı gelmelidir Örneğin; yüksek ateş, kulak ağrısı, boğaz ağrısı, nefes almayı güçleştiren nezlegrip gibi üst solunum yolları enfeksiyonları gibi bir hastalık çocuğun sofrada nazlanmasına niçin olur Böyle durumlarda hekim kontrolünden geçirilen çocuğa, önerilen biçimde yiyecek verirken çocuğun isteklerini de dikkate almak en yerinde yoldur Rahatsızlık sırasında çocuğu yemek yemeye zorlamanın hiçbir yararı yoktur İştahla ilgili olarak ebeveynlerin bilmeleri gereken en manâlı şey çocukların kişisel farklılıklar gösterdikleridir böylece de diğer çocuklara bakarak, onların yemek yemek yeme davranışı ile kendi çocuğunuzun yemek yemesini kıyaslamak, çocuğunuzun daha az yediğini düşünmenize neden olabilir 1Neler Yapılabilir? 1Bir Takım çocukların iştahlı bazı çocukların iştahsız olmaları böylece çok nedene tabi olabilir Çocuğu iştahlı veya iştahsız yapan faktörlerin başında onların iç dünyalarında yaşadıkları büyük önem taşır Çocuğun bilinçaltına belirlenmiş bir üzüntü, endişe, dehşet veya kıskançlık gibi bir duygu onun iştahını kesebilir böylece iştahsız bir çocuk için başta organik bir rahatsızlığının olup olmadığı araştırılırken diğer yanlamasına ruhsal çatışmalarının olup olmadığı, duygusal bir sorunun bulunup bulunmadığı da araştırılmalıdır giderken çocukların iyi gıda alamadıkları için problemli olabileceklerinin yanısıra problemli oldukları için de iştahsız olabilecekleri düşünülmelidir 1İştahsız çocuk karşı neler yapılabilir? 1· Herşeyden önce çocuğa sofrada yemek yemek yemesi için güç kullanılmamalıdır Her çocuğun kendine özgü yemek yeme kapasitesi olduğundan çocuk daha fazlasını yiyemez Çocuğun yemesi konusunda ısrarcı olunduğunda çocuk kendisine artı gelen gıdayı çıkartılabilir 1· Her çocuğun artış oranıyla ilgili olarak yemek yemek yeme miktarı vardır Mesela, yıllar ilerledikçe başlangıçta alınan gıda miktarı azalabilir Erinlik ve buluğ çağı döneminde ise iştah baştan artabilir 1· Yemek Yemek zamanından önce çocuğa bahşedilen şekerlemeler, çikolatalar, cips vb abur cubur gıdalar da iştahı engelleyebilir Oysa, çocuk acıktığında yemek zamanını beklemeden ona yemeğini devretmek gerekir Acıkan çocuğa ısrarla yemek yemek zamanını bekletmek onun iştahının kaçmasına niçin olabilir Demin yemeği hazır olmamış çocuğa, alması gereken gıdalardan bir arz verilerek iştahının kaçmamasına yardımcı olunabilir 1· Sofrada çocuğu olabildiğince kendi haline adamak ve kendisinin yemek yemek yemesine olasılık tanımak, evi kirletmemesi ve dağıtılmış kurallara uyması yönünde onu zorlamamak çocuğun yemek yemek davranışına karşısında daha olumlu tavır geliştirmesini kolaylaştırabilir Ara Sıra iştahsızlığın aşağıda, çocuğun yemek yemek yeme karşı yaşadığı zorlamalar ve baskılar geliyor olabilir ve bu müdahaleler sebebiyle çocuk yeme isteğinden uzaklaşmış olabilir 1· Çocuğun sofrada oyalanması ve yemeğini ağır yemesi aleyhinde tepki göstermemek en iyisidir giderken çocukla konuşmak, hikayeler açıklama yapmak, şakalar gerçekleştirmek da onun yemek yemesini zevkli ayla getirebilir 1· Küçük çocukların istediği gıdaları ve onların gereksinimleri olan gıdaları bile bile tertiplenen yemek yemek listeleri onları sağlıklı tutacaktır Çocuğa öbür alternatifler sunmanın yanında alınması gereken gıdaları süsleyerek göze daha hoş hale getirmek, çeşitlendirmek onların istemedikleri gıdalara karşı da olumlu davranmalarına tezgâhtar olabilir Amaç çocuğun çok yemek yemesi değil istek edilen ve onun için zorunlu olan gıdaların alınmasıdır 1· Aile bireylerinin birbirleriyle olan ilişkilerinin de çocuğun iştahı üzerinde kayda değer etkisi vardır Evde yaşanan gergin bir hava, kavga ortamı çocukların iştahlarının kesilmesi için tatmin edici bir neden oluşturabilir Tekrar bu bağlamda çocukların, çok sevdiği büyüklerinin üzüntülerinden de etkilendikleri ve iştahlarının kesildiği unutulmamalıdır bu nedenle yaşanan bıkkınlık ve üzüntüleri çocuğa hissettirmemeye niyetlenmek önemlidir 1· Bazen çocukluk kıskançlıkları da iştahı olumsuz olarak etkileyebilir İştahsızlık sorununda bu durumun var olup olmadığı da dikkate alınmalıdır Bazı çocuklar sürekli olarak dikkati üzerlerine çekmek istediklerinden iştahsızlık onlar için bir gelir halini alabilir Öteki yandan ufak bir kardeşin varlığı ve annenin onun beslenmesi ile ilgilenmesi de çocuğun yemek yemek yemeye aleyhinde tavır almasına ve yemeğinin anne göre verilmesini istemesine yol açabilir 1· Anneleri ya da babaları göre dövülen ve sık azarlanıp eleştirilen çocuklarda da iştahsızlık görülebilir Çocuk yemek yemeyerek büyüklerini cezalandırmak itiyor olabilir Yemek yemediğinde anne ya da babasını üzüldüğünü görebilen çocuk bundan tutku alabilir ve kızdığında ebeveynlerini üzmek için bu yola başvurabilir 1· Yemek Yemek esnasında olumsuz, can sıkıcı ve rahatsız edici olaylardan söz etmek, onların yaramazlıklarını ve hoşlanmadığınız yanlarını bahsetmek, kusur bulmak, ayıplamak veya suçlamak çocukların lokmalarını boğazlarına dizebilir Yemek esnasında can sıkıcı şart ve konuşmalardan sakınmak gerekmektedir 1· Çocuğun tabağına yiyebileceği dek yemek yemek düzenlemek, bazen de gitgide yemek koyarak tabaktaki yemeğin her bitişinde çocuğu takdir etmek onun yemek yemek yeme davranışının pekişmesine muavin olabilir 1· Çocukların iştahlı olmalarını sağlamada bir yol da onların dışarıda vakit geçirmelerini sağlamaktır Pak hava ve dıştan yapılan gezinti ya da oyun çocukların iştahını artırılmasına muavin olabilir 1· Çocuğun süt içiyor olması ve süt ile batmış olması sebebiyle yemek yemek yemeye artı istekli olmadığı durumlar iştahsızlıkla karıştırılmamalıdır Bu durumda verilen süt miktarını azıcık azaltmak sorunun çözümüne tezgâhtar olabilir 1· Yemeklerin leziz ve iyi pişirilmiş olmalarına itina göstermenin yanında soğuk ve aşrı sıcak olmamalarına da dikkat etmek gerekir 1· Yemek Yemek esnasında yemek yeme yöntem ve kurallarına ilişkin uzun konuşmalar yapmamak,ikazları müşfik ve sempatik bir biçimde gerçekleştirmek çocuğun yemek yemek yemeye karşı daha olumlu davranmasını sağlayabilir id